X
 08.02.2023 Наука

Дали може да се предвиди земјотрес?

За разлика од многу други, исто така опасни природни катастрофи, како што се урагани, бури или поплави, земјотресите не можат однапред да се снимат од кој било уред и да се забележат пред да се случат.

Иако сите земјотреси континуирано се следат во сеизмолошките станици, а во природата има и таканаречени несеизмички појави кои им претходат, земјотресите предизвикани од движењето на тектонските плочи, епицентарот и вистинската сила тешко е однапред да се предвидат.

Повеќето научници денес веруваат дека не станува збор за технологија или метод што сè уште не сме ги измислиле, туку дека тоа не е ни теоретски возможно. Така, британскиот автор Роберт Метјус во труд од 1997 година пишува дека во која било практична смисла, невозможно е да се предвиди појавата на земјотресите.

Исто така, распространето е мислењето дека овој феномен може да припаѓа на таканаречените самоорганизирани критични феномени каде што во одреден момент се појавуваат низа помали механички настани кои воопшто не може да се предвидат математички.

Меѓутоа, во 70-тите години на 20 век кај многу сеизмолози преовладувало сосема поинакво мислење: дека земјотресите сепак може да се предвидат и дека за десет години ќе може да се развие сигурен систем за предупредување.

Меѓутоа, последователните истражувања, огромните неуспеси во предвидувањата и контроверзиите околу земјотресот во Кина од 1975 година, кој бил најавен една година претходно, доведоа до тоа гледиштето да биде во голема мера отфрлено во 90-тите години.

Денес, особено во подрачјата подложни на земјотреси, развиени се различни системи за брз аларм со цел да се реагира што е можно побрзо кога ќе се открие земјотрес. Исто така, развиена е цела научна област која се занимава со процена на ризик од земјотрес. Но, не постои метод со кој може точно да се одреди кога, каде и колку силен ќе биде следниот земјотрес.

Научното знаење, развојот на физиката, а особено метеорологијата доведоа до фактот дека иако понекогаш не можеме да ги спречиме, барем лесно можеме да ги предвидиме опасностите. Овој вид модерна удобност ја исклучува вистинската несигурност од природните елементи, па затоа е тешко за јавноста и за носителите на одлуки да прифатат дека такви страшни закани кои се непредвидливи сè уште постојат.

Ова прашање во една пригода заврши на суд. Имено, по земјотресот во Акила во Италија, осудени се седуммина сеизмолози бидејќи однапред не најавиле дека ќе следува разорен земјотрес по серија помали земјотреси.

Извор: 6yka.com
Фото: Freepik
Подготвил: Тамара Гроздановски

Издвојуваме

Слични вести од Fakulteti.mk

Наука