Јас сум „патлиџан-турист“ и оставете ме на мир

Жителка на Србија пишува за нејзиното искуство како „патлиџан-турист“.

- Автобусот од Ивањица до Игало патуваше цела ноќ, а јас и мојата помлада сестра седевме на едно седиште, до прозорецот. Мама го фати она до преминот за да чува стража во случај ако заспиеме, така стиснати да не се превртиме.

Не ни беше јасно зошто другите деца во автобусот имаат сопствени места за седење, а мајка ми ни објасни дека така е позабавно бидејќи ќе бидеме сите три заедно. Објаснувањето го прифативме еуфорично и не правевме проблем околу тоа, беше важно што првпат во животот одиме на море. Сестра ми имаше четири, а јас пет години. Подоцна разбравме дека мајка ми средила да се „провлечеме“ само со една карта, уште еден во бесконечната низа нејзини финансиски трикови со помош на кои таа пролет во 1992 се упативме кон Црна Гора.

Се сеќавам како два месеца претходно секој ден издвојуваше по едно јајце и внимателно ги пакуваше во стари весници за цели да го преживеат тресењето. Собрани 60 јајца, килограм сирење, килограм домашна пршута, вреќичка компири и два килограма домашни домати тргнаа со нас на овој пат спакувани со непоколебливата одлучност на мајка ми.

Ако некој сега ме праша колку пари сме потрошиле ние три на тоа летување, би рекла нула бидејќи за сè што ќе побаравме на плажа, одговорот беше „не“. Покрај тоа, задолжително следуваше и некоја одлична манипулација на мајка ми да ни го одвлече вниманието од варената пченка, жешки крофни или сладолед.

Размислувајќи сега за тоа, толку ѝ се восхитувам бидејќи ѝ успевало да бидеме најсреќни на свет и покрај тоа што имавме толку малку.

Не ни пречеше дури ни тоа што секој ден од куќата до плажата и назад поминувавме по осум километри пеш бидејќи бевме сместени во куќата на баба и дедо кои живееја на ридот над Игало. И денес го помнам ромското маало покрај магистралата покрај која секој ден поминувавме, бидејќи беше неисцрпна инспирација за приказни и мечтаење кои мама од срце ги користеше да нè забавува.


Кога ќе ги потрошеше бајките за чергари, мајка ми преминуваше на измислени игри, на пример, во која куќа би сакале да живееме и тогаш сите три одговаравме по ред и ги вперувавме погледите во луксузните јадрански вили и едногласно врескавме „Јас во оваа, јас во оваа, јас во оваа“.

Или од дворовите на тие преубави непознати куќи, совршено оградени, покосени и уредени, броевме што Средоје, дедото кај кого бевме сместени, има во својата џунгла од двор, обраснат со сите растенија и овошни дрвја што можат да се замислат и населен со разни животни, од кози до змии.

Навистина, ништо не ни беше тешко во тој пат до плажата бидејќи на крајот секогаш нè чекаше море, а не ни пречеше многу ниту фактот дека всушност ниту еднаш не ги спуштивме пешкирите на самата плажа, бидејќи за тоа ти треба чадор, а чадор немавме, па секогаш гледавме да подраниме што е можно повеќе и да фатиме место под она познато прастаро дрво што има најголема сенка.

Враќањето дома беше многу потешко, но мама секогаш нè тешеше со мислата дека вечерта ќе спиеме и утредента пак на море.

Бевме премали да разбереме што е тоа што се слуша во далечина, а се слушала војната во Дубровник, црна реалност поради која мајка ми таа година наеднаш одлучи дека мораме да доживееме нешто убаво и дека мора да одиме на одмор. Гледавме како чадот се крева над Превлака и како, од друга страна, мирните и сончеви палми се надвиснуваат над Игало и јадевме сендвич со сирење и домат, зачинет со вкусот на морска сол во устата. Сè уште најслаткото нешто што сум го јадела во животот.

Се сеќавам на ова секогаш кога некој ќе ги спомене „патлиџан-туристите“. И секогаш ќе се чувствувам како една од нив иако повеќе не сум тоа. Денес летам со авион, спијам во апартман кој е блиску до плажата и блиску до центарот, јадам во ресторани и изнајмувам лежалки. Но додека сум жива, ќе ѝ бидам благодарна на нашата мајка бидејќи во таа 1992 го дала буквално последниот денар што го имала за ние да почувствуваме чиста среќа. И боже, колку ѝ успеа.“

Автор: Драгана Пандуревиќ Јововиќ
Извор: Zadovoljna
Насловна фотографија: Freepik