Зошто дождот и влажната почва мирисаат толку добро?
Подготвил:
Тамара Гроздановски
Лектор:
Ивана Кузманоска
Сè си има свој мирис. Секој ден сме опкружени со стотици мириси, а некои повеќе ни се допаѓаат од другите, што е субјективно. Како и да е, постојат одредени ароми кои несомнено ни носат задоволство на сите.
Мирисот на дождот и на влажната земја може да предизвика неоспорно чувство на задоволство. Што е тоа што предизвикува ваков вид олеснување што го доживуваме кога првите капки дожд почнуваат да паѓаат и сè станува свежо и влажно? Зошто мириса толку добро? Треба да знаете дека постои причина за сè кога станува збор за природата.
Мирисаме со помош на нашиот мозок
Сетилото за мирис, мозокот и меморијата се поврзани. На сите ни се случува: шетаме по улица и одеднаш нè совладува одреден мирис. Без размислување, ни доаѓаат сцени од нашето детство. Мирисот понекогаш може тешко да се разликува, како што е мирисот на летото, или поточно мирисот на лен, кафе и влажна земја.
Научниците и невролозите што ја испитуваат оваа врска објаснуваат за што се работи во оваа неочекувана меморија. Научното објаснување е дека анатомијата на нашиот мозок го поврзува нашето чувство за мирис со расположението и емоциите.
Кога станува збор за перцепцијата на мирисот, се вклучува „миризлива светилка“. Станува збор за нервна структура лоцирана во предниот дел од нашиот мозок, која се смета за примарна бидејќи се верува дека била присутна во мозокот на првите цицачи.
Фото: Freepik
Зошто дождот и влажната почва мирисаат толку добро?
Сигурно ова ви се случило повеќе од еднаш. По екстремно топли денови се појавуваат облаци, небото станува потемно и почнува да врне, носејќи мирис на влажна земја, камен и трева. Кој не би се чувствувал пријатно кога е опкружен со овој свеж мирис? Нашите умови се преплавени со низа позитивни мисли поврзани со тоа чувство на олеснување.
Ако ја поврземе оваа сензација со примарната функција што се припишува на сетилото за мирис - што е чин на откривање елементи што му се потребни на нашето тело за одржување и ги разликува од оние што можат да бидат штетни - теоријата што ја држат научниците почнува да добива смисла. Според ова, нашите предци воспоставиле силна позитивна врска со мирисот на
дожд бидејќи укажувал на крајот на сувата сезона, што ги зголемувало шансите за преживување.
Благодарение на дождот, растенијата повторно се раѓаат, а земјоделските култури се стимулираат, што помага во производството на храна. Во основа тоа е синоним за живот.
Магичниот збор петрикор
Уникатниот мирис на дождот и почвата има име - петрикор. Во 1964 година двајца австралиски геолози го смислиле овој термин за феноменот што го откриле. Во текот на сувата сезона растенијата испуштаат есенцијално масло за мирис апсорбирано од површината на сувите карпи и почвата, кое се ослободува во воздухот кога ќе дојде во контакт со вода. Така, кога сушата трае подолго време, се акумулира повеќе масло, а аромата станува посилна кога конечно ќе дојде дождот.
Сепак, ова есенцијално, миризливо масло не се произведува само поради тоа. Двајцата истражувачи забележале дека го инхибира 'ртењето на семето и дошле до заклучок дека растенијата го создаваат за да не растат за време на суша, бидејќи ќе им биде тешко да преживеат. Ова масло е само една од компонентите што ја сочинуваат оваа посебна арома. Постојат и други.
Фото: Freepik
Мирис произведен од бактериите
Оваа посебна арома се создава кога одредени воздушни масла се комбинираат со друга супстанција: геосмин. Оваа супстанција е произведена од група бактерии и некои габи што живеат во почвата и се чувствуваат само кога земјата е влажна. Овие организми го лачат соединението при производство на спора. Потоа, со силата на дождот кој паѓа на почвата, спорите се испраќаат нагоре во воздухот и потоа го носат мирисот во носот.
Истражувањата откриле дека нашето сетило за мирис е исклучително чувствително на геосмин. Некои луѓе може да го детектираат дури и при многу ниски концентрации. Ова објаснува зошто можеме да го намирисаме тој мирис, дури и кога не врне каде што сме, туку врне во блиските области. Ако ветерот е доволно силен, тој може да го носи овој мирис на места каде што нема дожд.
Извор:
Bright Side
Фото: Freepik