Браќата и сестрите на децата со аутизам имаат 20 отсто шанси и самите да бидат аутисти - стапка околу седумпати поголема од стапката кај доенчињата без браќа и сестри со аутизам.

Тоа е клучното откритие на новиот труд на истражувачот Сали Озонов и Истражувачкиот конзорциум „Бејби сиблингс“. Озонов е угледна капрофесор на Катедрата за психијатрија и бихевиорални науки на Универзитетот „Дејвис“ и со децении го проучува повторувањето на аутизмот во семејствата.

Новото истражување се заснова на голема, разновидна група семејства во САД, Канада и Обединетото Кралство. Тоа ги потврдува наодите на истата истражувачка група од 2011 година за веројатноста за аутизам кај браќата и сестрите.

Зголемените стапки на аутизам поттикнаа ново истражување

- Стапката на дијагноза на аутизам во општата заедница постојано се зголемува откако беше објавен нашиот претходен труд - објаснува Озонов.

Најновите процени на Центарот за контрола и превенција на болести покажуваат дека околу 1 од 36 деца има аутизам. Во 2011 година процената беше 1 од 68.

Озонов истакна дека имало промени и во дијагностичките критериуми за аутизам во изминатата деценија. Покрај тоа, расте свеста за аутизмот и кај девојчињата.

Истражувањето од 2011 година откри стапка на повторување од 18,7 отсто, додека новиот труд откри стапка од 20,2 отсто - мало, но не и значајно зголемување.

- Ова треба да ги увери давателите на услуги кои ги советуваат семејствата и го следат развојот на децата. Исто така, треба да им помогне на семејствата да планираат децата - вели Озонов.

Новото истражување опфатило податоци од 1.605 доенчиња на 18 истражувачки локации. Сите доенчиња имале постар брат или сестра со аутизам.

- Ова истражување беше многу поголемо од првото и вклучуваше повеќе расно различни учесници - вели Озонов. Оригиналното истражување опфатило 664 деца.

Истражувачите ги следеле децата од 6-месечна возраст и ги посетиле седумпати. Обучени лекари ги проценувале децата за аутизам на 3-годишна возраст користејќи го Распоредот за дијагностичко набљудување на аутизмот (ADOS-2), добро потврдена алатка. Биле собрани податоци од 2010 до 2019 година.

Истражувачите откриле дека полот на првото дете со аутизам влијаел врз веројатноста дека аутизмот ќе се повтори во семејството.

- Ако првото аутистично дете на едно семејство е девојче, постојат 50 отсто поголеми шанси во семејството да има друго дете со аутизам отколку ако првото аутистично дете е момче. Ова укажува на генетски разлики кои ја зголемуваат веројатноста за повторување кај семејствата кои имаат ќерка со аутизам - вели Озонов.

Исто така, истражувачите откриле дека дете со повеќе браќа и сестри со аутизам има поголеми шанси за аутизам (37 отсто) од дете со само еден брат или сестра од спектарот (21 отсто).

Полот на доенчето е поврзан и со веројатноста за семејно повторување.

- Стапката на семејно повторување ако новото бебе е машко беше 25 отсто, додека стапката ако новото бебе е женско беше 13 отсто. Ова е во согласност со фактот дека на момчињата им се дијагностицира аутизам околу четирипати почесто отколку на девојчињата - вели Озонов.

Расата и нивото на образование на мајките влијаат врз повторувањето на дијагнозите

Истражувачите открија дека расата и нивото на образование на мајката се ризик-фактори. Во небелите семејства, стапката на повторување била 25 отсто. Кај белите семејства, стапката на повторување била околу 18 отсто. Во семејствата каде што мајката имала средно образование или пониско, повторувањето било 32 отсто. Кај некои колеџи, стапката била 25,5 отсто, а со факултетска диплома стапката била 19,7 отсто. Кога мајката имала завршено додипломски студии, стапката паднала на 16,9% отсто.

- Овие наоди се нови и критични за повторување. Тие навистина ги отсликуваат неодамнешните наоди на ЦДЦ дека аутизмот е поприсутен кај децата од историски недоволно застапените групи - објаснува Озонов. Таа истакна дека ова го промени долгогодишниот тренд на помала преваленција во тие групи.

Што е најважно, ако овие наоди се повторат, тие може да укажат дека постојат социјални детерминанти на здравјето што може да доведат до повисоки стапки на аутизам во семејствата. Таа нагласи дека ова истражување не е дизајнирано да одговори на тие прашања и дека се потребни повеќе истражувања.

- Сега имаме две големи, независни студии кои известуваат за семејно повторување во истиот опсег. Ова ја зајакнува важноста на давателите на услуги внимателно да ги следат браќата и сестрите на децата со аутизам за доцнење во социјалниот развој или комуникацијата. Ова е особено точно кај семејствата кои имаат намален пристап до нега, бидејќи раната дијагноза и интервенција се критични - вели Озонов.