Две третини од најпросперитетните земји во светот се во Европа, според индексот на просперитет „Легутам“ за 2023 година, но сепак постои нееднаквост во приходите.
Просечниот приход на домаќинството издвоен за трошење и штедење значително варира не само помеѓу земјите членки на ЕУ, туку и помеѓу другите европски земји. Се чини дека постои јасна географска поделба: највисоките нивоа на просечен расположлив приход се забележани во западните и нордиските земји, додека нивоата се пониски во повеќето јужни и источни држави.
Пристапот до стоки и услуги во една земја во голема мера зависи од распределбата на доходот, кој многу варира, предизвикувајќи нееднаквости.
Може да биде тешко точно да се споредат нивоата на расположливи приходи на земјите поради различните даночни режими и нивоа на цени. Но, еден начин да се измерат и споредат разликите е со фрлање поглед кон просечниот еквивалентен расположлив приход по жител во стандардот на куповната моќ (ППС) во секоја земја, што дава идеја за животниот стандард.
Расположливиот приход на домаќинствата е она што домаќинствата го имаат на располагање за трошење и заштеда по оданочување и трансфери, како што е дефинирано од „Евростат“, статистичкиот завод на Европската Унија. Овој приход е „еквивалентен“ - приспособен за големината и составот на домаќинството, за да може да се спореди со сите домаќинства.
Во меѓувреме, ППС помага цените да се споредат меѓу земјите. Тоа е еден вид вештачка валута која ги отстранува разликите во нивото на цените, со што еден ППС може да ја купи истата стока или услуга во која било земја.
Имајќи го тоа предвид, кои земји имаат највисок и најнизок расположлив приход во Европа и колку е распространета нееднаквоста во приходите?
Во 2022 година просечниот расположлив приход по жител во ЕУ се движеше од 9.671 ППС во Бугарија, до 33.214 ППС во Луксембург. Просекот на ЕУ беше 18.706 ППС по жител. По Луксембург следуваат Норвешка (27.090 ППС) и Швајцарија (26.389 ППС). Оваа бројка е над 25.000 ППС во Холандија и во Австрија.
Фото: Euronews
Нордиските земји се над ЕУ-просекот, но не успеаја да ги заземат првите места
Просечниот расположлив приход по жител беше над просекот на ЕУ во пет нордиски земји. Додека Норвешка се најде на 2. место, ниту една друга нордиска земја не се најде на првите пет места.
Финска (20.941 ППС) се најде на 10. место, а Шведска (20.573 ППС) се најде на 13. место од вкупно 35 земји на листата. Исланд и Данска се најдоа на 7. и 8. место.
Гледајќи ги четирите најнаселени земји на ЕУ, просечниот расположлив приход беше над просекот на ЕУ во Германија (23.197 ППС) и Франција (20.575 ППС), додека беше помал во Италија (18.472 ППС) и Шпанија (17.254 ППС). Хрватска, последната земја што ѝ се приклучи на ЕУ, имаше повисок просечен расположлив приход од шест земји на ЕУ.
Земјите кандидати имаат најниски приходи
Земјите кандидати за ЕУ имаат најнизок просечен расположлив приход на листата. Албанија се најде на дното (4.385 ППС), потоа се Македонија (5.988 ППС) и Турција (6.210 ППС).
Кога се разгледува приходот во евра наспроти ППС, нивоата на нееднаквост во доходот низ Европа се особено остри.
Опсегот на просечен расположлив приход по жител варира од 5.378 евра во Бугарија до 45.310 евра во Луксембург во ЕУ во 2022 година. Просечниот расположлив приход за ЕУ како целина беше 19.083 евра. Бројката беше повисока од 35.000 евра во пет земји: Швајцарија (44.753 евра), Исланд (39.918 евра), Норвешка (39.206 евра) и Велика Британија (37.934 евра), покрај Луксембург.
Извор:
Euronews.com
Фото: Freepik