Научниците предвидуваат ерупција на подводен вулкан во близина на Орегон во 2025 година

Подводниот вулкан најверојатно ќе еруптира во 2025 година. Ова известување е од голема корист бидејќи прогнозирањето на ерупциите дури и неколку часа однапред е прилично уникатно, вели геофизичарот Вилијам Чадвик. Но, на 470 километри од брегот на Орегон и повеќе од еден километар под брановите, вулканот познат како Аксијал Симаунт, ги означува сите полиња што укажуваат на неизбежна активност, според објавата на Чадвик и неговите колеги на состанокот на Американската геофизичка унија во Вашингтон.

Во изминатата деценија група уреди го следеле секое дејство на „Аксијал Симаунт“ - татнеж, тресење, оток, навалување - и доставувале податоци во реално време преку кабел на морското дно.

-Тоа е најдобро инструментираниот подводен вулкан на планетата - вели Марк Зумберге, геофизичар од Институтот за океанографија „Скрипс“ во Калифорнија, кој не бил вклучен во работата.

Но, во ноември, одредена пресвртница му го привлекла вниманието на Чедвик: површината на Аксијал Симаунт се искачила на речиси иста висина како и пред нејзината последна ерупција во 2015 година - случајно, само неколку месеци по почетокот на мониторингот. Балонот е знак дека магмата се акумулирала под земја и создава притисок.

Поширокиот тим на истражувачи на Аксијал Симаунт, исто така, има нова алатка за процена на денот на изливот на магмата. И други истражувачи неодамна користеле вештачка интелигенција за да „копаат“ по снимки од земјотреси кои претходеле на ерупцијата во 2015 година и идентификувале точно какви модели треба да видат неколку часа пред следната.

- Дали ова предвремено откривање на земјотреси ќе функционира?- се прашувал Чедвик.

Ако се случи, тоа ќе биде теренски ден за вулканолозите како што е Ребека Кери.

- Откривањето на сигналите за рано предупредување нуди возбудлива можност да се распоредат возила на далечина за да се фати ерупцијата - вели Кери од Универзитетот во Сенди Беј – Тасманија, Австралија.

 

Покрај вулканолошките увиди, таа вели дека фаќањето на ерупцијата на дело би понудило увид во нејзините ефекти врз хидротермалните системи и биолошките заедници во близина.

фотоизвор: Susan Merle/Oregon State University

За човечките заедници, вулканите на копно генерално претставуваат поголема опасност отколку оние под вода. Но, постојат исклучоци. На пример, ерупцијата на Хунга Тонга во 2022 година во Јужниот Тихи Океан предизвика цунами со штети од околу 90 милиони долари. Во принцип, вели Чадвик, „прогнозирањето е тешко“. Еден дестимулатор за експерименталните прогнози на копно е ризикот од лажни аларми, што може да предизвика непотребни евакуации и идна недоверба. Во Аксијал Симоунт, тој вели, не мора да се грижиме за тоа.

Прогнозирањето е можно само благодарение на опсежните набудувања и знаењето за тоа како се однесува одреден вулкан. Предвидувањата се засноваат на очекувањата дека кога активноста на вулканот ќе достигне одреден праг што го достигнал претходно, тој може да еруптира.

Геофизичарот Мајкл Поланд од опсерваторијата за вулкани „Каскади“ се согласува.

- Бидејќи најголемиот дел од денешните напори се потпираат на препознавање обрасци, секогаш постои ризик вулканот да го следи моделот што не сме го виделе досега и да направи нешто неочекувано - вели тој.

Дотогаш, научниците ќе учат што можат од какви било успешни обиди за предвидување. А Аксијал Симаунт има релативно чести ерупции и секоја од нив е можност за тестирање идеи.

Што и да се случи во 2025 година, тоа нема да го промени светот на прогнозирањето на ерупциите. Но, според експертите кои се занимаваат со ова прашање, барем ќе може да ги разбереме работите од таа сфера подобро.

Извор: sciencenews.org

Фото: Susan Merle/Oregon State University