Можеби сте поминале часови прашувајќи се зошто му е потребно толку долго време на вашиот лаптоп да почне да работи. Научниците го поставија истото прашање за човечкиот мозок: како точно се освестува откако ќе биде под анестезија, во кома или во длабок сон?
Користејќи група од 30 здрави возрасни лица кои биле под анестезија три часа и група од 30 здрави возрасни лица кои не биле, како контролна мерка, истражување од 2021 година открива некои сознанија за тоа како се враќа и се освестува мозокот.
Излегува дека мозокот не се враќа одеднаш, туку дел по дел, а способностите за решавање проблеми со кои се справува префронталниот кортекс се функциите што најбрзо се враќаат. Другите области на мозокот, вклучително и оние што управуваат со времето на реакција и вниманието, траат подолго.
- Иако првично изненадувачки, има смисла во еволутивна смисла дека повисокото сознание треба порано да закрепне - вели анестезиологот Макс Келц од Универзитетот во Пенсилванија.
- Ако, на пример, некој се разбудил од закана, структурите како префронталниот кортекс би биле важни за категоризација на ситуацијата и генерирање акционен план - вели тој.
За време на студијата биле користени различни методи за мерење на она што се случува во мозокот, вклучително и скенирање на електроенцефалографија (ЕЕГ) и когнитивни тестови пред и по анестезијата. Овие тестови ја мереле брзината на реакцијата, потсетувањето на меморијата и другите вештини.
Фото: Freepik
Анализирајќи ги читањата на ЕЕГ, истражувачите забележаа дека фронталните региони на мозокот - каде што се наоѓаат функциите за решавање проблеми, меморија и контрола на моторот - станаа особено активни кога мозокот почна да закрепнува.
Тимот, исто така, ги следеше учесниците во групата за нивните распореди за спиење во деновите по експериментот. Изгледа дека искуството не влијаело негативно врз режимот на спиење кај оние што биле под анестезија.
- Ова посочува дека здравиот човечки мозок е отпорен, дури и со продолжена изложеност на длабока анестезија. Клинички, ова имплицира дека некои од нарушувањата што често ги гледаме со денови или дури недели во текот на закрепнувањето од анестезија и операција - како што е делириумот - може да се припишат на други фактори освен на долготрајните ефекти на анестетичките лекови врз мозокот - вели анестезиологот Мајкл Авидан од Универзитетот на Вашингтон.
Многу хируршки процедури едноставно не би биле можни без анестезија, што е ефикасен и контролиран начин за исклучување на свеста во мозокот - нешто што може да се случи неволно во случај на кома.
И покрај нивната широка употреба, ние навистина не разбираме како функционираат анестетиците со прецизни детали, дури и ако сме сфатиле како безбедно да ги користиме. Има многу идеи за тоа како мозокот се справува со овие лекови, но сè уште нема конкретни докази. Неодамнешните наоди не само што можат да помогнат со третманите и грижата за пациентите, туку и да им дадат на научниците подобро разбирање за мозокот и како тој реагира на нарушувања.
- Како мозокот закрепнува од состојби на несвест е клинички важно, но исто така ни дава увид во нервната основа на самата свест - вели анестезиологот Џорџ Машур од Универзитетот во Мичиген.
Фото: Freepik