Од почетокот на пандемијата, теориите на заговор за ковид-19 се шират како шумски пожар. Се шират огромен број дезинформации за вирусот и за вакцините, кои чинат многу животи.

Едно ново истражување ги нагласува некои од личните опасности од теориите на заговор за ковид-19, покажувајќи дека таквите верувања можат да влијаат и да го предвидат човечкото однесување, потенцијално давајќи им поголема изложеност на закани од инфекција.

- Иако теоријата на заговор е крајно неверојатна во смисла на логика или научни докази, ако се чини дека е реална за перцепцијата, таа има вистинско влијание врз ставовите, емоциите и однесувањето - објаснуваат истражувачите во новиот труд предводен од првиот автор и социјален психолог Јан-Вилем ван Проијен од Универзитетот „Врие“ во Амстердам.

Овој феномен дека теориите на заговор оставиле последици врз животот на оние што веруваат во нив е докажан во многу студии, покажувајќи дека начинот на размислување на луѓето влијае на нивното однесување на различни начини.

Истражувањата покажуваат дека теориите на заговор за ковид-19 се поврзани со ставови кои би можеле да го загрозат јавното здравје, како што е помалото почитување на физичкото растојание и рестриктивните мерки и помалата намера за вакцинација.

Сепак, сè уште не е целосно јасно од постојните истражувања како верувањето во теориите на заговор поврзани со ковид-19 се поврзува со здравјето и благосостојбата на луѓето во контекст на пандемија.

За да го истражат ова, Ван Проијен и колегите истражувачи анкетирале 5.745 учесници, главно од Холандија.

На почетокот на пандемијата на групата ѝ биле поставени неколку прашања кои го мереле нивното ниво на верување во теории на заговор, вклучително и дали тие мислат дека коронавирусот е биолошко оружје конструирано од научници, заговор за одземање на правата на граѓаните или прикривање за претстојниот глобален економски колапс.

Неколку месеци подоцна, на истата група повторно ѝ биле поставени прашања, овој пат одговарајќи на прашања за тоа дали некогаш биле тестирани за вирусот, дали тој тест бил позитивен или негативен и дали некогаш ги прекршиле протоколите за ковид-19.

Резултатите покажале дека верувањето во теориите на заговор поврзани со ковид-19 предвидува намалена веројатност за тестирање за вирусот, нешто што го очекувале истражувачите, имајќи предвид дека од овие учесници се очекувало да се чувствуваат помалку ранливи на вирусот како целина (со оглед на нивниот став).

Но, резултатите покажале и дека теоретичарите на заговор имаат поголема веројатност да бидат позитивни на вирусот доколку се тестираат за ковид-19 во споредба со учесниците што немале такви верувања.

Повторно, истражувачите го претпоставувале овој исход врз основа на фактот дека теоретичарите на заговор би можеле да бидат изложени на поголем ризик од инфекција поради нивните верувања.


Покрај тоа, тие се со поголема веројатност да ги изгубиле своите работни места и приходи за време на пандемијата, а податоците посочуваат дека е поголема веројатноста да доживеат социјално отфрлање, можеби поради нивните ставови.

Сепак, постојат ограничувања за заклучоците што можеме да ги извлечеме од оваа студија. Истражувачите нагласуваат дека нивниот експеримент не може да покаже каузалност бидејќи други, неизмерени фактори на крајот би можеле да бидат одговорни за резултатите што се гледаат во податоците.

Вреди да се напомене дека иако ова е големо истражување, било направено само во Холандија. Сепак, и покрај овие ограничувања, истражувачите истакнуваат дека нешто сè уште се случува тука, феномен што укажува дека верувањето во теории на заговор за ковид-19 на крајот може да претставува сериозен, дури и опасен недостиг за поединецот.

- Верувањето во теориите на заговор во раните фази на пандемијата предвидува серија здравствени исходи осум месеци подоцна - пишува истражувачкиот тим.