Што се случи со знамињата што астронаутите на „Аполо“ ги поставиле на Месечината?
Подготвил:
Тамара Гроздановски
Лектор:
Ивана Кузманоска
Пред 55 години подигнувањето на знамето на „Аполо 11“ на површината на Месечината траело 10 минути, за време на авантурата на Нил Армстронг и Баз Олдрин која траела два и пол часа во јули 1969 година.
Но, тој суштински настан во вексилолошката историја не поминал без многу дебати, дискусии и рани грижи за тоа „кој е сопственик на Месечината?“ (Вексилологијата е проучување на историјата, симболиката и употребата на знамињата.)
Симболична активност
Во раните 90-ти години Ен Платоф, која тогаш работела со компанијата „Хернандез енџеринг инк“ во Хјустон, Тексас, составила извештај за НАСА со наслов: „Онаму каде што претходно немало знаме: политички и технички аспект на поставување знаме на Месечината“.
Во извештајот Платоф објаснува дека подигнувањето на знамето на „Аполо 11“ на Месечината било строго симболична активност. Со оглед на тоа што Соединетите Држави биле потписнички на Договорот на Обединетите нации за вселената, потпишувањето на тој договор исклучувал какви било територијални претензии кон Месечината.
- Сепак, имаше домашни и меѓународни дебати за соодветноста на настанот. Конгресот го измени нацрт-законот за доделување средства на НАСА за да ја спречи вселенската агенција да развиори знамиња на други нации или знамиња на меѓународни асоцијации на Месечината за време на мисиите финансирани исклучиво од Соединетите Држави - објаснува Платоф.
Фото: NASA
Дизајн на јарболот
Платоф истакнува дека подигнувањето на знамето на „Аполо“, исто така, им дало технички предизвици на инженерите на НАСА.
- Тие дизајнираа јарбол со хоризонтална лента што му овозможува на знамето да „лета“ без користа од ветерот за да ги надмине ефектите од недостигот на атмосфера на Месечината. Други фактори земени предвид во дизајнот беа тежината, отпорноста на топлина и леснотијата на склопување - објаснува Платоф.
Баз Олдрин од „Аполо 11“ за списанието „Лајф“ раскажал дека додека го гледал знамето, тој почувствувал речиси мистично обединување на сите луѓе во светот во тој момент.
И Олдрин опишал како било кога тој и Армстронг го поставиле знамето.
- Токму под прашестата површина, земјата беше многу густа. Успеавме да го турнеме јарболот за само неколку сантиметри. Не изгледаше многу цврсто - се сеќава Олдрин.
Гниење од сонцето
Во спроведувањето на своето истражување, Платоф открила дека шесте знамиња поставени на Месечината од астронаутите на „Аполо“ не биле со иста големина.
Знамето поставено од астронаутите од „Аполо 17“, во декември 1972 година, последната мисија на програмата на Месечината, било уникатно со оглед на тоа што ова знаме било истакнато во Контролната соба за операции на мисијата за време на другите Аполо-мисии, а потоа поставено на Месечината од страна на последниот екипаж кој стапнал на Месечината, Јуџин Цернан и Џек Шмит.
Фото: NASA
Она што не е познато е состојбата на тие знамиња денес. Дури и ако знамињата останале да стојат кога екипажот заминал од Месечината, речиси е сигурно дека тие не се во иста состојба како кога првпат биле распоредени на површината на Месечината.
Знамињата станале кршливи и можеби се распаднале со текот на времето. Уште една штетна закана за знамињата на Месечината е бомбардирањето со метеорити од Месечината, заклучува Платоф.
Без разлика дали знамињата останале да стојат или издржале децении изложеност во суровата средина, нивното наследство како симбол на човечкото истражување на вселената останува недопрено.
Фото: NASA
Што се однесува до оние што ги поддржуваат теориите на заговор за лажното слетување на Месечината, Платоф е категорична во врска со ова прашање.
- Не е тешко да се побијат заговорите за измама за слетување на Месечината. Постојат многу докази дека слетувањето на „Аполо“ било реално и дека човечки суштества оделе на површината на Месечината. Дали навистина мислите дека би било можно да се одржи нивото на соработка од сите вклучени во програмата „Аполо“ за да се одржи измамата педесет и пет години? Или е поголема веројатноста дека луѓето што работеле заедно ја искористиле моќта на науката и технологија за постигнување на целта за слетување на астронаутите на Месечината и безбедно слетување дома? Луѓето што негираат дека се случило слетувањето на Месечината се слободни да веруваат во што сакаат, но тоа не значи дека се во право - заклучува Платоф.
Извор:
Space.com
Фото: NASA