Нешто не е во ред со мозокот на астронаутите што поминале шест месеци во вселената, тврдат научниците
Подготвил:
Тамара Гроздановски
Лектор:
Ивана Кузманоска
Научниците го проучувале когнитивното однесување на астронаутите што поминале шест месеци на Меѓународната вселенска станица и дошле до некои фасцинантни, но и загрижувачки откритија.
Како што е наведено во истражувањето објавено во списанието „Фронтиерс“, тимот предводен од Шина Дев, истражувач од Лабораторијата за однесување и перформанси на НАСА, открил дека когнитивните способности на астронаутите не биле значително нарушени по враќањето на Земјата.
Сепак, низа тестови покажаа дека нивните когнитивни способности се забавени за време на нивниот престој во вселената.
Брзината на обработка на информации, визуелната работна меморија, одржувањето на вниманието и склоноста кон преземање ризици се чини дека се најчувствителните когнитивни домени на промените во услови на ниска орбита на Земјата.
- Тие домени се особено подложни на промени кај висококвалификуваните професионални астронаути - велат истражувачите.
И покрај тоа, резултатите не се толку лоши: какви било промени што ги претрпува човечкиот мозок во вселената се чини дека не се трајни.
Штетата не е значителна
- Покажуваме дека нема докази за значително когнитивно оштетување или невродегенеративно опаѓање кај астронаутите што поминале шест месеци на Меѓународната вселенска станица. Животот и работата во вселената не беа поврзани со широко распространето когнитивно оштетување што би укажало на значително оштетување на мозокот - вели Дев.
Во тестирањето за процена на брзината и точноста на когнитивните способности пред, за време и по шестмесечниот престој на вселенската станица, учествувале 25 професионални астронаути.
Истражувачите откриле дека брзината на обработка на информациите, работната меморија и вниманието биле забавени во вселената, иако резултатите останале точни како на Земјата.
- На пример, забавените перформанси во одржувањето на вниманието беа забележани само на почетокот на мисијата, а забавената брзина на обработка на информации не се врати на основната линија до крајот на мисијата и враќањето на астронаутите на Земјата - објаснува Дев.
Тимот не го исклучи влијанието на стресот, кој на Земјата може да предизвика слично привремено забавување на когнитивните способности.
- Другите домени, како меморијата, се помалку чувствителни на стрес. На пример, по особено напорен ден или лош сон, може да имате проблем да го задржите вниманието или да ви треба подолго време за да ги завршите задачите - забележува Дев.
Како заклучок, најранливите области додека астронаутите престојуваат на Меѓународната вселенска станица се истите оние што се чувствителни на стрес-фактори на Земјата - додаде научникот.
Потребни се дополнителни истражувања
Потребни се повеќе истражувања за да се откријат причините за сите промени бидејќи тие претставуваат здравствени ризици за астронаутите, како што се губење на густината на коските, мускулна атрофија и влошување на видот.
Иако тимот не најде докази за трајно когнитивно оштетување по шестмесечен престој во вселената, идните мисии во длабоката вселена, кои би можеле да траат значително подолго, би можеле да доведат до различни резултати. Особено загрижувачки се зголемената изложеност на вселенско зрачење и продолжената изолација и чувството на „заробеност“.
Извор:
6yka.com
Фото: Freepik