Во германските училишта недостигаат речиси 40.000 просветни работници. Едно од решенијата би можело да биде вработување дипломирани студенти кои не се квалификувале на традиционален начин.

- Во последните три децении не сме имале толку драматичен недостиг на просветни работници во Германија - истакна Хајнц-Петер Мајдингер, претседател на Здружението на просветни работници на Германија пред почетокот на учебната година. Недостигаат околу 40.000 учители и наставници. Затоа работата привремено ја вршат почетници, пензионери и студенти - или местата едноставно остануваат испразнети, додаде тој.

- Почетокот на учебната година во многу покраини покажува дека нашата земја е во опасност и оти ситуацијата постепено се движи кон образовна криза - рече Фолкер Каудер, политичарот на Христијанско-демократската унија, сопартиец и еден од најблиските соработници на Ангела Меркел.

Проблемот е последица на многу фактори: зголемување на наталитетот, голем прилив на бегалци, пензионирањето на многу учители, недостигот од инвестиции во образованието и високи бариери за запишување на програмите за обука на наставници на универзитетите.

Најмногу се погодени училиштата во кои наставниците се најмалку платени: основните, трговските училишта и училиштата за деца со попреченост. Образовните установи во големите градови, на пример, во најсиромашните населби во Берлин, како и училиштата во руралните средини, најтешко наоѓаат нови наставници.

Професионални новодојденци

Некои покраини се обидуваат да го решат недостигот на наставен кадар пуштајќи во училниците луѓе без диплома за просветен работник. Северна Рајна-Вестфалија, како најнаселена покраина во Германија, вработува дипломирани студенти без работно искуство за да ја стекнат потребната обука директно во училиштата. По две години теорија и пракса, тие треба да бидат квалификувани наставници.

Уште во 2013 година 16. покраински министри за образование се согласија дека последна резерва ќе бидат луѓе што ги промениле своите кариери и сакаат да станат наставници - со други зборови, професионални новодојденци. Сè само за да се пополни привремениот недостиг. Меѓутоа, тие стануваат долгорочно решение за овој проблем, вели професорот Удо Бекман, раководител на синдикатот на наставници на ВБЕ. Во телевизиско интервју тој повикува на единствени стандарди за обука на ваквите новодојденци.

Во минатата година преку овие обуки беа квалификувани околу 4.400 луѓе, но сè уште има 34.300 испразнети работни места низ целата земја. Најголем број такви промени во кариерата се забележани во покраините Берлин (1.270), Саксонија (1.100) и Северна Рајна-Вестфалија (800). Берлин и Саксонија се покраини во кои просветните работници се најнеопходни, но им се нуди најниска сигурност. Во повеќето други покраини просветните работници се државни службеници со постојани договори и атрактивни бенефиции.

Некои ја исмеваа идејата за ангажирање вакви професионални новодојденци, иако тие заслужуваат признание за желбата да работат со деца. Каудер вели: „Јас сум многу загрижен за квалитетот на наставата“. Експертите, како педагогот Јерг Рамзегер, тврдат дека луѓето што ќе дојдат на позицијата наставници без традиционалното образование немаат време да размислуваат за тоа дали се способни да ја извршуваат работата.

- На факултет студентите имаат пет години за да научат како децата мислат, учат и да обликуваат современо опкружување за учење. Во текот на нивните студии и пракса, студентите можат самите да се преиспитаат и да размислат дали навистина сакаат да работат со деца  изјави Рамзегер за весникот „Тагесшпигел“.

Традиционалниот пат за да се стане просветен работник е тежок. Оценките од средно училиште мора да бидат речиси совршени за да се биде примен на програмите за обука на универзитетите во траење од седум до осум години.

Најважниот дел од првиот школски ден на секое германско дете е т.н. шултуте, или школскиот фишек со подароци. Изгледа дека помислата на првоодделенците, дека секој нареден ден во следните 12 или 13 години ќе го поминат на училиште, мора да биде „заблажена“ со чоколади и подароци – традиција која датира од раниот 19 век. Родителите ги ставаат подароците во фишеци.

Критичарите на овој традиционален пат, како професорот на Универзитетот во Хамбург и поранешен наставник Петер Штрук, велат дека пречките за упис се премногу високи, и оти има премалку места - што пак води кон мал број дипломирани студенти. „Квалитетот на наставата нема никаква врска со оценките“, изјави Штрук за неделникот „Цајт“.