Ноам Чомски дефинира што значи да се биде вистински образована личност
Образованието е веројатно најспорното прашање во голем дел од земјите од светот. И реткост е да се слушаат дискусии за образовната политика на национално ниво. Нема да слушнете ниту еден голем политички кандидат да одржи говор фокусиран исклучиво на образованието. Во САД, на пример, образованието главно се смета за понизок приоритет за лидерите на нацијата.
Секој голем политички мислител - од Платон, Џон Лок, па до Џон Стјуарт Мил - има напишано писма, дури и големи дела за централната улога на образованието. Еден современ политички мислител - лингвист, анархист и пензиониран професор на МИТ, Ноам Чомски, исто така посветил доста внимание на образованието и силно го критикувал она што тој го гледа како корпоративен напад врз образовните институции.
Чомски, сепак, нема интерес да го искористи образованието за да ги поддржи владите или пазарните економии. Ниту, пак, го гледа образованието како алатка за исправување на историските грешки, обезбедување работни места од средната класа или исполнување на која било друга агенда. Чомски ни кажува како го дефинира тоа - што значи да се биде вистински образован. И за да го стори тоа, тој се враќа кај филозофот чии ставови нема да слушнете често да се повикуваат, Вилхелм фон Хумболт, германски хуманист, пријател на Гете и Шилер и основач на современиот високообразовен систем.
- Хумболт, спореше, мислам, многу веродостојно, дека основниот принцип и барање на исполнето човечко суштество е способноста да се истражува и создава конструктивно, независно, без надворешни контроли. Вистинското образование отвора врата за човековата интелектуална слобода и креативна автономија – вели Чомски.
За појаснување, Чомски го парафразира „водечкиот физичар“ и поранешен колега од МИТ, кој ќе им каже на своите студенти: „Не е важно што покриваме на часот - важно е што ќе откриете“. Според оваа гледна точка, да се биде вистински образован значи да се биде снаодлив, да се биде во можност да се формулираат сериозни прашања и да се преиспитува стандардната доктрина, ако тоа е соодветно...“ Тоа значи да го „најдете свој пат“. Оваа дефиниција звучи слично на ставовите на Ниче на оваа тема, иако Ниче имал мала надеж дека многу луѓе ќе постигнат вистинско образование. Чомски, како што може да очекувате, продолжува во многу подемократски дух.
Во интервјуто од 2013 година (видете го второто видео) можете да го слушнете како разговара на тема зошто го посветил својот живот на едукација, и тоа не само на своите студенти кои плаќаат за образование, туку и на речиси секој што му поставува прашање. Тој, исто така, зборува за сопственото образование и дополнително ги разјаснува своите ставови за односот помеѓу образованието, креативноста и критичкото истражување. И, во првите неколку минути ќе дознаете дали Чомски ја претпочита „1984“ на Џорџ Орвел или „Храбриот нов свет“ на Олдос Хаксли. (Совет: не е ни едното ни другото.)
Извор: openculture.com
Фото: YouTube screenshot