Во филмот „Патници“ на Мортен Тилдум ликовите Џем Престон (Крис Прат) и Аурора Лејн (Џенифер Лоренс) се на 120-годишно меѓуѕвездено патување со 5.000 други луѓе. Нивната дестинација е „Хоумстед II“, нов свет каде што треба да ги започнат своите животи одново.
За да го преживеат патувањето, патниците влегле во хибернација, секој бил замрзнат во сопствена капсула. Сепак, нешто тргнува наопаку и Џим и Аурора се будат 90 години порано.
Но, што ако ви кажеме дека е поверојатно да се случи хибернација отколку романтичната приказна помеѓу Џим и Аурора?
- Кога станува збор за хибернација, луѓето често размислуваат или за мечки или за научнофантастични места, но она што го правиме во Европската вселенска агенција е нешто помеѓу - објаснува Анџелик ван Омберген.
Ван Омберген е лидер во „Лајф сајенсес“ во Европската вселенска агенција и, меѓу другото, ја истражува можноста за хибернација за долги вселенски патувања.
Што точно е хибернација и зошто Европската вселенска агенција го разгледува овој процес?
Хибернацијата е состојба во која живите организми ги забавуваат нивните метаболички процеси додека ги одржуваат основните функции. На овој начин, цицачите како мечките и лилјаците можат да ги преживеат зимите, да се справат со недостигот на вода и да ја зачуваат својата енергија. Со оглед на овие придобивки, Eвропската вселенска агенција и другите вселенски агенции проучуваат дали човечките тела можат да хибернираат за да преживеат долги вселенски патувања.
- Сето тоа е многу фокусирано на психолошките предности. Одењето на Марс е долго и досадно патување, тоа е како да патувате во Шпанија со автомобил осум месеци без да можете да застанете на бензинска пумпа. Хибернацијата може да ги намали психолошкиот стрес и досадата на екипажот - објаснува Ван Омберген.
Покрај менталните придобивки, оваа метаболичка состојба може да донесе многу логистички предности.
- Европската вселенска агенција истражува механизам наречен „торпор“. Може да биде инхерентно или суштински воден. Ја намалува метаболичката состојба на животното и резултира со потреба од помалку вода и помалку храна - објаснува таа.
Во трудот „Стратегија за хибернација (торпор) на Европската вселенска агенција за мисии во длабока вселена: поврзување на биологијата со инженерството“, Џенифер Нго-Ан, детално објаснува дека за да одат на Црвената Планета, на астронаутите ќе им бидат потребни околу 30 килограми храна дневно.
Така, хибернацијата може значително да ги намали нивните основни потреби.
Дополнително, хибернацијата може да има позитивно влијание врз здравствените состојби на астронаутите.
- „Торпор“ нуди некој заштитен механизам кога станува збор за мускулите и коските и поголема заштита од радијација - објаснува Ван Омберген.
Фото: ESA
За време на долгите мисии во вселената, астронаутите се изложени на радијација што го зголемува нивниот ризик од развој на рак, катаракта и проблеми со нервниот систем. Сепак, хибернацијата би се случила во контејнери со вода кои дејствуваат како заштитни штитови за астронаутите во орбитата.
Исто како и во филмот „Патници“, астронаутите ќе хибернираат во поединечни капсули. Кога ќе влезат во нив, ќе добијат лекови за да го приспособат метаболизмот, да ја намалат температурата и да иницираат „торпор“. Кога ќе се вратат на Земјата, тие ќе се разбудат и постепено ќе го прифатат својот нормален функционален метаболизам.
Но, ова е само теорија. Други вселенски агенции истражуваат дали намалувањето на телесната температура е поизводлива опција, додека повеќето истражувачки проекти моментално се фокусираат на животните.
- Прашањето е: како можеме да предизвикаме хибернација кај видовите кои вообичаено не го прават тоа? И затоа е интересно истражувањето за стаорци, а не за животни кои природно хибернираат. Истражувањата за мечките се исто така важни бидејќи нивната големина на телото е повеќе поврзана со нашата големина - вели Ван Омберген.
За неколку децении можеби ќе бидеме сведоци на првите астронаути во хибернација кои се враќаат од Марс.
Извор:
Euro News
Фото: ESA/NASA