Неколку психијатриски нарушувања имаат исти корени
Истражувачите неодамна открија дека осум различни психијатриски состојби имаат заедничка генетска основа.
Една нова студија усоврши некои од тие заеднички генетски варијанти за да ги разбере нивните својства. Истражувачите открија дека многу од генетските варијанти се активни подолго време во текот на развојот на мозокот и потенцијално влијаат врз повеќе фази, што сугерира дека би можеле да бидат нови цели за лекување повеќе состојби.
- Протеините произведени од овие гени се поврзани со други протеини. Промените на овие протеини би можеле да се брануваат низ мрежата, потенцијално предизвикувајќи широко распространети ефекти врз мозокот - објаснува генетичарот Хјејунг Вон од Универзитетот во Северна Каролина.
Во 2019 година меѓународен тим на истражувачи идентификувал 109 гени кои биле поврзани во различни комбинации со осум различни психијатриски нарушувања, вклучувајќи аутизам, АДХД, шизофренија, биполарно растројство, големо депресивно растројство, Туретов синдром, опсесивно-компулсивно нарушување и анорексија.
Ова може да објасни зошто толку многу од овие состојби се појавуваат со слични симптоми или се појавуваат заедно, како што е поврзаноста помеѓу аутизмот и АДХД, на пример. До 70 проценти од луѓето што го имаат едното го имаат и другото, а често и двете се појавуваат во исти семејства. Секоја од овие осум состојби, исто така, има генски разлики кои се уникатни за нив поединечно, па Вон и тимот ги споредиле уникатните гени со оние што се споделени помеѓу нарушувањата.
Тие зеле речиси 18.000 варијации на заедничките и единствени вклучени гени и ги ставиле во клетките претходници кои стануваат наши неврони, за да видат како тие можат да влијаат врз експресијата на гените во овие клетки во текот на развојот на човекот. Ова им овозможило на истражувачите да идентификуваат 683 генетски варијанти кои влијаеле врз генската регулација и дополнително да ги истражат кај невроните од глувците во развој.
Генетските варијанти зад повеќе навидум неповрзани особини, или во овој случај состојби, се нарекуваат плеиотропни. Плеиотропните варијанти биле вклучени во многу повеќе интеракции „протеин-протеин“ отколку генските варијанти уникатни за специфични психолошки состојби, и тие биле активни кај повеќе типови мозочни клетки.
Плеиотропните варијанти, исто така, биле вклучени во регулаторните механизми кои влијаат врз повеќе фази на развојот на мозокот. Способноста на овие гени да влијаат врз каскади и мрежи на процеси, како што е регулацијата на гените, може да објасни зошто истите варијанти можат да придонесат за различни услови.
- Плеиотропијата традиционално се сметаше за предизвик бидејќи ја комплицира класификацијата на психијатриските нарушувања. Сепак, ако можеме да ја разбереме генетската основа на плеиотропијата, тоа може да ни овозможи да развиеме третмани насочени кон овие заеднички генетски фактори, кои потоа би можеле да помогнат во лекувањето повеќе психијатриски нарушувања со заедничка терапија - вели Вон.
Ова би била многу корисна стратегија со оглед на процените на Светската здравствена организација дека 1 од 8 луѓе (речиси 1 милијарда вкупно) живеат со некоја форма на психијатриска состојба.
Извор: sciencealert.com
Фото: Freepik