Што нудат факултетите за учебната 2024/2025 година, кои насоки се најпопуларни и кои најдефицитарни, зошто студентите треба да се запишат на еден факултет, каква би била предноста при вработување и кои насоки во иднина ќе ги бара пазарот на трудот? Ова се дел од прашањата што си ги поставуваат матурантите секои април, мај и јуни кога почнуваат размислувањата на кои студии да аплицираат во јули, август и септември за да се стекнат со диплома и знаење на високото образование.

„Факултети.мк“ во следниот период ќе објави серија стории за факултетите кои нудат модерни и специфични наставни програми приспособени на потребите на пазарот на трудот.

Филозофскиот факултет во Скопје при УКИМ има 19 акредитирани студиски програми кои нудат темелно образование кое ги подготвува студентите за различни професионални патеки, а во сржта на секоја од овие програми се вградени основни принципи на општествените и хуманистичките науки кои ги развиваат способностите за критичко размислување, етичка процена и општествена одговорност.

- Во денешниот брзопроменлив свет, каде што технологијата и општествените структури се развиваат со невидена брзина, потребата за адаптибилност и иновација е поголема од кога било. Професиите што денес се основа на нашето општество, пред 20 години беа само концепти, а за 20 години ќе постојат работни позиции кои сѐ уште не сме ги замислиле. Токму затоа, централното место на образованието не се наоѓа само во специјализирани технички знаења, туку во длабочината на размислување, критичката анализа и способноста за адаптација – вредности кои се суштината на Филозофскиот факултет.

Студентите што дипломираат на нашите програми се подготвени да се соочат со професионалните предизвици на иднината. Тие се оспособени не само со специфични знаења, туку и со вештини кои им дозволуваат да се адаптираат на нови професии и индустрии. Низ призмата на филозофијата со примената на логиката и етиката, креативното размислување и анализата на комплексни идеи, нашите дипломци се атрактивни за широк спектар на професии – од образование и истражување до бизнис и консултантски услуги.

Во духот на латинската изрека Sapere aude (Осмели се да знаеш), нашите студенти се поттикнати да ги прошират своите хоризонти и да бидат авангардата на општествените промени. Без разлика дали ќе продолжат со традиционални кариери или ќе креираат нови професионални патеки, тие се подготвени да бидат лидери во своите полиња, водени од знаењето и вредностите што ги стекнале на Филозофскиот факултет.
На крајот, нашите студенти не само што се подготвени за сегашноста, туку и за иднината – иднина во која нивната способност за адаптација и иновација ќе биде клучна за успех. Тие се токму оние што ќе ги обликуваат професиите кои сѐ уште не постојат, водени од принципите и вредностите што ги стекнале на нашиот факултет – вели деканот на Филозофски факултет, проф. д-р Ратко Дуев.


- Овие насоки се високо ценети и барани поради неколку клучни причини. Психологијата е особено атрактивна бидејќи денешното општество станува сѐ посвесно за значењето на менталното здравје и потребата за професионалци кои можат да помогнат во справувањето со психолошките проблеми. Зголемениот интерес за оваа област е резултат на модерните предизвици како стресот, анксиозноста и депресијата, кои бараат стручни лица за нивно решавање.

Специјалната едукација и рехабилитација е уште една насока со висока популарност, поттикната од потребата за поддршка на лица со посебни потреби и интеграција во општеството. Оваа насока привлекува студенти кои имаат силен хуманитарен дух и желба да направат позитивна промена во животите на луѓето со различни предизвици. Безбедноста, пак, станува сѐ порелевантна во современиот свет поради глобалните безбедносни прашања и потребата за стручњаци кои можат да се справат со ризиците и кризите. Студентите на оваа насока се мотивирани од желбата да придонесат кон безбедноста и стабилноста на својата земја.

Педагогијата е традиционално популарна бидејќи образованието е темел на секое општество. Студентите што се запишуваат на оваа насока се мотивирани од желбата да учат и да ги инспирираат идните генерации, признавајќи го значењето на доброто образование за развојот на општеството.

Од друга страна, Класичните студии и Социологијата се насоки со помал интерес меѓу студентите. Класичните студии, иако основни за разбирањето на човечката цивилизација, не секогаш изгледаат како директно применливи во современиот пазар на трудот. Социологијата, иако важна за анализата и разбирањето на општествените структури и процеси, може да изгледа помалку атрактивна за студентите кои бараат побрзи и поопипливи резултати во својата кариера.
Сепак, и покрај помалиот интерес, овие насоки нудат длабоко разбирање на културните, историските и општествените аспекти на човечкото постоење. За да се поттикне интересот за овие насоки, потребно е подобро информирање на идните студенти за широките можности што ги нудат овие области, како и потенцијалот за кариерни патеки кои можеби не се веднаш очигледни.

