Амбициозната програма на НАСА – „Артемис“ се подготвува за историска мисија која ќе го врати човештвото на површината на Месечината, првпат по повеќе од 50 години. Оваа мисија (Артемида III) ќе биде посебна затоа што првпат на Месечината ќе зачекорат првата жена и првата личност со потемна боја на кожа, отворајќи ново поглавје во истражувањето на вселената. Јужниот пол на Месечината, каде што ќе се одржи мисијата, нуди уникатни услови и  природни феномени кои не биле забележани во текот на претходните истражувања. Подолу е преглед на 10 фасцинантни феномени што ќе ги искусат астронаутите.

Лебдечко сонце и долги сенки

На јужниот пол на Месечината сонцето никогаш не изгрева високо над хоризонтот, останувајќи само неколку степени над него. Поради нискиот агол на сончевите зраци, астронаутите нема да бидат сведоци на класични изгрејсонца и зајдисонца. Наместо тоа, тие ќе го гледаат сонцето како „плови над хоризонтот“, создавајќи драматични сенки кои можат да бидат 25 до 50 пати подолги од предметите што ги предизвикуваат. Ова необично движење на сонцето ќе им овозможи на астронаутите сцени кои не можат да се доживеат никаде на друго место во Сончевиот Систем.

Остра и абразивна прашина

Месечевиот реголит, кој ја покрива површината на Месечината, изгледа убаво и меко, но тоа е далеку од реалноста. Оваа прашина се создава кога метеороидите ја погодуваат Месечината, кршејќи ги карпите во ситни, остри честички. Без атмосферски услови како ветер или вода, честичките ја задржуваат својата абразивна природа, што може да претставува сериозен ризик за астронаутите и нивната опрема. Прашината лесно може да се залепи на вселенските костими создавајќи потенцијални опасности за техниката и безбедноста на астронаутите.

Статички електрицитет и предизвици

Поради недостиг на атмосфера, површината на Месечината е изложена на сончево зрачење и плазма, што предизвикува создавање статички електрицитет. Слично како кога одиме по тепих, а потоа чувствуваме електричен „шок“ при допирање предмети, на Месечината такви удари можат да се случат во поголеми размери. Овој феномен може да предизвика дефекти во електрониката, додека прашината лесно се лепи на костимите на астронаутите. НАСА има развиено специјални технологии за намалување на овие проблеми, вклучувајќи отпорни ткаенини и методи на филтрирање.

Полесни чекори

Астронаутите на „Артемис“ ќе ги искусат уникатните ефекти на намалената гравитација на Месечината, што е само една шестина од гравитацијата на Земјата. Одењето по површината на Месечината ќе биде сосема поинакво искуство, со чекори кои ќе бидат лесни и речиси лебдечки. Иако чеканите и другите алатки ќе се чувствуваат полесни во рацете на астронаутот, нивната инерција нема да се промени, што бара приспособувања при работа со примероци. Пониската гравитација носи и предности - астронаутите полесно ќе ја поднесат тежината на нивните вселенски костими, а движењето ќе биде подинамично и поагилно.

Фази на Земјата од Месечината

Една од највозбудливите глетки за астронаутите ќе биде погледот на Земјата од Месечината. Додека ние на Земјата ги набљудуваме различните фази на Месечината, астронаутите од Месечината ќе ги видат фазите на Земјата, кои наизменично се менуваат на спротивен начин. Кога ние ја гледаме младата месечина, астронаутите ќе видат целосно осветлена Земја. Оваа фазна промена на Земјата, од тенок раб на светлина на полн диск, ќе им обезбеди на астронаутите неверојатна глетка. Набљудувајќи ја Земјата додека се менува, астронаутите ќе доживеат уникатна врска со нашата планета, со спектакуларно визуелно искуство кое е тешко да се замисли од површината на Земјата.

Близок и скратен хоризонт

Поради помалата големина на Месечината, хоризонтот ќе изгледа поблиску и ќе биде помал за астронаутите отколку на Земјата. Додека на Земјата го гледаме хоризонтот на растојание од околу 5 километри, на Месечината ќе изгледа дека е оддалечен само 2,5 километри. Овој скратен хоризонт, како резултат на помалиот радиус на Месечината, може да создаде впечаток дека просторот околу астронаутите е многу помал и потесен отколку она на што сме навикнати.

Ова веројатно ќе придонесе за појава на чувство дека се затворени, како да се во помал, затворен простор, и покрај огромниот отворен простор околу нив. Ваквиот визуелен впечаток може да влијае врз перцепцијата на големината и растојанието, што на астронаутите ќе им даде сосема ново навигациско искуство во споредба со она на Земјата.

Екстремни температури

Јужниот пол на Месечината нуди екстремни температурни услови. Длабоките кратери, кои не виделе светлина со милијарди години, можат да достигнат температури од неверојатни -203 °C, додека површините изложени на директна сончева светлина можат да достигнат температури до 54 °C. Оваа огромна температурна варијација ја прави Месечината исклучително предизвикувачка за истражување, особено во области кои никогаш не биле осветлени.

Црно небо

За разлика од Земјата, Месечината нема атмосфера за расфрлање на сончевата светлина, што значи дека небото, дури и во текот на денот, ќе биде целосно црно. Астронаутите ќе се соочат со остар контраст помеѓу силно осветлената површина на Месечината и длабоката, темна празнина над нив. Овој феномен ќе создаде речиси надреално чувство, како да не се на цврсто небесно тело, туку како да лебдат во самиот простор.

Нерамна и предизвикувачка површина

Површината на Месечината, особено во регионот на јужниот пол, се карактеризира со мноштво длабоки кратери и издолжени сенки, кои ја отежнуваат ориентацијата и навигацијата. Овие сенки, создадени од ниската позиција на сонцето на хоризонтот, можат да ги сокријат клучните детали за теренот и да го направат секој чекор непредвидлив. Покрај кратерите, теренот е вкрстен и со високи планински масиви, стрмни долини и длабоки кањони, што го прави движењето низ оваа област исклучително предизвикувачко. Астронаутите ќе се соочат со многу физички пречки, кои бараат употреба на специјализирана опрема, вклучувајќи напредни вселенски костими и ровери приспособени за оваа средина.

Тие, исто така, ќе треба да користат софистицирани техники за навигација, потпирајќи се на сателитски системи и опрема за мапирање на терен, за безбедна навигација на овие недостапни и потенцијално опасни области.

Слабо магнетно поле

За разлика од Земјата, Месечината нема глобално магнетно поле, но има локализирани магнетни аномалии во одредени области. Овие слаби магнетни штитови обезбедуваат минимална заштита од зрачењето на сонцето, но сепак претставуваат интересен феномен за научни истражувања. Иако тие не нудат значителна заштита за астронаутите, проучувањето на овие аномалии може да обезбеди вреден увид во историјата на Месечината и да помогне во идното истражување на нејзините ресурси.

Извор: vecernji.hr

Фото: Freepik