Социјалната мрежа „Фејсбук“ со години им дозволувала на најголемите светски технолошки компании пристап до личните податоци на корисниците и тоа значително повеќе отколку што кажуваат во јавност, објави „Њујорк тајмс“.

Според стотици страници податоци до кои дошол весникот, „Фејсбук“ имал посебни договори со одредени компании. Социјалната мрежа постојано растела, добивала голем број корисници и сè повеќе заработувала од реклами. Партнерските компании добиле карактеристики кои ги правеле поатрактивни, а корисниците на „Фејсбук“ се поврзувале со пријатели преку разни страници и апликации.

Оваа социјална мрежа на тој начин стекнала неверојатен монопол над личните податоци на речиси 2,2 милијарди луѓе, а управувањето со нив не било транспарентно.

„Фејсбук“ соработувал со други компании без разлика дали тие имале страници, апликации или пребарувачи, а од таа соработка сите имале некаква корист.

На пребарувачот на „Мајкрософт“, „Бинг“, му било дозволено без одобрение на своите корисници да има увид во сите пријатели што тие ги имале на „Фејсбук“. И „Нетфликс“ и „Спотифај“ можеле да ги читаат пораките на корисниците. „Амазон“ добил дозвола од „Фејсбук“ да доаѓа до податоците за корисниците, конкретно до имињата и презимињата и информациите за тоа како да ги контактира и тоа преку нивните пријатели. „Јаху“ можел да ги гледа објавите на пријателите на корисниците дури и ова лето и покрај нивните изјави во јавноста дека престанале со оваа практика уште на почетокот од годината.

За „Фејсбук“ од март годинава се поврзуваат и повеќе скандали со приватни податоци на корисници кога беше откриено дека консултанската компанија „Кембриџ аналитика“ искористила податоци за корисници за да помогне во претседателската кампања на Доналд Трамп во 2016 година.


Но документи и разговори со 50 поранешни вработени во „Фејсбук“ и нивните корпоративни партнери го доведуваат во прашање и тоа дали „Фејсбук“ ги избегнал одредбите од договорот кој го склучил со американската Федерална трговска комисија во 2011 година, според кој им било забрането делење на податоци на корисници без нивна согласност.

Документите опишуваат како повеќе од 150 компании профитирале од работењето со „Фејсбук“, вклучувајќи и една што се занимава со онлајн-продажба, како и страница за забавни вести, но и компании кои се занимаваат со производство на автомобили и медиумски организации.

Најстарата зделка што „Фејсбук“ ја склучил со една од таквите компании е од 2010 година, а сите биле активни во 2017 година. Некои од нив биле активни и годинава. Извршните директори на „Фејсбук“ признаа дека минатата година имале грешки во постапувањето.

„Фејсбук“ никогаш не ги продавал податоците на своите корисници. Компанијата склучувала партнерства за податоците на корисниците од своите почетоци и ја ширела базата на податоци на своите корисници.

До 2013 година биле склучени толку многу такви партнерства, што вработените од средните нивоа не можеле ни да ги следат, пишува „Њујорк тајмс“ повикувајќи се на разговори со поранешни вработени. Затоа програмирале алатка која им помагала да вклучат или исклучат посебен пристап на партнерите. Во исто време таа алатка ги регистрирала и таканаречените привилегии кои им овозможувале на партнерите да собираат податоци. Во некои случаи на партнерите не им требала ниту дозвола за тоа.

Една опција била претставена во 2008 година, а таа постои и денес. На многу корисници им била вознемирувачка затоа што се прашувале какви сознанија има „Фејсбук“ за нивните контакти во вистинскиот свет.

Американскиот весник открива дека „Гизмодо“ и другите медиуми пишувале за случаи кога оваа опција на корисниците им предлагала да се спријателат со луѓе што одат кај истиот доктор или се членови на семејство со кои не се блиски, но дури и на лицата што биле злоупотребени им предлагала да се поврзат со своите злоупотребувачи.

„Фејсбук“ користел попис на контакти од своите партнерски компании „Амазон“, „Јаху“ и „Хуавеј“ за да добие подобар увид во врските меѓу луѓето за да им предложи на нивната платформа да се поврзат со што повеќе корисници.

„Њујорк тајмс“ пишува дека „Сони“, „Мајкрософт“, „Амазон“ и други компании уште во 2017 можеле да дојдат до адресите за електронска пошта на корисниците преку нивните пријатели на „Фејсбук“.

Освен тоа, „Фејсбук“ на „Спотифај“, „Нетфликс“ и канадската Ројал банк им дозволил да читаат, пишуваат и да бришат приватни пораки на корисниците. „Спотифај“ месечно можел да види пораки на над 70 милиони корисници, а таа апликација сè уште нуди опција за објавување музика преку „Фејсбук Месинџер“.

Податоците на популарната социјална мрежа покажаа дека компанијата имала договори за делење податоци со повеќе од 60 произведувачи на мобилни телефони, таблети и други апарати. „Фејсбук“ тогаш му овозможи на „Епл“ од сите корисници да скрие дека нивните апарати ги бараат нивните податоци. Апаратите на „Епл“ на тој начин можеле да пристапат до контактите и календарот иако било исклучено делење на какви било податоци.

Од „Епл“ порачаа дека не биле свесни оти „Фејсбук“ дал таков пристап до нивните апарати, дека сите собрани податоци останувале само на нивните апарати и дека не биле споделени на друго место.

Одговори за заштита на податоците на корисниците годинава се бараат од Европа до САД. Како резултат на тоа акциите на „Фејсбук“ паднаа, група акционери побара од Закерберг да си замине од функцијата. Лути корисници, пак, покренаа движење под хаштаг #Deletefacebook, потсети американскиот весник.


Извор: МИА