Телевизиските сапуници имаат своја верна публика.
Овие серии немаат цел подлабоко да се занимаваат со социјалните проблеми, не бараат премногу интелектуален ангажман и од нив нема да научите ниту една важна информација. Нивната единствена цел е да им овозможат на гледачите едноставна забава.
Затоа, можеби ќе ве изненади тоа што според најновите истражувања, вашата омилена теленовела, која со години ја следите, може да биде опасна за вашиот мозок.
Но, како може нешто толку безопасно како еднодимензионална телевизиска серија со главно стереотипни љубовни заплети да биде опасна за толку сложен орган како што е човечкиот мозок?
Токму тоа го тврди австрискиот невролог Ервин Хелингер од Универзитетот во Салцбург - тоа што се случува во нашиот мозок додека гледаме сапуници може да биде навистина опасно.
Сапуниците се серии од драмски тип кои се карактеризираат со отсуство на класичен прекин, односно нивното номинално времетраење е неограничено. На почетокот тие имаат преглед на главниот заплет и ликови, но со текот на времето заплетот и ликовите се разгрануваат во безброј подзаплети на кои постојано се додаваат нови ликови, со што се обидуваат да го задржат вниманието на гледачите и да ја зголемат гледаноста. И тоа се прави многу успешно: овие серии се произведуваат во огромни количини и имаат висока гледаност секаде. Станува збор за индустрија од повеќе милијарди долари.
Но, Хелингер тврди дека сапуниците можат да бидат исто толку штетни како и зависноста од дрога бидејќи можат да предизвикаат општа апатија, раздразливост, растројства на личноста, па дури и деменција. Според него, сапуниците претставуваат закана поради дејството на невроните „огледало“.
Имено, во сапуниците сите ситуации се прикажуваат крајно поедноставено и површно, а ликовите се прикажуваат преку стереотипи со кои гледачите лесно се идентификуваат. И токму за ова се одговорни невроните „огледало“, за разбирање на однесувањето и намерите и одговорни се за вештините за учење преку имитација. Поради нив, мозокот почнува да мисли дека правилата и механизмите од фикцијата функционираат и во реалноста.
Секој знае дека гледајќи филм, понекогаш можеме да развиеме толку силна врска со некој од ликовите што се чувствуваме како тоа што му се случува да ни се случува нам или на некој близок, па заедно со него страдаме, го мразиме виновникот и се надеваме дека ќе биде казнет. Некои луѓе можат толку многу да се идентификуваат со филмски или телевизиски ликови што почнуваат да зборуваат за нив како да се вистински. Бидејќи приказната трае бескрајно и се развива бавно, имаме време да ги доживееме емоциите, како и ликовите. Некои луѓе се искрено вознемирени и несреќни кога нивната омилена сапуница ќе заврши. Им недостигаат протагонистите.
Невроните „огледало“ се виновни за тоа. На тој начин тие можат да нѐ оддалечат од реалноста и да ја нарушат нашата перцепција за реалноста. Истовремено, нашите емоции и лични вредности се развиваат и се потврдуваат преку низа екстремни ситуации кои се случуваат на екранот. Тој вид интензивен емоционален ангажман значи дека нашиот мозок произведува повеќе хормони кортизол и адреналин. Со постојаното играње со нашите емоции, сапуницата предизвикува физичка нерамнотежа.
Како дополнителен доказ за лошиот ефект на сапуниците врз мозокот, тестирањето спроведено од шпанскиот Национален центар за евалуација на високото образование (Ceneval) покажа дека младите луѓе што често гледале сапуници во просек добивале 12 поени помалку на приемните испити од оние што гледале други типови програми.
Извор:
6yka.com
Фото: Freepik