Вториот по големина град во Литванија често е во сенка на главниот град Вилнус. Овој негов статус требаше да биде променет со титулата европска престолнина на културата за 2022 година - со потсетување на времињата на просперитет и историските трауми.

Каунас со нетрпение очекува да биде европска престолнина на културата за 2022 година. Градот повторно ќе се пронајде себеси, ќе воспостави нов мит и ќе го изостри својот профил. Вториот по големина литвански град сака да се претстави како модерен и европски град, со многу култура и самодоверба. Тоа треба да му помогне да излезе од сенката на главниот град Вилнус.

Комплексна историја

Каунас има невообичаена, сложена и променлива историја, нагласи литванскиот министер за култура при презентацијата на програмата, која официјално ќе започне на 22 јануари. Тој вели дека во градот, кој е опкружен со неколку ридови и се наоѓа на спојот на една и друга река, е видлив целиот калеидоскоп на епохите и политичките системи.


Во Каунас ќе допатуваат и светски познати уметници, како Јоко Оно, Јужноафриканецот Вилијам Кентриџ и Марина Абрамовиќ. Покрај тоа, една театарска претстава ќе биде во режија на Американецот Роберт Вилсон.

- Сакам да одам во Литванија за да видам какво е чувството и дали мојата имагинарна земја и нејзината историја одговараат на она што ќе го најдам таму - вели Јужноафриканецот Вилијам Кентриџ. Првата изложба на овој уметник со литванско потекло ќе биде еден од најважните културни настани следната година.

Главната цел на трилогијата е промената: Намерата е да се трансформира Каунас од град потопен во носталгија во растечки, отворен град, кој верува во себе и во иднината. Тоа се изразува и во мотото за годината во која градот е престолнина на културата: „Од привремено до современо“. Тоа е алузија на можеби најдобрите години во историјата на градот - од 1919 година до 1940 година, Каунас тогаш беше привремено главен град на новоформираната Република Литванија. Потоа следуваше советската окупација и Вилнус повторно стана главен град.


- Каунас ја изгуби својата слава, гордоста и стана многу тажен град - вели директорката на проектот на културната престолнина, Вирџинија Виткиен.


Особено е интересна модернистичката архитектура на градот, што е и во фокусот на програмата.

- Сметаме дека тоа е нешто со кое Европејците можат да се идентификуваат - рече Виткиен.

Каунас има 6.000 модернистички згради, изградени меѓу двете светски војни, за време на најславниот период на градот.

Главниот град Вилнус веќе беше културен главен град на Европа во 2009 година. Но, тогаш расположението не беше најдобро. Глобалната финансиска криза ги принуди организаторите значително да ги намалат буџетите, а со тоа и програмите. Покрај тоа, националниот авиопревозник банкротира, па многу посетители не можеа да пристигнат.

Дали сега  на Каунас му се заканува сличен дебакл поради круната? Виткиен е опуштена во тој поглед. Таа се надева дека сите манифестации ќе се одвиваат според планот, со почитување на мерките поради пандемијата. На ова се надева и градоначалникот на градот.

- Каунас е подготвен да се отвори за цела Европа како домаќин - вели градоначалникот, додавајќи дека титулата европска престолнина на културата 2022 е голема обврска.