Цивилизацијата на Маите е една од најневеројатните, најмистериозните и истовремено една од најатрактивните што некогаш постоеле на нашата планета.
Особеностите на оваа цивилизација привлекуваат и научници и обични луѓе бидејќи оставиле многу прашања што со векови не биле одговорени и сѐ уште чекаат одговор.
Ова се неколку интересни факти за цивилизацијата што исчезнала толку брзо како што и се појавила.
Пристигнале од Сибир и основале повеќе од 1.000 градови во џунглите во Јужна Америка
Не е случајност што Маите и сибирскиот народ изгледаат толку слично. Експертите претпоставуваат дека корените на оваа цивилизација треба да се бараат во историјата на мигрантите од Азија. Всушност,
Маите стигнале до американскиот континент од Сибир за време на последната ледена доба. Поминале многу години пред нивните предци да „пуштат“ корени во џунглите на Централна Америка.
Патем, домородните жители на Чукотка, кои живееле на крајниот исток на Русија, користеле броен систем со основа 20 наместо децимален. И Маите го користеле овој систем.
Развојот на цивилизацијата се случил на територијата на следниве современи држави: Мексико, Гватемала, Белизе, Ел Салвадор и Хондурас. Истражувачите откриле стотици градови од културата на Маите, но не сите биле ископани и проучувани од археолозите.
Маите граделе специјални комплекси на храмови или пирамиди, а храмот Кукулкан бил најпознат. Најстарите потекнуваат од 4 век пр.н.е. Овие конструкции имале посебни карактеристики:
- Биле изградени од локален варовник, а потоа биле покриени со боја. Поради ова, во времето на Маите градбите изгледале поинаку и имале црвена боја.
- Сите 4 пара скали имале по 91 скалило, а нивниот вкупен број е 364. Заедно со основната платформа што ги спојува сите скалила на врвот на пирамидата, вкупниот број е 365 - бројот на денови во годината.
- Формата на пирамидите е дизајнирана на таков начин што еднаш годишно скалилото создава сенка во форма на змија, означувајќи го денот на пролетната рамноденица.
Фото: Wikipedia
Интересни работи што ги импресионираат современите луѓе, а биле нормални за Маите
- Веројатно не е големо откритие тоа што Маите принесувале жртви. Но, малкумина знаат дека тие всушност не биле крвожедни луѓе: тие жртвувале луѓе многу поретко од Астеците. Повеќето од ритуалите биле резултат на неуспешни земјоделски посеви или војни или биле поврзани со осветување на нови водачи или храмови.
Сепак, Маите често жртвувале заробеници. Овие заробеници биле од соседните племиња со кои се бореле.
- Иако постигнале многу во различни сфери на социјалниот живот, Маите никогаш не ја совладале металургијата. Технички, тие живееле во камено време и не биле свесни дека постојат посовршени алатки од тие што ги користеле. Но, имале свои методи на борба со противниците. На пример, воините на Маите користеле осило кое било сместено во садови изработени од тиква. Ги користеле како оружје кое го фрлале. Ако биле успешно фрлени, инсектите создавале паника во редовите на непријателот.
Маите имале специфично и (не многу европско) разбирање за убавината. Тие сметале дека страбизмот (кога очите не се во еднаква линија) е атрактивна карактеристика. За намерно да го развијат страбизмот, се ставала гумена топка на ниво на очите на детето. Освен тоа, Маите намерно ја деформирале фронталната коска на черепот, давајќи му зарамнет облик. За да го добијат ова, била ставана дрвена штица на челото на бебето 5 дена по раѓањето.
Според Маите, оваа издолжена форма на главата правела лицето да изгледа благородно. Исто така, благородните луѓе вештачки ја менувале формата на носот, создавајќи изглед како орел.
Идеалната убавина од тоа време вклучувала и: тесно лице со изразени јаболчици; издолжено и израмнето чело, издолжени и по можност коси очи, голем нос свиткан надолу, мала уста и испупчена заоблена брада. Според една од теориите, тие сакале нивното лице да изгледа како пченка - главната култура што ја одгледувале.
Фото: Wikipedia
Што се однесува до фигурата, благородните луѓе обично биле прикажувани како дебели со забележлив стомак. Дебелината се сметала за знак на богатство и просперитет.
- Маите имале обичај за покривање на лицето и телото со геометриски тетоважи, а нивната претходно обоена кожа била малку засечена. Колку повеќе тетоважи имало на телото, толку похрабар бил човекот, бидејќи шемата со засеци била многу болна.
- Се смета дека Маите не исчезнале - има околу 7 милиони нивни потомци што денес живеат во светот. Некои од нив сè уште се вклучени во производството на текстил користејќи технологии стари неколку илјади години.
- Маите биле единствената американска цивилизација што ја создала морската навигација. За тоа користеле кануа со различна големина и можеле да патуваат илјадници километри во нив. Постојат докази дека Маите можеле да стигнат до водите на Тихиот Океан.
- Календарот на Маите не го предвидел крајот на светот во 2012 година. Астрономите и експертите од други полиња ја прогласиле оваа гледна точка за псевдонаучна бидејќи поддржувачите на оваа теорија само сакале да заработат пари. Во реалноста, календарот на Маите претставувал крај на една ера и почеток на друга.
- Благодарение на нивните извонредни достигнувања, Маите можеле да ги пресметаат датумите на затемнување на Сонцето и Месечината и тие го претставиле ова како можност за да ја контролираат природата.
Зошто исчезнала цивилизацијата на Маите?
Недостигот на единствена централизирана држава и засилените деструктивни војни за престолот биле главни причини за слабеење на нивната моќ.
Покрај тоа, сушата била причина за глад и намалување на бројот на населението, па тоа придонело за пад на цивилизацијата на Маите. Сакајќи да ја променат својата состојба, владетелите го зголемиле бројот на жртви, но тоа не помогнало многу. Луѓето почнале да се сомневаат во семоќноста на нивните владетели.
Според историската теорија, кога светските империи се распаѓале, нивната цивилизација честопати станувала дел од државата на посилниот сосед или потпаѓала под негово влијание.
Историјата на Маите сè уште им го привлекува вниманието на научниците и археолозите, додека патниците од целиот свет буквално сонуваат да отидат до татковината на овие луѓе. Маите имале еден куп достигнувања за кои другите антички цивилизации можеле само да сонуваат. И колку и да звучи изненадувачки, не се откриени и проучени сите нивни локалитети. Голем дел од нив сè уште остануваат изгубени во густите џунгли.
Фото: Wikipedia