Зошто го поместуваме часовникот?

Од 1983 година во Југославија било воведено правилото дека стрелките на часовникот треба да се поместат еден час понапред во март, а потоа се враќаат назад во есен.

Но, помалку од 40 отсто од државите донеле ваква одлука, а голем дел од државите сметаат дека нема потреба. Историјата на летното сметање на времето открива зошто некои земји се будат порано.


Еден век подоцна, иницијативата за поместување на часовникот станала почеста. Новозеландскиот ентомолог и астроном Џорџ Вернон Хадсон предложил тие да се преместат дури два часа понапред. Причините за неговиот предлог биле од лична природа: му била потребна сончева светлина за да може да собира инсекти попладне.

За порано станување се залагал и Британецот Вилијам Вилит, љубител на голфот и поминувањето време во природа.

Едно летно утро во 1905 година, додека уживал во утринското јавање пред појадокот, сфатил дека многу малку луѓе уживаат во она што тој го сметал за најубав дел од летниот ден, и затоа ја добил идејата дека поместувањето на часовникот нанапред ќе овозможи сите да уживаат во светлите и убави утра. Освен тоа, вечерните прошетки (и други работи) би се вршеле во текот на денот.

Една година по неговата смрт, во средината на Првата светска војна, неговата идеја била реализирана.

Главната причина била заштедата на енергетски ресурси, за да може да се користат за воени цели. Во Европа, Германија прва го направила тој потег на 30 април, а потоа и Велика Британија и многу други земји еден месец подоцна. Следната година, во 1917 година, Русија исто така го поместила часовникот, а САД во 1918 година.

Набргу по војната, фармерското лоби успеало да го укине летното сметање на времето во САД, а претседателот Вудро Вилсон изјавил дека земјата ќе се врати во „божјото време“ по „војната“. Втората светска војна повторно го „забрзала“ времето во САД - само 40 дена по бомбардирањето на Перл Харбор, Американците вовеле целогодишно летно сметање на времето. И тогаш настанал хаос затоа што секоја локална самоуправа самостојно одлучувала во врска со тоа прашање.

Еден од најголемите куриозитети во историјата на летното сметање на времето претставува Ајова, каде во 50-тите и 60-тите постоеле дури 23 различни начини на префрлување на летно и зимско сметање на времето. Не било ништо подобро ни во Вирџинија, каде патниците на една автобуска линија морале да ги поместуваат стрелките на часовниците седумпати ако сакале да го знаат точното време.

Во Русија по војната немало промени сѐ до 1981 година. Но, зимското сметање на времето траело само 30 години, бидејќи во 2011 година Русија престана да го поместува часовникот. Во Западна Европа во 70-тите станало вообичаено да се премине на унитарно пресметување на времето, а во 1996 година се прошири на целата ЕУ, која воведе прецизна процедура во 2002 година.

Седумдесетина пратеници од Европскиот парламент пред неколку дена предложија промената на времето да се укине бидејќи наместо да донесе заштеда и да им помогне на луѓето да функционираат, има штетни ефекти.

Покрај негативното влијание врз човечкиот биоритам, поместувањето на стрелките на часовникот, посочуваат европратениците, доведува и до поголем број сообраќајни незгоди, повеќе нарушувања во семејствата, како и пад на продуктивноста на работното место. Иако една од главните цели на движењето на рацете беше да се заштеди енергија, истражувањата покажаа дека оваа цел никогаш не била исполнета.

Инаку, астрономијата препознава само зонално време, додека сите привидни времиња, трајни или сезонски, се прашање на политика.

Предвремено бомбардирање

Во септември 1999 година, Западниот Брег сè уште беше на летно сметање на времето, додека Израел ги помести часовниците еден час назад.

Терористите од Западниот Брег подготвуваа темпирани бомби и ги прошверцуваа во Израел. Меѓутоа, бидејќи не беа свесни за промената на времето, бомбите експлодираа еден час порано од планираното, додека сѐ уште беа поставени.

Беа убиени тројца терористи кои планирале да убијат 2.000 луѓе.

Извор: 6yka.com
Фото: Freepik