Како што имало и има работници, така е исто и со неработниците. Единствена разлика помеѓу нив е: знаење/незнаење, како основа на она што го посочив – професионален/непрофесионален карактер на тоа што се работи. Добро поткован работник, со целиот свој изум, со сето знаење и вештини кои ги поседува, сака работата што ја работи да биде комплетна, односно да нема пропусти во неа, и таа професионалност со сигурност и јасност да ја пренесува на работниците во опкружувањето. Тоа е така затоа што трајно и квалитетно се стекнале знаења, кои континуирано се надградуваат, нели читаме и учиме во текот на целиот живот. Кој е паметен, ќе црпи од изворот на таа дарба. Од таа професионалност, што значи напредок, произлегува и одговорноста на самиот професионалец во тоа што го работи. Две човечки особини кои произлегуваат една од друга. Еве, што значи тоа во образовната средина: наставник, кој се определил да работи во образование, прво треба да покажува љубов, а потоа и волја кон тоа што го работи, односно воспитува и учи деца на стекнување квалитетни знаења, навики и вештини. Тоа е прв чекор на професионалноста од наставникот, кој понатаму, со посветен и одговорен однос кон работата, ќе даде успеси и резултати. Не ми се допаѓа начинот на кој еден просветен работник ќе настапи на час, во смисла: отворете и читајте ја лекцијата, или работете самостојно, а ако не ви е јасно, прашајте, или влези, излези од училница и многу други слични ситуации, за кои сме сведоци дека постојат. Таквиот начин на работење е непрофесионален, незаинтересиран, немотивиран. Така не се работи со деца. Иако развојот на технологијата достигна врв и секако дека е предизвик на иднината, наше олеснување во работењето, на пример, ќе ја земам смарт-таблата и можностите што ги нуди. Сепак, не смееме да забораваме дека нашата обврска како просветни работници е, на најдобар можен начин, да ги покажуваме професионалноста и одговорноста не само спрема учениците, ами и спрема колегите, спрема другите во колективот, па и пошироко. Најблагородната професија треба да се докажува на најсолиден начин. А тоа го можат и умеат оние што на работа не одат само за плата и „ти реков - ми рече“, ами да работат, макар и 10 наставни часа на ден. Тоа е задолжение и обврска кон кое треба да се стремиме, а не да го одбегнуваме (ќе повторам: има многу квалитетни просветни работници со кои е чест и задоволство да се работи и соработува). Другите нека земат пример од нив. Работникот си е работник, каде и да работи, што и да работи, и треба да си ја брани и негува својата чесна работа, без разлика дали некому му се допаѓал или не. Работникот е придвижна сила во секоја организација. Не смее да се потценува вредниот работник, а да се брани и заштитува неработникот. Со работниците, работата оди напред, не случајно ги имаме и Еразмус проектите за кои аплицираат училиштата, што е одлична можност за меѓуученичка и меѓунаставничка размена во светот со цел да се споделат начините и искуствата на работење, методите, формите, средствата кои се на располагање и, секако, да се научат новини кои ќе помогнат да напредува училишната средина. Да дополнам: обврска на наставниците е да одржуваат: дополнителна, додатна настава и, секако, слободни ученички активности (секции...), а тоа го правиме во договор со учениците во кои термини би можеле да присуствуваат.

Значи, со договор нема што не се може. Ме чуди искрено кога ќе чујам: каква бре дополнителна, каква додатна, каква секција... ќе кажам дека не е така, затоа што, не се децата тие што одбиваат, ако (ќе се навратам на насловот на овој текст), наставникот настапи трпеливо, поучно низ разговор за посетата на овие видови настава. Многу е важен професионалниот однос, низ смирен и мотивиран разговор. Само како пример ќе наведам: моите ученици многу сакаат драмска секција, и изненаден сум, во 13 години, првпат годинава имам 32 ученика кои доаѓаат на драма. Исто така, одржувам и дополнителна и додатна настава, што значи не е никаков товар и замор, ако се договориме. И навистина околу тоа сум многу задоволен. Воопшто не ми пречи ако денес имам 2 часа претпладне, а потоа напладне треба да се вратам повторно во школо и да продолжам или со додатна, дополнителна настава, или секција... значи штом учениците сакаат и бараат дополнителни активности, моето задоволство е безусловно. Функционираме одлично! Целта ми беше да кажам дека има и други наставници кои својот професионален однос го ценат и докажуваат со учениците. Односно, не се штедат во својата поучителна димензија. Тоа понатаму доведува и до учество на квизови, натпревари, литературни читања, драматизации итн. Има што да се пишува на оваа тема, особено кога сте дел од неа.

Би сакал за крај да го упатам следново: не занимавајте се со неважни работи кои ви ја одвлекуваат и демотивираат професионалноста што ја поседувате. И никогаш не подлегнувајте на ставовите, на оние што не ви се мерник и компетенти во тоа што сте – работници, професионалци, ентузијасти во секоја смисла на зборот. Чувајте ги таа одговорност и енергија, а успесите со текот на времето ќе се покажат во вистинско светло. Има една добра поговорка што гласи: Човекот не може да се искачи по скалилата на животот со рацете в џеб.