Најновото научно истражување откри дека гасовите што се испуштаат од мистериозните кратери во Сибир, како и големите пожари кои се сѐ почести во тој регион, придонесуваат за загадување на атмосферата и за забрзани климатски промени.

Кратерите на сибирските полуострови Јамал и Гидан настанале како резултат на експлозии на метан под земја, а научниците го истражуваат овој феномен.

Првиот од кратерите се појави во 2014 година на полуостровот Јамал, кој се смета за најголем резерват на природен гас во светот. Експертите, кои снимиле и испитувале 20 кратери, заклучиле дека овие кратери настанале како резултат на експлозии на метан под влијание на глобалното затоплување.

Поради глобалното затоплување, зголемен е бројот на кратери во последниве години

Ефектите од климатските промени може да се видат во слоевите замрзнати карпи формирани пред десетици илјади години, вели Евгениј Чувилин, научник од Институтот за наука и технологија „Сколково“ во Русија, една од водечките организации вклучени во истражување кратери во Западен Сибир.

- Во текот на последните 40-50 години северниот дел на Западен Сибир беше сведок на зголемување на просечните температури на воздухот за околу три степени, подолги лета, пообилни врнежи и погуста снежна покривка. Задоцнетите ефекти од глобалното затоплување резултираа со подлабоко сезонско топење на карпите и повисок вечен мраз. Термичкиот ефект предизвикан од повисоките температури на воздухот се спушта од 25 до 30 метри длабоко во слојот на вечниот мраз во Арктичката тундра, додека температурите во горниот хоризонт на вечниот мраз на длабочина од 10 до 15 метри се зголемени во просек за 0,3 до 1 Целзиусов степен во последните десет години - додава научникот.

Во однос на процесите на формирање кратери на Јамал и Гидан, Чувалин вели дека на оваа појава ѝ претходи акумулација на метан под притисок под глечерот во областите каде што вечниот мраз е плиток.

Не можат да се спречат емисиите на стакленички гасови во Сибир

Нагласувајќи дека фреквенцијата на формирање кратери во регионот е зголемена во последните години под влијание на глобалното затоплување и дека ова зголемување се случува истовремено со затоплувањето на Северниот Пол, Чувилин вели дека шуплините на компримиран гас што настанале пред отворањето на кратерот може да имаат волумен од 1.000 кубни метри. Тој додаде дека експлозија во заситен вакуум може да ослободи десетици илјади кубни метри метан во атмосферата.

Кратерите се предвесник на катастрофи

- Количината на стакленички гасови што се испуштаат во воздухот од еден кратер има многу мало влијание врз климатските промени. Сепак, има повеќе јаглерод во вечниот мраз отколку во атмосферата, па кога се одмрзнува и се ослободува, дел од тој јаглерод може да се ослободи во атмосферата и дополнително да ги забрза климатските промени. Ова претставува закана од катастрофа за глобалната клима - предупредува Скот Золкос од Центарот за климатски истражувања „Вудвел“.

Золкос наведува дека не постои инженерско решение за да се запре мешањето на стакленички гасови од метанските кратери во атмосферата, па северните региони се загреваат двојно побрзо од остатокот од Земјата.

Кратерите како знаци за климатските промени

И Брендан Роџеср од Центарот за климатски истражувања „Вудвел“ во САД ги опишува кратерите низ северниот регион на вечниот мраз како знаци на климатски промени.

Како што вели тој, пожарите во Сибир ги оштетиле материјалите на вечниот мраз кои го штитат замрзнатиот слој на почвата од одмрзнување, и нагласи дека пожарите го забрзуваат одмрзнувањето на вечниот мраз, зголемувајќи ги емисиите на стакленички гасови во атмосферата.

Шумските пожари во Сибир не стивнуваат со месеци

Професорот Доганај Толунај од Шумарскиот факултет при Универзитетот во Истанбул-Церахпаша смета дека шумските пожари во Сибир, кои минатата година траеја со месеци и повторно избувнаа на 6 мај годинава и уште не се изгаснати, се уште една последица на климатските промени во регион.

- Факт е дека е тешко да се изгаснат пожарите што ги зафаќаат таквите области во Русија бидејќи тоа се претежно недопрени екосистеми, каде што пожарите се шират на големи површини - рече Толунај.

Тој додава дека шумите во северните географски широчини растат прилично бавно поради студот, па пожарите во овие шуми ослободуваат големо количество јаглероден диоксид, а повторното пошумување е исклучително тешко.

Извор: Aa.com
Фото: Wikipedia