X
 07.08.2024 Живот

Како Венецуела од најбогата јужноамериканска држава дојде до економски колапс?

Николас Мадуро ќе остане претседател на Венецуела откако, барем според изборната комисија на земјата, победи на изборите што се одржаа на 28 јули годинава. Сепак, приказната за Мадуро, Венецуела и состојбата на работите во оваа земја е подлабока од овие избори.

Мадуро е на власт во Венецуела од 2013 година како наследник на Уго Чавес, кој владееше со оваа јужноамериканска земја од 1999 година до неговата смрт.

Иако и двајцата беа избрани на избори, политиката што ја спроведуваа сугерираше дека сакаат да владеат како суверени владетели и успешно го направија тоа, контролирајќи го секој дел од политиката на Венецуела.

Луѓето ги поддржуваа, а причина за тоа беше неверојатното богатство што Венецуела го имаше преку нафтените наоѓалишта. Венецуелците и денес плаќаат трета најниска цена за литар бензин од 0,035 американски долари. Само Либија и Иран се пред Венецуела, чии граѓани плаќаат помалку за литар.

Врвот на економската моќ на Венецуела под овие двајца лидери, беше во средината на 2000-тите, поради глобалните високи цени на нафтата. Чавес и неговата администрација тогаш либерално ги користеа парите од нафтата за да ги зајакнат социјалните програми што инаку не би биле можни. Сепак, овде вреди да се напомене дека во 80-тите Венецуела беше убедливо најбогатата земја во Јужна Америка.

Меѓутоа, проблемите не започнаа со Мадуро, бидејќи веќе во 2010 година, три години пред да почине Чавес, долгогодишниот лидер на Венецуела зборуваше за „економска војна“ поради огромниот недостиг на храна и други потреби.

Три години подоцна, Мадуро ја презеде власта и продолжи со истите социјални програми кои сега сериозно го загрозија економскиот статус на Венецуела. Прво Чавес, а потоа и Мадуро, поради нивните врски со Иран и Русија, станаа сè понепожелни партнери, што ја урна економијата на Венецуела.

Заедничките проблеми на Мадуро и Чавес, односно нивните политики кон економијата се многубројни, но дефинитивно најголем беше воведувањето на ригорозни контроли на цените. Со надеж дека ќе освојат повеќе гласови, тие ги поставија цените на храната и практично го забранија увозот на храна од други земји.

Сѐ додека имаше пари за субвенции од продажбата на нафта, системот некако функционираше, но штом паднаа светските цени, имаше огромен недостиг. Секако, Чавес и Мадуро за сѐ ги обвинија САД и западните земји, додека граѓаните на Венецуела имаа огромни проблеми со набавка на храна. За работата да биде уште полоша, Венецуела немаше можност да остави дел од парите од нафтата во буџетот поради огромните социјални програми кои чинеа неверојатни суми на пари, без кои социјалистите не можеа да сметаат на загарантирана победа на изборите.

Во исто време, одговорот на владата на економските проблеми често беше ставање повеќе пари во оптек, односно „печатење пари“, што само по себе ја уништи вредноста на валутата и дополнително ја уриваше и онака опустошената економија.

Додека Чавес ја одржуваше повеќе или помалку контролата врз ситуацијата, под Мадуро ситуацијата ескалираше. Веќе во 2014 година, Венецуела влезе во рецесија, додека во 2016 година, инфлацијата во земјата достигна нешто неверојатни 800 отсто. Според податоците на светските агенции, имајќи предвид дека Венецуела официјално ги нема објавено овие податоци од 2015 година, повеќе од 94 отсто од луѓето во Венецуела живеат во сиромаштија, а дури 76 отсто од луѓето живеат во „екстремна сиромаштија“. Дури 8 милиони Венецуелци немаат доволно храна, покажуваат податоците од 2019 година.

Главен виновник за тоа е Мадуро и неговата економска и социјална политика која се карактеризира со корупција. Поради ова, на еден или на друг начин, се разгорува опозицијата од 2017 година, која очекуваше победа на овие избори, како што сугерираа сите анкети.

Меѓутоа, кога официјалната изборна комисија ги објави резултатите, Мадуро победи со 51 отсто од гласовите, што опозицијата веднаш го означи како кражба. Нивните набљудувачи, кои ги копираа официјалните податоци собрани за време на изборниот ден поради страв од кражба, велат дека кандидатот Едмундо Гонзалес освоил повеќе од 60 отсто од гласовите, дури близу 70 отсто.

Зад опозицијата застанаа бројни земји од Јужна и Централна Америка, САД, ЕУ и други западни земји, додека Мадуро беше поддржан од социјалистичките лидери во регионот, Иран и Русија. Токму поради ова, Мадуро секоја приказна за кражбата на изборите ја нарече „западна пропаганда“, а во обид да го оттргне вниманието од изборите, започна еден вид „пресметка“ со Илон Маск, сопственикот на „Спејс екс“, „Тесла“ и „Твитер“, каде што опозицијата имаше можност да ја пренесе на светот својата порака за украдени избори.

Како и неговиот претходник Чавес, Мадуро технички не е диктатор, бидејќи во Венецуела се одржуваат избори, и претседателски и парламентарни. Сепак, со „голо око“ е видливо дека опозицијата во Венецуела, како што е случајот во Русија, нема реални шанси за победа. Да се ​​биде на власт од 1999 година им даде шанса на социјалистите да инсталираат свои луѓе во секој дел од владата во земјата.

Така, сите институции, од армијата до судовите, ќе застанат зад Мадуро и неговите тврдења за фер и чесни избори. Опозицијата има поддршка од светот, но тоа во овој случај не ѝ значи ништо.

За жал, најголеми губитници се жителите на Венецуела кои, за разлика од милионите нивни сограѓани кои избегаа, мора да живеат во земја која не им дава можност за нормален живот. Мадуро ќе остане на власт, а со него веројатно и економските политики кои некогаш најбогатата јужноамериканска земја ја претворија во пример како да не се води држава со огромно богатство.

Извор: Klix.ba
Фото: Twitter
Подготвил: Тамара Гроздановски

Издвојуваме

Слични вести од Fakulteti.mk

Живот