Прилично голема недела за љубителите на астрономијата. Откако НАСА и нејзините партнери ги открија првите пет снимки од вселенскиот телескоп „Џејмс Веб“, сега излегоа детални снимки од маглината наречена Осумка или Јужен Прстен (NGC 3132), односно последната изведба на ѕвездата што умира.
Јужниот Прстен, познат и како NGC 3132, маглина со осум пукнатини, е светла планетарна маглина во соѕвездието Вела. Оддалечена е од Земјата околу 2.500 светлосни години.
Таа е опширно проучена и претходно снимена од телескопот „Хабл“. Сепак, благодарение на напредните инструменти на „Џејмс Веб“, вклучително и неговата блиска инфрацрвена камера (NIRCam) и средноинфрацрвениот инструмент (MIRI), „Веб“ отклучи нови детали за овој сложен систем.
Јужен Прстен (NGC 3132) - вселенски телескоп Хабл. Фото: NASA, STScI, АURA
Сцената на која сме сведоци се должи на бело џуџеста ѕвезда, остатоци од ѕвезда слична на нашето Сонце, откако ѕвездата ги фрлила своите надворешни слоеви и повеќе не согорува гориво преку нуклеарна фузија. Слоевите што ја опкружуваат централната ѕвезда се овие фрлени надворешни слоеви. Секој видлив слој е доказ за епизода каде што белата џуџеста ѕвезда изгубила дел од својата маса.
- Најшироките обвивки од гас кон надворешните области на сликата беа исфрлени порано. Оние што се најблиску до ѕвездата се најновите. Следењето на овие исфрлања им овозможува на истражувачите да ја проучуваат историјата на системот - пишуваат од НАСА.
- Во текот на илјадници години и пред да стане бело џуџе, ѕвездата периодично исфрлала маса - видливите обвивки од материјалот - пишува НАСА. Во овој момент, белото џуџе го загрева гасот во внатрешните региони. Овие региони се сини на сликата на NIRCam и црвени на сликата MIRI подолу. Двете ѕвезди ги осветлуваат надворешните области, кои се прикажани во портокалова (NIRCam) и сина (MIRI).
Јужен Прстен (NGC 3132) - телескоп „Џејмс Веб“ (NIRCam)
Фото: NASA, ESA, CSA, and STScI/Кликнете на фотографијата за поголема резолуција
Сликите снимени од NIRCam и МIRI изгледаат различно бидејќи снимаат различни бранови должини на светлина. NIRCam набљудува блиска инфрацрвена светлина, која е релативно поблиску до брановите должини на видлива светлина. MIRI снима во инфрацрвена боја, што му помага да види повеќе од прашината што ја опкружува белата џуџеста ѕвезда. Бидејќи MIRI може да види повеќе од прашината, белата џуџеста ѕвезда е полесно да се види. Покриена е со дебели слоеви прашина и изгледа поголема и поцрвена.
- Гледајте во кружниот регион во центарот на двете слики. Секоја содржи асиметричен појас од материјал. Тука се спојуваат два „сада“ што ја сочинуваат маглината - велат од тимот на „Џејмс Веб“.
Јужен Прстен (NGC 3132) - телескоп „Џејмс Веб“ (МIRI)
Фото: NASA, ESA, CSA, and STScI/Кликнете на фотографијата за поголема резолуција
Ако ја видите сликата во целосна големина, можете да забележите дека резолуцијата помеѓу двата инструменти е различна. NIRCam изгледа значително поостра.
- Физиката е причина за разликата во резолуцијата на овие слики. NIRCam обезбедува слики со висока резолуција бидејќи овие бранови должини на светлината се пократки. MIRI обезбедува слики со средна резолуција бидејќи нејзините бранови должини се подолги. Колку е подолга брановата должина, толку се погруби сликите. Но, и двете камери даваат неверојатна количина на детали за секој објект што го набљудуваат, обезбедувајќи досега невидени глетки на универзумот - објаснува тимот.
Сликите како овие се важни бидејќи им даваат на астрономите подобри податоци за истражување на планетарните маглини како оваа. Овие облаци од гас и прашина исфрлени од ѕвездите што умираат содржат серија од молекули и колку се подобри податоците за гасот и прашината, толку подобро е нашето разбирање за составот на маглините.
Фотографија направена од NIRCam во споредба со фотографија од MIRI
Фото: NASA, ESA, CSA, and STScI/Кликнете на фотографијата за поголема резолуција
Во текот на илјадници години, прашината создадена од ѕвезда што умира се исфрла, како што гледаме овде, и се расфрла во вселената. Таа прашина може да патува низ вселената милијарди години и на крајот да стане дел од нова ѕвезда или планета. Гледаме ѕвезда во нејзините последни моменти, како се шири во меѓуѕвездениот медиум, а можеби некои од овие честички ќе сочинуваат дел од нова ѕвезда, или нешто сосема друго, во далечна иднина.
Извор:
Imaging-resource.com
Фото: NASA, STScI, АURA