Стартап сака да ископува хелиум на Месечината
Една стартап-компанија сака да воспостави рударски операции на Месечината за да извлече редок изотоп потребен за идните квантни компјутери и реактори за нуклеарна фузија.
По завршувањето на мисијата „Блу гоуст“ на „Фајрфлај аероспејс“ на 16 март, ерата на приватни летачи на Месечината официјално ќе почне. Но, „Фајрфлај“ не е единствената приватна компанија што сака да стигне до Месечината. Основана од поранешен вработен во „Блу ориџин“ и астронаут на „Аполо 17“, „Интерлун“ има цел да ја спроведе својата прва лунарна екскурзија во 2027 година, со планови за повеќекратни дополнителни патувања. Но, целите на „Интерлун“ не се чисто научни - тие сакаат да ја минираат евентуалната ризница на изотопи на хелиум-3 на Месечината.
Употребата на хелиум-3 доаѓа од неговиот единствен неутрон, кој му овозможува да се олади до екстремно ниски температури. Ова својство го прави особено корисен во конструирањето одредени типови квантни компјутери, а исто така може да служи како гориво во реактори за нуклеарна фузија. Но, додека хелиум-4 се наоѓа во изобилство на Земјата, многу е потешко да се најдат природни примери на неговиот единствен неутронски роднина. Хелиум-3 е толку редок овде, што односот помеѓу двата изотопи се проценува дека е приближно 1:1 милион дела на хелиум-4. Според „Интерлун“, еден килограм хелиум-3 се проценува дека вреди околу 20 милиони долари.
Сепак, хелиум-3 не е толку редок на друго место во Сончевиот Систем. Сонцето во суштина е џиновски реактор за нуклеарна фузија, испушта облаци од високоенергетски ветер што содржи големи количини на изотоп. Земјиното магнетно поле го отклонува поголемиот дел од овие ветрови, но со оглед на тоа што на Месечината ѝ недостига слично поле, хелиум-3 редовно ја „бомбардира“ нејзината површина. Целиот тој хелиум-3 на крајот е заробен како меурчиња во карпите расфрлани низ горните слоеви на лунарната почва, исто така познат како реголит. Доколку некоја компанија хипотетички ги собере тие изотопски „џебови“ за гас, тие би можеле да го олеснат огромниот нов ресурсен центар за некои од најнапредните - и најскапите - проекти назад на Земјата.
„Интерлун“ има цел да го направи токму тоа. Компанијата со седиште во Сиетл, формирана во 2020 година, се надева дека ќе докаже оти има доволно резерви на хелиум-3 на Месечината за да се гарантира првата операција за ископување на Месечината во целосен обем. „Интерлун“ е финансирана од голем број приватни инвеститори, па дури и доби грант од 375.000 долари од Министерството за енергетика во 2024 година.
Моментално планирана да биде лансирана не порано од 2027 година, мисијата „Проспект Мун“ се потпира на склучување договор на лунарен лендер на друга компанија преку програмата на НАСА, за комерцијални услуги за лунарно оптоварување. „Интерлун“ ќе собира податоци и ќе анализира примероци од реголит, а потоа ќе ги пренесе резултатите на Земјата. Но, дури и ако сè оди без проблеми за време на мисијата, тоа не значи дека компаниите ќе почнат со копање.
За почеток, експертите сè уште не се сигурни колку хелиум-3 содржи реголитот. Единствените примероци на Земјата дојдоа за време на мисиите „Аполо“ и тие покажаа само мали нивоа на изотоп.
Потоа, тука е законитоста. И покрај повеќекратните знамиња на САД подигнати од астронаутите на „Аполо“, ниту една земја не тврди дека има вистинска јурисдикција над Месечината. Секој голем и долгорочен проект - особено нешто толку потенцијално профитабилно како ископувањето хелиум-3 - несомнено ќе поттикне меѓународна дебата за лунарната територија.
И како и речиси секоја копнена операција за ископување на Земјата, извлекувањето ресурси од Месечината може да резултира со огромни последици за површината на Месечината.
Извор: popsci.com
Фото: Freepik