Човештвото се соочува со нова бизарна закана од пандемија, предупредуваат научниците. Древни вируси замрзнати во вечниот мраз на Арктикот би можеле да бидат ослободени поради затоплувањето на климата на Земјата и да предизвикаат многу болести.

Делови од зомби-вируси веќе се изолирани од страна на истражувачите, кои стравуваат дека може да биде предизвикана нова глобална медицинска воена состојба, не од болест нова за науката, туку од болест од далечното минато.

Како резултат на тоа, научниците почнаа да планираат мрежа за мониторинг на Арктикот која точно ќе ги лоцира раните случаи на болест предизвикани од антички микроорганизми. Дополнително, ќе обезбеди карантин и стручен медицински третман за заразените лица во обид да се спречи појава на епидемија и да се спречи заразените луѓе да го напуштат регионот.

- Во моментов анализите на заканите од пандемијата се фокусираат на болести кои би можеле да се појават во јужните региони, а потоа да се шират на север. Постојат вируси што имаат потенцијал да заразат луѓе и да започнат нова епидемија на болеста - вели генетичарот Жан-Мишел Клавери од Универзитетот „Екс Марсеј“.

Овој став е поддржан од вирологот Марион Купманс од Медицинскиот центар „Еразмус“ во Ротердам.

- Не знаеме какви вируси лежат во вечниот мраз, но мислам дека постои реален ризик да има некој што може да предизвика појава на болест, да речеме древна форма на полио. Мораме да претпоставиме дека вакво нешто би можело да се случи - вели Марион.

Во 2014 година Клавери водеше научници кои изолираа живи вируси во Сибир и покажаа дека сè уште можат да инфицираат едноклеточни организми - иако тие биле закопани во вечниот мраз илјадници години. Понатамошните истражувања, објавени минатата година, открија постоење на неколку различни вирусни соеви од седум различни локации во Сибир и покажаа дека тие можат да заразат култивирани клетки. Еден примерок од вирусот бил стар 48.500 години.

- Изолираните вируси може да заразат само амеби и не претставуваат никаков ризик за луѓето. Но, тоа не значи дека другите вируси кои моментално се замрзнати во вечниот мраз нема да предизвикаат болести кај луѓето. На пример, идентификувавме геномски траги на сипаници и херпесвируси, кои се добро познати човечки патогени - вели Клавери.

Вечниот мраз покрива една петтина од северната хемисфера и се состои од почва која долго време се одржувала на температури под нулата. Некои слоеви останале замрзнати стотици илјади години, откриваат научниците.

- Клучната поента за вечниот мраз е тоа што е студен, темен и нема кислород, а тие услови се совршени за зачувување на биолошкиот материјал. Можете да ставите јогурт во вечниот мраз, а тој ќе може да се јаде 50.000 години подоцна - вели Клавери.

Но, вечниот мраз во светот се менува. Горните слоеви на главните резерви на планетата - во Канада, Сибир и Алјаска, се топат бидејќи климатските промени несразмерно влијаат врз Арктикот. Според метеоролозите, регионот се загрева неколку пати побрзо од просечната стапка на пораст на глобалното затоплување.

Сепак, не е топењето на вечниот мраз тоа што претставува најнепосреден ризик.

- Опасноста доаѓа од уште едно влијание на глобалното затоплување: исчезнувањето на арктичкиот морски мраз. Тоа овозможува зголемување на морепловството, сообраќајот и индустрискиот развој во Сибир. Се планираат огромни рударски операции и ќе се отворат огромни дупки во длабокиот вечен мраз за да се извлечат нафта и руди. Тие операции ќе ослободат огромни количества патогени кои сè уште успеваат таму. Рударите ќе влезат и ќе ги дишат вирусите. Последиците би можеле да бидат катастрофални - вели Клавери.

Научниците веруваат дека вечниот мраз може да содржи вируси стари до милион години и затоа ќе бидат постари од нашиот вид.

- Нашиот имунолошки систем можеби никогаш не бил во контакт со некои од тие микроорганизми, а тоа е уште една грижа. Сценариото непознат вирус кој еднаш заразил неандерталец да се врати кај нас, иако малку веројатно, стана реална можност - вели Клавери.

- Сега се соочуваме со опиплива закана и треба да бидеме подготвени да се справиме со неа - додава тој.

Извор: The Guardian
Фото: Jean-Michel Claverie/IGS/CNRS-AM