Студиските програми по Историја, Историја на уметност и по Археологија се од национален интерес, дипломираните студенти се чувари на столбовите на државата и богатото културно наследство на нашата земја. Со развојот на културниот туризам и образованието, со заминување во пензија на досегашните вработени во институциите и музеите се чувствува голем дефицит за кадри од овие области.
Анализата на работните места на дипломираните студенти е мошне широка: наставници по историја, филозофија, социологија, латински и старогрчки јазик, потоа педагози, археолози и историчари на уметноста, општествени работници како социјални работници, специјални едукатори, психолози, семејнолози, едукатори по родови студии, експерти по безбедност, кои покрај основните звања, во текот на студиите стекнуваат и други вештини и знаења со чија примена можат успешно да работат во многу други области, а и во приватниот сектор: во маркетинг-агенции на работни места каде што се бара писменост и креативност, приватни училишта за деца со посебни потреби, приватни градинки, приватни училишта, јавно здравство, психолошки советувалишта, агенции за испитување на јавното мислење, медиумски работници, армија, полиција, агенции за приватно обезбедување, невладин сектор, писатели, уметници, политичари, теолози, социјални работници во големи компании итн. Како потврда за научната дејност, морам да наведам дека од основањето на Македонската академија на науките и уметностите, најголем дел од академиците биле или се професори на Филозофскиот факултет – образложи деканот, проф. д-р Ратко Дуев.

Деканатот смета дека студентите треба да се запишат на Филозофскиот факултет поради многубројните предности и уникатните можности што ги нуди. Една од најголемите предности е нивниот модерен и интерактивен пристап кон образованието. Факултетот ги користи најновите технологии и методи на предавање за да обезбеди динамично и ангажирано учење.

- Студентите имаат пристап до дигитални ресурси, интерактивни предавања и онлајн платформи кои го олеснуваат учењето и овозможуваат постојана комуникација со професорите и колегите. Покрај тоа, нашиот факултет организира многубројни летни школи и работилници кои им овозможуваат на студентите да стекнат дополнителни знаења и вештини во своите области на интерес. Овие програми се одлична можност за студентите да учат од врвни експерти, да учествуваат во истражувачки проекти и да се вмрежуваат со професионалци од различни области.

Практичната настава е уште еден клучен аспект на нашето образование. Студентите имаат можност да учествуваат во теренски истражувања и реални проекти кои им овозможуваат да ги применат теоретските знаења во пракса. Ова искуство е непроценливо за нивниот професионален развој и ги подготвува за предизвиците на работниот свет.
На Филозофскиот факултет се стремиме да ги развиваме нашите студенти во комплетни личности со широки хоризонти. Нивното образование не се сведува само на академски знаења, туку и на развој на критичко размислување, аналитички вештини и етичка свест. Нашите студенти се подготвени да бидат лидери и иноватори, способни да се соочат со комплексните предизвици на современиот свет.

Латинската изрека Per aspera ad astra (Преку трње до ѕвездите) совршено го отсликува патувањето на нашите студенти. Нивното образование е исполнето со предизвици кои ги подготвуваат да достигнат големи височини во своите кариери.
Нашиот факултет е како ковачница каде што суровите метали се обликуваат во фини алатки. Со секој нов предизвик и искуство, нашите студенти стануваат посилни и пофини, подготвени да ги обликуваат својата и иднината на нашето општество - анализираат во Деканатот.

Факултетот верува дека неколку насоки во иднина ќе бидат особено барани, одразувајќи ги промените и потребите на современото општество.


Родовите студии, исто така, ќе играат значајна улога во иднината. Со развојот на општествената свест за родовата еднаквост и правата, како и со употребата на напредни алатки за вештачка интелигенција (АИ) кои веќе ги применуваме во нашите програми, оваа насока ќе биде клучна за анализирање и решавање на комплексните прашања поврзани со родовите односи. Овие студии ќе подготвуваат експерти кои ќе работат на политики, програми и иницијативи за унапредување на родовата еднаквост.

Социјалната работа и семејните студии ќе бидат многу важни, особено во контекст на социјалните промени и предизвиците кои ги носи модерното општество. Професионалците од овие области ќе играат клучна улога во поддршката и зајакнувањето на заедниците, семејствата и поединците, нудејќи практични решенија за социјалните проблеми и помагајќи во создавање поинклузивно општество.

Покрај овие насоки, и другите програми на Филозофскиот факултет ќе продолжат да имаат значајна улога во општеството. Историјата, филозофијата, класичните студии, историјата на уметноста и археологијата ќе продолжат да го обликуваат нашето разбирање за светот и да нудат длабински увид во културните и општествените процеси. Со зголемување на платите во културата и образованието, а и поради сѐ поголемиот дефицит од овие кадри, државата веќе започна со стипендирање на овие студиски програми.

Во свет на брз развој и глобално образование, а особено на сѐ поголемиот број лица со попреченост, потребата од педагози и специјални едукатори ќе биде сѐ поголема за да може да функционира нашето општество.

Секако, Филозофскиот факултет ќе продолжи да биде центар на иновации и знаење, подготвувајќи ги студентите за иднината полна со предизвици и можности. Како што вели латинската изрека Scientia potentia est (Знаењето е моќ), и со ова знаење нашите студенти ќе бидат подготвени да ги обликуваат и водат општествените промени во иднината – сметаат од Деканатот на Филозофскиот факултет.