Се слуша речиси секојдневно низ светот, се поврзува со протести, опструкции и колективно противење на производ, поединец или земја. Кон него прибегнуваат групи со цел да го попречат развојот на социјални, економски или политички мерки кои ги сметаат за неправедни.

Термин од универзален карактер - бојкот. Овој термин првпат се појавува во англискиот речник. Но, неговото потекло е поврзано со едно име - Чарлс Канингам Бојкот. На крајот од 19 век овој ветеран на британската армија управувал со имот во североисточниот дел на Ирска, кога се судрил со луѓето кои ја обработувале неговата земја поради цената на изнајмувањето. Протестот не бил насилен, но оставил последици.

Бојкотот на Чарлс Канингам бил економски и социјално изолиран, без работна сила, што предизвикало неговите посеви да пропаднат. Случајот бил објавуван во британските медиуми во 1880 година, кои го користеле неговото презиме за да ја опишат тактиката на закупците.

Набрзо терминот бојкот се нашол во неколку различни речници.

Капетан Бојкот

Чарлс Канингем Бојкот е роден во 1832 година во Норфолк, Англија. Се интересирал за војската и во 1848 година се запишал на Кралската воена академија, но една година подоцна бил избркан поради неположен класен испит. Меѓутоа, неговото семејство му купило офицерско место во полкот, што било вообичаена практика во тие години.

Неговиот интерес за воениот живот исчезнува со текот на времето и тој ја напушта војската три години подоцна, со намера да биде земјоделец. Бојкот се преселил на островот Ахил, во близина на округот Мајо во североисточниот дел на Ирска, каде што останал 17 години. Таму нашол плодна земја и успешно се занимавал со земјоделство.

Сепак, сакал да се пресели на копно, поблиску до „цивилизацијата“ и да заземе подобри земјишта за земјоделство. И го сторил тоа.
Џон Криктон, војвода од Ерне, поседувал повеќе од 15.000 хектари во Ирска и во 1872 година барал некој да управува со неговите земјишта во округот Мајо. Според договорот, управителот би добил и 250 хектари за обработка, викендица со штала и куќичка за чамци.

Војводата сакал Англичаните да бидат на раководни позиции и да се грижат за закупот на неговите имоти. Според биографите, Бојкот верувал дека владетелите и земјопоседниците имаат „божествено право“. Се однесувал себично, не обрнувајќи внимание на мислењето и советите на другите. Поради неговото цврсто владеење и непријатната личност, тој не бил популарен меѓу земјоделците закупци.

Немал проблем да ги избрка оние што доцнеле со плаќањето на киријата, а изрекувал и парични казни за најмали престапи, како доцнење на работа или пуштање животно да шета по неговата земја. Казните често ги надминувале нивните плати.

Конфликт со Аграрната лига

Кон крајот на 1870 г., Ирска била погодена од лоша земјоделска сезона. Посевите пропаднале и се заканувал глад, што особено ги погодило земјоделците-закупци, кои се мачеле да ја платат киријата.

Синот на еден од нив од округот Мајо ја формирал Националната аграрна лига во 1879 година за да се бори за намалување на киријата. Лигата била блиска до ирското движење за независност, но нејзината крајна цел била да им дозволи на земјоделците да ја поседуваат земјата што ја одгледувале.

Закупците на земјиштето на војводата од Ерне барале киријата да се намали за една четвртина, но војводата одобрил киријата да се намали за 10 отсто. Тој, исто така, дозволил Бојкот да ги собере сите неподмирени долгови и да ги исели оние што должат.

Три семејства биле иселени, поради што Аграрната лига решила да реагира.

Чарлс Стјуарт Парнел, водач и пратеник на Лигата, ги повикал следбениците да го избегнуваат и презираат во секое време и на секое место оној што истерува друго суштество.

Следствено на тоа, Чарлс Бојкот бил изолиран. Никој не сакал да ги купува и продава неговите производи. Не можел да ја обработува земјата, ниту да соработува со мештаните. Дури ни поштарот веќе не му носел пратки.

Бидејќи неговите производи пропаднале, неколку земјопоседници се сожалиле, собрале пари и организирале 50-члена спасувачка екипа за да му помогнат на Бојкот со жетвата. Повеќе од 900 војници ги заштитиле земјоделците од евентуално насилство од страна на локалното население.

Земајќи го предвид нивниот број, движење и труд, целата операција чинела околу 10.000 фунти во тоа време за да се спасат посеви вредни 30 пати помалку.

Нов збор

Аферата „Бојкот“ станала голема вест во Ирска, Англија и во други земји од англиско говорно подрачје. Имало зголемени извештаи за бојкоти низ Ирска, а мерката драматично ги овластила селаните.

Не се знае кога официјално зборот „бојкот“ станал дел од речникот. Во Оксфордскиот англиски речник е влезен во 1888 година. Дотогаш не постоел збор што би можел соодветно да го опише дејството на изолирање, заплашување и создавање стереотипи и митови околу нешто или некого.

Бојкотот почнал да се користи и на други јазици и се користи за опишување секакви дејства од овој тип, но најчесто е поврзан со политика.

Чарлс Канингем Бојкот се вратил во Англија неколку месеци подоцна. Починал во 1897 година, но неговото презиме живее.

Извор: bbc.com/serbian

Фото: YouTube screenshot