Писмото на Џорџ Орвел во кое објаснува зошто ја напишал „1984“
Подготвил:
Тамара Гроздановски
Лектор:
Ивана Кузманоска
Повеќето од позначајните автори на дваесеттиот век напишале и многу писма. Понекогаш нивните писма ја рефлектираат и ја обликуваат нивната вистинска пишана работа; понекогаш се појавуваат во самата книга. Овие две работи се среќаваат кај Џорџ Орвел, чии писма излегоа минатата година.
Во едно од овие писма Орвел објаснува зошто ја напишал книгата „1984“. Писмото ви го пренесуваме во целост.
„Морам да кажам дека верувам или се плашам дека сфаќањето на светот како целина предизвикува овие работи да се во пораст. Хитлер, без сомнение, наскоро ќе исчезне, но само на сметка на зајакнување на (а) Сталин, (б) англо-американските милионери и (в) сите видови ситни фирери од типот на Де Гол. Се чини дека сите национални движења, дури и оние што потекнуваат од отпорот на германската доминација, имаат недемократска форма и се групираат околу некој натчовечки фирер (Хитлер, Сталин, Салзар, Франко, Ганди, Де Валера се сите различни примери) и ја прифаќаат теоријата дека целта ги оправдува средствата.
Се чини дека секаде движењата се во насока на централизирани економии што можат да се направат да „работат“ во економска сила, но што не се демократски организирани и имаат тенденција да воспостават систем на касти. Со ова одат ужасите на емоционалниот национализам и тенденцијата да не веруваат во постоењето на објективна вистина бидејќи сите факти мора да се вклопат во зборовите и пророштвата на некој непогрешлив фирер. Во извесна смисла, историјата веќе престана да постои и не постои такво нешто како историја на нашето време што може да биде универзално прифатена, а егзакните науки се загрозени веднаш штом воената потреба престанува да ги држи луѓето. Хитлер може да каже дека Евреите ја започнале војната, а ако преживее, тоа ќе стане официјална историја. Тој не може да каже дека два и два се пет, бидејќи за целите на, да речеме, балистиката, мора да биде четири. Но, ако дојде светот од кој се плашам, свет од две или три големи супериорни земји кои не можат да се освојат една со друга, два и два би можело да стане пет ако фирерот сака така. Колку што можам да видам, ова е насоката кон која се движиме, иако процесот е реверзибилен.
Што се однесува до компаративниот имунитет на Велика Британија и САД - без оглед на тоа што ќе речат пацифистите, сè уште не сме целосно тоталитарни и ова е многу надежен симптом. Верувам многу длабоко, како што објаснив во мојата книга „Лавот и еднорогот“, во англискиот народ и неговиот капацитет да се централизира економијата без да се уништи слободата. Но, мора да запомнеме дека Британија и САД не се обиделе, не знаат пораз или тешко страдање и постојат лоши симптоми што ги балансираат добрите. За почеток, постои рамнодушност кон распаѓање на демократијата. Дали сфаќате, на пример, дека никој во Англија под 26 години нема глас и дека на никој човек на оваа возраст не му е гајле за тоа? Второ, постои фактот дека интелектуалците се повеќе тоталитарни отколку обичните луѓе. Во целина, англиската интелигенција му се спротивставила на Хитлер, но само по цена да се прифати Сталин. Повеќето од нив се совршено подготвени за диктаторски методи, тајна полиција, систематско фалсификување на историјата итн., сè додека тие чувствуваат дека се на „наша“ страна. Навистина, изјавата дека немаме фашистичко движење во Англија во голема мера значи дека младите, во овој момент, го бараат нивниот фирер на друго место. Не можете да бидете сигурни дека ова нема да се промени, ниту пак можете да бидете сигурни дека обичните луѓе, за десет години, нема да мислат како што размислуваат интелектуалците сега. Се надевам дека нема, дури и верувам дека нема, но ако е тоа така, ќе биде по цена на борба. Ако некој едноставно прогласи дека сето тоа е за доброто и не ги укажува зaстрашувачките симптоми, само помага да се приближи тоталитаризмот.
Прашавте и дали мислам дека светската тенденција оди кон фашизмот и зошто ја поддржувам војната. Тоа е избор на зла - мислам дека секоја војна е тоа. Знам доволно за да не ми се допаѓа британскиот империјализам, но би го поддржал против нацистичкиот или јапонскиот империјализам, како помалото зло. Слично на тоа, би го поддржал СССР против Германија бидејќи мислам дека СССР не може да го избегне своето минато и да задржи доволен дел од оригиналните идеи на Револуцијата за да стане попопуларен феномен од нацистичка Германија. Мислам, и ова го помислив уште од почетокот на
војната, околу 1936 година, дека нашата кауза е подобра, но мораме да продолжиме да ја правиме подобра, што вклучува постојана критика.
Со почит,
Џорџ Орвел“.