Пајаците „мирисаат“ со своите нозе

Пајаците „мирисаат“ со своите нозе

Подготвил: Маја Пероска

Лектор: Ивана Кузманоска

Пајаците отсекогаш живееле покрај луѓето, па затоа е изненадувачки колку работи не знаеме за нив. Една долгогодишна мистерија е поврзана токму со тоа како пајаците чувствуваат мириси. Сега, најново истражување конечно ја открива тајната.

Во студијата било демонстрирано дека машките пајаци користат миризливи влакна наречени „сенсила“ на нивните нозе како „нос“, за да ги детектираат половите феромони што ги ослободуваат женките.

Откритието ѝ става крај на децениската потрага по овие неостварливи сенсили, кои сега се и идентификувани и мапирани. Тоа, исто така, отвора можност за длабински студии за механизмот што лежи во основата на мирисот на пајаците.

Имало многу докази дека пајаците можат да детектираат мириси како што се половите феромони, но две големи прашања останале неодговорени. Прво, бидејќи пајаците немаат антени, кој е нивниот примарен орган за мирис? Второ, претходните студии покажаа дека на пајаците им недостига сенсила на ѕидот на порите, специјализирани структури на кои инсектите се потпираат за мирис. Без нив, како пајаците воопшто ги откриваат мирисите?

Биле испитувани машките и женските пајаци од видот „A. Bruennichi“, со електронска микроскопија за скенирање со висока резолуција. Откриени биле илјадници сенсили на нозете на машките пајаци, како и специфични карактеристики на овие сенсили. Всушност, тие биле различни од оние што се наоѓаат кај инсектите и другите членконоги. Сенсили се наоѓаат на горниот дел од нозете на мажјакот (блиску до телото), области кои тешко доаѓаат во контакт со површината кога пајаците одат, фаќаат плен или се парат.

Интересно е тоа што сенсилите биле пронајдени исклучиво кај возрасни машки пајаци, а не кај малолетни машки или женски, што силно укажува на нивната функција во потрагата и препознавањето на партнерот.

„A. Bruennichi“ е еден од ретките видови пајаци кај кои всушност е идентификувана хемиската структура на половиот феромон. Женските пајаци ослободуваат гасовити феромони кои ги привлекуваат мажјаците од далечина.

Научниците откриле дека дури и мала количина на феромонското соединение - само 20 нанограми - е доволна за да предизвика јасен одговор како излив на активност во невронските клетки, а одговорот станува посилен со зголемувањето на дозата.

 

Оваа студија го отвора патот за возбудливи идни откритија за тоа како пајаците го перципираат светот преку мирисот. Многу прашања чекаат понатамошна истрага.

Извор: theconversation.com

Фото: Freepik