Некои зборови се користат толку многу, што нивното значење е изгубено од прекумерната употреба. Други го задржуваат своето значење, но се погрешно разбрани. Овој феномен не е ништо ново, а денес термините за кои го губиме значењето се безбројни.

Во продолжение ви нудиме книжевни зборови што се претерано користени, злоупотребени или помешани со нешто друго.

Дикенсово

Именувана по: Чарлс Дикенс

Значење: Чарлс Дикенс бил англиски писател во викторијанската ера, кога Британската Империја била на врвот на својата моќ. Наместо да се фокусира на славата на неговата татковина, неговите дела нѐ носат низ сиромашните улици на Лондон, каде што ни прикажува херои скршени под тежината на социјалната неправда, а негативците се толку одбивни што изгледаат и чудно. Терминот може да се искористи политички за потсетување на неправдите на викторијанската ера.

„Во малиот свет каде што децата постојат без разлика кој ги одгледува не постои ништо толку ситно перципирано и толку силно почувствувано како неправдата. Може да станува збор за ситна неправда на која детето може да биде изложено; меѓутоа, детето е мало и неговиот свет е мал“ - „Големите очекувања“.

Орвелско

Именувана по: една книга од Џорџ Орвел

Значење: Тоталитарно, особено кога се поврзува со способноста на државата или слична организација секогаш да знае што правите. И покрај неговата обемна работа, Џорџ Орвел главно е запомнет по „1984“, неговиот дистописки роман за тоталитаризмот.

Имаме тенденција да го злоупотребиме овој термин бидејќи камерите за брзина не се орвелски. Вистинскиот терор на орвелскиот кошмар не е дека некој има доста информации за тоа каде сте и што правите, туку и ги користи за да ја уништи вашата индивидуалност.

„Ако мислата го корумпира јазикот, тогаш и јазикот, исто така, може да ја корумпира мислата“ - 1984

Шекспировско

Именувана по: делата на Вилијам Шекспир

Значење: Шекспир се смета за најдобриот драмски писател на сите времиња. Работел во елизабетанска Англија, а неговите драми и сонети го менуваат англискиот јазик и се преведени на речиси секој жив јазик. Неговиот дијалог е особено значаен, ликовите се изразуваат сликовито и човек може со нив да се поврзе и покрај тоа што поминале векови откако биле создадени. Одличната проза, драматичните карактерни лакови, па дури и проникливиот дијалог можат да се наречат шекспировски доколку се направени доволно добро.

„Да се биде или не, прашањето е сега“ - „Хамлет“

Фројдовско

Именувана по: психологијата на Сигмунд Фројд

Значење: Додека фројдовските идеи за третирање на болеста биле одбиени од страна на психијатри во корист на посовремени пристапи, темите што ги истражувал продолжуваат да влијаат врз популарната концепција на психотерапијата. Неговите идеи за сексуалноста, Едиповиот комплекс, фалусните слики, ефектите што детството може да ги има врз вас сега и десетици други концепти што прават да се чувствувате непријатно околу вашата мајка редовно се пробиваат низ медиумите.

Дела што го отелотворуваат овој концепт се „Психо“, „Толкување на соништата“ и делата на Дејвид Линч.

„Сексуалните желби во однос на мајката стануваат поинтензивни, а таткото се смета за пречка; ова доведува до Едиповиот комплекс“ - „Егото и идот“.

Макијавелско

Именувана по: авторот на „Принцот“, Николо Макијавели

Значење: Макијавели бил ренесансен политички теоретичар, најпознат по неговото дело „Принцот“. Во него тој се спротивставува на идејата за доблесен и сочувствителен монарх и се залага строго за владеење со моќ, интриги и лукавство. Овој циничен бренд на реална политика на светот му го дава зборот макијавелско. И покрај неговата негативна конотација, макијавелистичкиот политичар е прилично ефикасен бидејќи учењето на владетелите како да бидат ефектни е поентата на книгата.

Самиот Макијавели нуди примери на вистински владетели кои живееле според неговите стандарди: Наполеон, Сталин, Мусолини.

„...ако мораме да избереме, тогаш многу е побезбедно да се плашат од тебе отколку да те сакаат“ - „Принцот“

Кафкаско

Именувана по: делата на Франц Кафка

Значење: Световите што Кафка ги создавал во неговите приказни се карактеристични за надреалистичките бирократски системи, кои се исто толку апсурдни колку што човек може да се поврзе со нив. Ликовите се соочуваат со страв, безнадежност и очај кога се поставени наспроти безличен проблем. Системот што е само премногу комплициран и деперсонализиран не може да биде кафкаски, мора да постои елемент на апсурдна, саморазмножувачка машина која ги влече луѓето со себе.

„Тука никој друг не може да влезе, бидејќи овој влез ти е доделен само тебе. Сега ќе го затворам“ - „Пред законот“

Драконско

Именувана по: Драко (Дракон)

Значење: Драко бил првиот демократски законодавец на Атина. Кога бил на власт, поставил некои екстремно сурови закони, како што е смртна казна за крадење зеленчук.

Додека неговото наследство има негативна конотација, приказната за неговата смрт ни кажува дека тој бил задушен под масата на наметки и облека што му биле фрлани во знак на благодарност од гласачите на Атина. Поголемиот дел од неговите закони биле изменети од Солон кога атинскиот устав бил преработен неколку децении подоцна, иако неговите закони за убиство биле задржани.