Дали може климатските промени да предизвикаат земјотреси?

Ново истражување покажува дека топењето на алпските глечери пред илјадници години може да ја зголеми фреквенцијата на земјотреси преку олеснување на притисокот врз раседот.

Научниците обично не ја поврзуваат климата на атмосферата и површината на Земјата со движењата на плочите длабоко во неразбирливиот дел на планетата. Но, новото истражување, објавено во списанието „Џеолоџи“, нуди ретки докази за тоа како затоплувањето на температурите може да предизвика активност на раседот.

Како што температурите продолжуваат да растат, истражувачите предупредуваат дека другите глацијални региони и области подложни на земјотреси би можеле да се соочат со слични ризици.

- Подрачјата каде што глечерите се повлекуваат или се случуваат промени во хидролошкиот циклус поради активните раседи, можат да доживеат зголемена земјотресна активност - вели коавторот на истражувањето Шон Гален, геолог од Државниот универзитет во Колорадо.

Додавањето или одземањето на масата на површината може да ги промени напрегањата на Земјината кора. На пример, кога планините се издигнуваат, Земјината кора се наведнува под нивната тежина. Како што планините се трошат и рушат, земјата повторно се крева. Овој процес може да предизвика мала сеизмичка активност.

Гален и неговата колешка Сесилија Хуртадо го поставиле прашањето дали отстранувањето на глечерната маса може слично да влијае врз сеизмичката активност. Тие дале претпоставка дека топењето на глечерите може да го промени напрегањето на раседите, потенцијално забрзувајќи ги земјотресите на краток рок со намалување на оптоварувањето на кората.

Компјутерите можеле прилично лесно да го моделираат ова однесување, но тестирањето на концептите во природа е златниот стандард. Новото истражување открива дека овој феномен може да биде почест отколку што мислеле научниците.

За да ја поддржат хипотезата, Хуртадо и Гален успеале да создадат компјутерски модели засновани на необработените карактеристики на пејзажот Сангре де Кристо. Тие користеле лидар со висока резолуција и сателитски снимки за да ги мапираат овие карактеристики. Конечно, тимот ги споредил моделите со докази од реалниот свет, предлагајќи глечерите да го „стегнат“ системот на раседи и да ги потиснат земјотресите. Како што глечерите почнале да се топат пред помалку од 20.000 години, тежината се подигнала и го ослободила затворениот стрес. Ова предизвикало драматично петкратно зголемување на фреквенцијата на земјотреси, фаза на зголемена сеизмичност во споредба со предглацијалните максимални нивоа, што веројатно опстојувало додека глечерите не се повлекле.

Авторите на истражувањето предупредуваат дека регионите со активни раседи и големи оптоварувања со мраз и вода, кои сега се намалуваат со зголемувањето на глобалните температури, во иднина може да се соочат со повеќе земјотреси.

Извор: Scientificamerican.com
Фото: Cecilia Hurtado