Во терапевтската практика се покажува дека многу луѓе се фокусираат на минатото и имаат проблеми да го задржат вниманието на сегашноста. Обично, тестирањето на реалноста на крајот помага, но не е секогаш лесно.
Во неодамнешната дебата меѓу потпретседателските кандидати во САД, на пример, Џеј ди Венс неколку пати зборува за враќање назад, тврдејќи: „Ќе се вратиме на таа мудрост од здрав разум“.
Многу набљудувачи остануваат збунети зошто десетици милиони гласачи толку решително се зацврстуваат на одредени погледи од минатото.
Неодамнешното истражување за психологијата на носталгијата покажува зошто. Нашиот мозок може да складира толку многу информации, па ние свесно или несвесно избираме. За жал, ние сме многу селективни во нашето потсетување и вообичаено не успеваме да ги препознаеме несогласувањата. Имаме илузија дека точно се сеќаваме на претходните настани и забораваме колку многу сме заборавиле.
Важно е дека носталгијата често ги менува и искривува нашите сеќавања. Во 1688 година швајцарскиот студент по медицина Јоханес Хофер прв го измислил терминот „носталгија“. Тој забележал дека швајцарските платенички трупи далеку од дома стануваат физички болни кога размислуваат за нивната родна земја, често откако слушнале традиционална швајцарска песна со ѕвона од крави. Тој го комбинира грчкиот збор „nostos“, што значи „врзан за дома“ (првпат користен од Хомер за да го опише копнежот на Одисеј да се врати дома) и „алга“ или болка.
Копнеме по минатото, кое изгледа некако полесно. Неодамнешните студии покажуваат дека 79 отсто од луѓето чувствуваат носталгија барем еднаш неделно, често предизвикана од осаменост, бесмисленост и негативно расположение. Носталгијата, всушност, ги подобрува расположението, самопочитта и благосостојбата, давајќи им на луѓето чувство за цел, социјална поврзаност и припадност, а помага и да се справат со стресот, ја намалува болката и осаменоста и обезбедува позитивни спомени за заштита од тешкотии. Луѓето сакаат да се чувствуваат добро, а не лошо за себе и за своето минато - дури и ако тоа не било секогаш толку прекрасно - и повеќе се сеќаваат на добрите отколку на лошите работи.
Оваа особина е човечка и нè утешува, но станува опасна во политиката, романтизирајќи ја историјата и искривувајќи ја вистината. Розови слики од минатите моменти за сегашните проблеми.
Па, што да правиме? Пред сè, треба целосно да ги препознаеме ограничувањата и искривувањата на нашите селективни сеќавања, да внимаваме да не ги мешаме со реалноста и да работиме на попрецизно потсетување на себеси и другите гласачи на минатото.
Ветувањето на одредени политичари за враќање во нејасна, митска, идеализирана земја внимателно избира одредени факти, а другите ги отфрла, и е невозможно повторно да се создаде. Вртењето на часовниците е невозможно, исто како што не можеме да се вратиме на сопственото минато, на нашата младост, за да изгледаме помлади или да поседуваме дополнителна енергија, сексапил и повеќе децении живот отколку што имаме сега.
Соочени со нагоните да се вратиме во минатото, наместо да ја прифатиме сегашната реалност, психотерапијата ја покажува важноста на тестирањето на реалноста. Особено во нашата сегашна ера на дезинформации, лажни вести и ботови со вештачка интелигенција, од суштинско значење е да се потсетиме на реалноста што е можно посликовито.
Одредени поединци се држат до минатото, негирајќи докази и избегнувајќи факти што не им се допаѓаат. Кога треба да се соочат со тоа, тие можат да станат вознемирени, бесни и понекогаш импулсивни бидејќи фактите не се нужно неутрални податоци, туку носат емоционално значење. Но, успехот е можен.
Мора да продолжиме со будното проверување на фактите и тестирањето на реалноста бидејќи, на крајот - тоа функционира.
Извор: psychologytoday.com
Фото: Freepik