Приказната за љубовта помеѓу Иво Лола Рибар и неговата свршеница Слобода Трајковиќ датира од периодот на Втората светска војна. Нивната љубов останала запаметена како една од најпознатите од тој период, но и како љубов што немала среќен крај.

Слобода Трајковиќ била родена во угледно семејство на фармацевти во Врњачка Бања во 1918 година. Нејзините родители, среќни што завршила Првата светска војна, на својата ќерка ѝ го дале името Слобода. Нејзиниот татко Светолик Трајковиќ бил голем патриот и им помагал на партизаните во обновувањето на лековите за време на војната, додека нејзиниот брат Мирослав бил активен учесник во Антифашистичкото движење. Благодарение на Мирослав, Слобода се сретнала со познатиот секретар на СКОЈ, Иво Лола Рибар, не сфаќајќи дека ќе умре од љубов за тој човек. Слобода била студентка по хемија, за разлика од нејзиниот брат Мирослав и сестрата Милица, кои биле студенти по фармација.

Љубовта на Слобода и Иво била поддржана од двете семејства и тие планирале незаборавна прослава по повод нивната свршувачка. Семејствата Рибар и Трајковиќ требало да се договорат за свадбата на Иво и Слобода на 6 април 1941 година, но оваа средба никогаш не се случила затоа што тој ден бил бомбардиран Белград.


Писмото што ја овековечи нивната љубов

Во тие тешки и мрачни времиња, кога само во мислите можел да биде блиску до саканата, било создадено едно од најубавите љубовни писма од Втората светска војна. Лола ѝ ги напишал овие зборови на својата сакана, без трошка знаење дека нежните зборови во погрешни раце стануваат најостри сечила.

„Најдрага единствена моја!

Пишувајќи го ова писмо, уверен сум - оптимист сум, како и секогаш! - дека никогаш нема да стигне до тебе, туку дека ние двајца ќе се видиме и секогаш ќе останеме заедно. Затоа што ова писмо е напишано поради таа причина. Во овој момент, кога влегуваме во последната, одлучувачка фаза на бојата, од која, меѓу другото, зависи и нашата лична иднина и среќа - сакам да ти кажам неколку прости и едноставни работи.

Има само две работи во мојот живот: моето служење на нашата света цел и мојата љубов кон тебе, најмила моја. Ние, како и милиони други, не можевме да ја постигнеме нашата среќа и животот што го посакувавме во изолација, туку само преку нашата борба и нашата победа. И затоа овие две работи во суштина, во мене се едно.

Знај душо, дека си единствената што сум ја сакал и што ја сакам. Сонував и сè уште сонувам за нашата заедничка среќа - онаква каква што сакавме, среќа достојна за слободните луѓе. Тоа е единствената вистинска среќа, единствената што треба да се посакува.

Ако го добиеш ова писмо - ако јас не го доживеам тој голем час, не тагувај многу, најмила! Во светот во кој ќе живееш тогаш, ќе го најдеш, секогаш жив, најдобриот дел од мене и сета моја љубов кон тебе.

За тебе, сигурен сум дека твојот пат ќе биде правилен и како што треба. На него, на патот на животот, ќе најдеш одмазда и среќа.

Те сакам многу, многу, моја единствена! И сакам никогаш да не го добиеш ова писмо, туку со тебе да го дочекам големиот час на победата. Со мојата љубов сакам да те направам среќна онака како што заслужуваш.

Засекогаш твој“.

Писмото полно со љубов, страв и копнеж станало крај за семејството Трајковиќ

Слобода никогаш не го прочитала писмото. Паднало во рацете на Гестапо, кој го уапсил целото семејство Трајковиќ, освен Слобода и нејзината сестра Милица. Слобода сè уште била скриена во Врњачка Бања, а Милица останала во нејзиниот стан.

Германската полиција десет дена ја мачела сестрата на Слобода, Вера, мислејќи дека е љубовница на познат секретар, а кога сфатила дека Слобода е во Врњачка Бања, таму ја уапсиле.

Потоа ја ставиле Слобода пред невозможен избор - Гестапо ѝ понудил да му напише одговор на Иво што ќе го намами во Белград, каде што ќе го уапсат и ќе го одведат во замена за нејзиниот живот и животот на нејзиното семејство.

Поминале многу години од овој ужасен крај на ова семејство, кога единствената преживеана Милица во интервју изјавила дека Гестапо не знаел дека Слобода е свршеница на Лола, но тоа му го кажал некој многу близок на оваа двојка.

Иво починал на 27 ноември 1943 година во Гламочко Поле, непосредно пред авионот да полета за Каиро, како прв дипломат на нова Југославија и шеф на првата воена мисија на НОВЈ. Во последното писмо што му го испратил на таткото на Лола, тој ја споменал и Слобода.

- Мојата Слобода, толку мала и нежна, отиде во смрт како на прошетка, со насмевка, која секогаш беше нејзина - напишал тој.

Извор: Ona.telegraf.rs
Фото: Wikipedia