Поместувањето на часовникот не ни дава дополнителен час сон
Поместувањето на часовниците наназад во есен воопшто не им обезбедува на луѓето дополнителен сон, тврдат научниците од Универзитетот во Бристол. Д-р Мелани де Ланге од Медицинскиот факултет при Универзитетот во Бристол и нејзините колеги во една нова студија откриваат дека повеќето луѓе не го користат или не можат да го користат тој дополнителен час сон.
Летното сметање на времето е практика на поместување на часовниците еден час нанапред во пролет и еден час назад во есен, воведена за време на Првата светска војна, како начин за намалување на трошоците за енергија. Се користи во околу 70 земји, што е околу една четвртина од светската популација.
Овој систем „пролет напред“ и „есен назад“ се смета за губење еден час сон во пролетта и добивање еден час сон во есен. Сепак, истражувањата покажуваат дека можеме да изгубиме сон околу една недела откако ќе се смени часовникот - и во пролет и во есен, додека се бориме да се приспособиме на новото време.
Претходните студии се потпирале на луѓе кои ги пријавуваат своите сопствени шеми на спиење преку дневници или анкети. Тоа можеби не е секогаш точно бидејќи луѓето понекогаш забораваат или не ја кажуваат вистината за тоа колку долго спиеле. Неодамнешните истражувања го надминале овој проблем со користење монитори за активност за снимање на спиењето на луѓето за време на промената на часовникот. Но, досега истражувачите можеле да го направат тоа само кај мал број луѓе.
Новото истражување на научниците од Универзитетот во Бристол ги истражувало ефектите од промените на часовникот врз објективно измереното времетраење на спиењето кај голем број луѓе регистрирани во „Биобанк“ во Велика Британија. Ова е истражувачка база на податоци за животниот стил и нуди информации за здравјето на половина милион учесници во Велика Британија. Ги анализирале податоците за спиење од 11.800 луѓе, кои носеле монитори за активност еден или повеќе дена во текот на двете недели околу промената на часовникот во пролет и во есен – и тоа од 2013 до 2015 година.
- Откривме дека луѓето спиеле нешто повеќе од половина час неделно за време на есенската промена отколку во другите недели. Сепак, забележавме дека времето на спиење им е околу еден час пократко отколку во неделата кога се применува летното сметање на времето - нагласила професорката Мелани де Ланге.
Претходните истражувања покажуваат дека луѓето спијат помалку во работните денови веднаш по промената на часовникот отколку во работните денови пред промената на часовникот. Спротивно на тоа, оваа студија покажала дека луѓето најмногу спиеле од понеделник до петок откако часовникот бил поместен - и во пролет и во есен. Професорката Де Ланге истакнува дека овој тренд бил посилен во пролетта откако луѓето изгубиле еден час сон. Исто така, забележано е дека луѓето спиеле во просек 7 минути повеќе неделно по пролетното менување на часовникот и 3 минути повеќе неделно по есенското менување на часовникот, отколку неделата пред промената.
Иако е краткотрајно, губењето на сонот забележано за време на пролетната промена на часовникот, според студијата, има здравствени последици бидејќи само една ноќ со лош сон е поврзана со опаѓање на менталното и физичкото здравје. Истражувањата покажале дека менувањето на часовникот е поврзано со зголемување на бројот на срцевите удари, мозочните удари, сообраќајните несреќи и депресијата. Спиењето игра витална улога во одржувањето на здравјето на нашето срце, како и во одржувањето на емоционалната регулација.
Загриженоста за негативните ефекти врз здравјето од промените на часовникот ги поттикнала научниците за спиење да побараат да се укинат промените. Навистина, сѐ поголем број земји - вклучувајќи ги САД, Јордан, Мексико, Украина и земјите од ЕУ - планираат да го направат токму тоа.
Но, плановите и во САД и во ЕУ се заглавени поради несогласувања околу тоа кој тајминг треба трајно да се усвои. Експертите за спиење тврдат дека зимското време е најдобро за здравјето бидејќи ја фаворизира утринската светлина, која ни помага да се разбудиме, го ресетира нашиот биолошки ритам секој ден и ни го олеснува заспивањето навечер. Во меѓувреме, политичарите водат кампања за трајно летно сметање.
Извор: eklinika.telegraf.rs
Фото: Freepik