Смртта на некој што е карактеризиран како шпион ретко е вредна за вести, поради тајноста околу таа процедура. Но, во септември кога во норвешките води беше пронајден мртов бел кит белуга, осомничен дека шпионирал за Москва, животното набрзо стана славно.

На Хвалдимир (споен израз од норвешкиот збор за кит – „хвал“ и името на рускиот претседател - Владимир) дури и му била извршена официјална обдукција од норвешката Дирекција за рибарство. Китот бил откриен како шпион во 2019 година и е еден од низата животни што ги користеле разузнавачките служби. Меѓу нив била и советската програма за обука на морски животни како шпиони и атентатори, која пропаднала во 1991 година.

САД спровеле слични експерименти со животни, а некои датираат од 60-тите години. Еден од понеобичните обиди на ЦИА да користи животни како шпиони била операцијата „Акустична мачка“. Идејата била да се вградат микрофон и антена во мачка и да се користат за прислушкување на потенцијално интересни разговори. Тестот на „прототипот“ тргнал наопаку кога мачката залутала и била прегазена од такси.

Поуспешен пример била употребата на шпионски гулаби. Опремени со мали камери, гулабите можеле лесно да пристапат до инаку ограничените области и да „фотографираат“ без да предизвикаат сомнеж, пред безбедно да се вратат во домашната база. Она што станало многу успешна програма на ЦИА за време на Студената војна, било инспирација од британските напори за време на Втората светска војна.


Друга, уште поминијатурна верзија бил „инсектотоптер“ што ЦИА го разви во 70-тите. Иако нивниот дизајн никогаш не станал целосно оперативен, тие се признати како претходници на денешните дронови.

Потоа во 90-тите, роботскиот сом на ЦИА, Чарли, се појавува како еден во подолгата линија на успешно операционализирани подводни дронови, кои се поефикасни и помалку ранливи од несреќниот Хвалдимир.

Но, ефективноста не секогаш најдобро се мери со успехот на необичен метод за шпионирање.

Британскиот план од Втората светска војна да користи трупови на стаорци исполнети со експлозив и да ги дистрибуира во котларници во германските фабрики, каде што потоа ќе експлодираат, се чинел дека е осуден на пропаст кога Германците ја пресретнале првата пратка од околу 100 мртви стаорци. Но, откривањето на стаорците и чистата генијалност зад планот довеле до таква параноја, што неволјата што им била предизвикана била многу поголем успех отколку ако стаорците навистина биле искористени.

Додека разузнавачките организации секогаш бараат иновативни средства за подобрување на нивниот шпионски занает, веројатно најуспешната примена на интелигенцијата доаѓа во форма на човечка импровизација. Забележителен пример за ова било тајното извлекување на Олег Гордиевски во 1985 година, еден од највредните двојни агенти кој работел за британското разузнавање.

Тим од двајца британски дипломати и нивните сопруги морал да преговара на три советски и два фински контролни пункта. Како што се приближувало првото куче чувар, еден од присутните му понудил на кучето крцкаво сирење и кромид, навремено отстранувајќи го кучето од мирисот на Гордиевски кој бил скриен во багажникот на автомобилот.

Кога друго куче почнало да душка по багажникот, во игра бил ставен најгенијален метод на шпионскиот занает. Сопругата на еден од дипломатите го ставила своето 18-месечно бебе на багажникот на автомобилот, му ја сменила пелената, а потоа ја фрлила на земја, успешно одвлекувајќи му го вниманието на кучето.

Овие дејства никогаш не биле дел од планот за извлекување на Гордиевски, туку биле инстинктивна и генијална импровизација од оние што биле навикнати да дејствуваат во непријателски средини и практикувале да ги измамат непријателските агенти.

Скапите буџети за истражување и ветувачкиот технолошки напредок обезбедуваат предност во одредени околности, но најефективните шпионски техники сè уште се потпираат на примена на брзо размислување и храбра, бестрашна акција.

Извор: theconversation.com

Фото: Freepik