Колку сетила има просечниот човек? Под претпоставка дека ги поистоветувате сетилата со нивните рецептори, како што се мрежницата во очите и кохлеата во ушите, тогаш традиционалниот одговор на ова прашање е пет: сетило за вид, слух, допир, мирис и вкус.

Тие се нарекуваат „екстероцептивни“ сетила бидејќи носат информации за надворешниот свет.

Но, вашето тело има и рецептори за настани што се случуваат во вас, како што се отчукувања на срцето, проширување на белите дробови, кркорење на стомакот и многу други движења за кои не сте целосно свесни. Тие традиционално се групирани како друго сетило, наречено „интерцепција“.

Сепак, соодветниот одговор на ова прашање е уште посложен и поинтересен. Како прво, вашето тело има рецептори за пренесување на други видови информации, како што се температурата, за кои обично не сметаме дека се сетила.

Исто така, некои од вашите рецептори се користат за повеќе од едно сетило. Вашите мрежници, на пример, се портали за светлосните бранови што ви се потребни за вид, но некои клетки на мрежницата, исто така, го информираат вашиот мозок дали е ден или ноќ. Ова неименувано „ден/ноќ сетило“ е основа за циркадните ритми што влијаат на вашиот метаболизам и циклусот спиење/будење.

Дури и сетилата што изгледаат фундаментално, како што е видот, се интимно испреплетени со други сетила што изгледаат одделно.

На пример, излегува дека она што го гледате и како го гледате, е поврзано со следење мозокот на отчукувањата на срцето, што е дел од интерцепцијата.

Во моментите кога срцето ви се контрахира и носи крв кон вашите артерии, вашиот мозок прима помалку визуелни информации од светот.

Исто така, вашиот мозок создава сетила за кои немате рецептори. Пример е вкусот, кој мозокот го конструира од податоците за мирис и вкус, кои се создаваат од допирот и температурата.

Всушност, вашиот мозок конструира сѐ што гледате, слушате, мирисате, вкусувате и чувствувате користејќи повеќе од сетилните податоци од рецепторите на вашето тело.

На пример, светлосните бранови не влегуваат едноставно во вашите очи, не патуваат до вашиот мозок како електрични сигнали. Всушност, вашиот мозок предвидува што можете да видите пред да го видите, врз основа на минатото искуство, состојбата на вашето тело и моменталната ситуација. Ги комбинира своите предвидувања со влезните сетилни податоци од вашите мрежница за да го изгради вашето визуелно искуство за светот околу вас.

Слично на тоа, кога ги ставате прстите на рачниот зглоб за да го почувствувате пулсот, всушност чувствувате конструкција врз основа на предвидувањата на вашиот мозок и вистинските податоци за сетилото. Не доживувате чувства со вашите сетилни органи. Ги доживувате со мозокот.

Извор: Science Focus
Фото: Freepik