Пред 33 години, ноќта меѓу 3 и 4 јуни 1989 година, во регионот Чељабинск се случила најголемата железничка несреќа во историјата на Советскиот Сојуз, во која загинале 575 луѓе.
Трагедијата, која се случила на 11 километри од градот Аша, била предизвикана од истекување на гас од гасоводот Сибир-Урал-Волга што минувал во близина.
Приближно три часа пред катастрофата инструментите покажале пад на притисокот во гасоводот. Но, наместо да бараат истекување, присутните само го зголемиле снабдувањето со гас за да го вратат притисокот.
Како резултат на тоа, значително количество пропан, бутан и други запаливи материи истекле низ пукнатината голема еден метар, а подоцна се акумулирале во низината во вид на „гасно езеро“.
Машиновозачите на возовите што минувале го предупредиле кондуктерот дека на делницата има голема контаминација, но не ѝ придале големо значење.
Ноќта меѓу 3 и 4 јуни, во моментот на минување на патничките возови Новосибриск-Адлер и Адлер-Новосибирск експлодирал гасен облак и избувнал огромен пожар.
Силата на експлозијата била толку голема што на неколку километри од нејзиниот епицентар на централниот имот на една колективна фарма биле искршени сите прозорци.
Во двата воза имало вкупно 38 вагони - 20 во едниот и 18 во другиот. Неколку вагони биле оштетени до непрепознатливост, другите биле во пламен и внатре и надвор. Од експлозијата дел од вагонот едноставно бил фрлен од пругата.
Во огнениот пекол загинале 575 лица, 623 лица се здобиле со тешки изгореници и останале инвалиди. Само десетици среќници успеале да преживеат. Меѓу загинатите имало и 181 дете.
Оваа трагедија е најголемата железничка катастрофа во Русија и СССР.
Според официјалната верзија, дури и за време на изградбата во октомври 1985 година, цевководот бил оштетен од багерот. На почетокот било само корозија, но со текот на времето се појавиле пукнатини од постојаните оптоварувања.
Во секој случај, за несреќата биле прогласени за виновни оние што го граделе гасоводот. Одговорноста ја сноселе седум лица, меѓу кои и службеници, надзорници и работници.
Но, постои и друга верзија според која истекувањето се случило две до три недели пред катастрофата. Се претпоставува дека под влијание на „залутаните струи“ од железницата, во цевката започнала електрохемиска реакција, што довело до корозија. Прво се формирала мала дупка низ која гасот почнал да истекува. Постепено се проширил до пукнатината.
Инаку, машиновозачите што поминале низ оваа делница пријавиле контаминација на гас неколку дена пред несреќата. Неколку часа пред тоа паднал притисокот во гасоводот, но проблемот бил решен едноставно - го зголемиле снабдувањето со гас, што дополнително ја влошило ситуацијата.
Значи, најверојатно, главната причина за трагедијата била елементарно невнимание.
Насловна фотографија: Boris Klipintser/
Rferl.org