Царевите ја добиваат власта од раѓање, Владимир Илич Ленин со револуција, генералните секретари на комунистичките партии се искачувале по скалите и чекале да дојдат на ред за да добијат некакво унапредување, а пред 22 години Владимир Путин ја добил власта „на чинија“.

Поточно, на почетокот на август 1999 година, тогашниот руски претседател Борис Елцин го избра некогашниот агент на КГБ за негов наследник.

Зошто баш Путин?

Валентин Јумашев одиграл клучна улога во доаѓањето на Путин на власт. Иако тој ретко дава интервјуа, во една прилика за Би-би-си одлучи да се потсети на главните настани што го одредија патот на Русија во 21 век.

Јумашев бил еден од најсигурните соработници на Елцин, па дури и се оженил со неговата ќерка, Татјана.

Како шеф на кабинетот на Елцин, тој му ја дал првата работа на Путин во Кремлин во 1997 година.

- Шефот на администрацијата во заминување, Анатолиј Чубаис, ми рече дека познава силен лидер кој ќе биде добар заменик за мене. Ме запозна со Владимир Путин и почнавме да работиме заедно. Веднаш ја забележав неговата фантастична работа, одличен беше во формулирање идеи, анализирање и одбрана на случајот - рече Јумашев.

Во тоа време, Елцин веќе размислувал за неговиот наследник и имал неколку кандидати, како Борис Немцов, Сергеј Степашин и Николај Аксененко.

- Елцин ме праша што мислам за Путин, а јас одговорив дека тој е одличен кандидат. „Мислам дека треба да го имате на ум, можете да видите од начинот на кој ја извршува својата работа дека е подготвен за многу потешки задачи“ - се сеќава дека му посочил.

На 9 август 1999 година, Елцин во телевизиско обраќање до нацијата го објави името на човекот што ќе го наследи.

Стануваше збор за Путин, што тогаш изненади многумина, бидејќи имаше 46 години и не беше познат на пошироката јавност во земјата, а најмалку во странство.

Иако Елцин нагласи дека има уште една година до претседателските избори и дека Русите ќе имаат можност да го оценат Путин како човек и неговите деловни квалитети, тој всушност ја предаде власта на својот наследник уште порано.

Путин изјави дека на почетокот го одбил овој предлог.

- Елцин беше многу изненанден. Тој беше човек што сѐ сфаќаше брзо. Ме праша: „А зошто?“, а јас му реков: „Господине Елцин, не сум подготвен“. А бев возрасен човек и долго време работев во различни државни структури - се сеќава Путин во една прилика.

Елцин бил изненаден, но сепак бил сигурен во својот избор.

- Не, тоа не беше слабост, не можете да го наречете Путин слаб. Тоа беа сомневања на еден силен човек - наводно биле зборовите на Елцин.

Промена во тајност

Во август, Путин бил назначен за премиер, а три дена пред крајот на 1999 година, тој бил поканет во резиденцијата на Елцин.


Токму Јумашев бил задолжен за пишување на говорот на Елцин.

- Беше тешко да се напише. Беше јасно дека ќе замине во историјата, па пораката беше важна. Затоа ја напишав познатата „Простете ми“. Русите доживеаја голем шок и стрес во текот на 90-тите години, а Елцин мораше да зборува за тоа. Обраќањето во пресрет на Новата година беше изненадување за сите освен за мене кој го напиша говорот. Луѓето плачеа, беше емотивно. Но, важно беше информацијата да не протече - се сеќава Јумашев.

Пред официјалното обраќање на телевизија, на 28 декември, Елцин го снимил говорот, но не бил задоволен.

- Мојот глас звучеше рапаво и не ми се допаѓаше текстот. Ќе го поправиме - рекол тој.

Одлуката за повлекување го изненади целиот тим на претседателот. Потоа Јумашев одлучи вестите да им се соопштат на Татјана, неговата идна сопруга и ќерката на Елцин.

Подоцна таа изјави дека имала претчувство дека нејзиниот татко сака да се пензионира кога ќе ја посети Кина и ќе вкуси локална храна, што никогаш порано не го направил.

На 31 декември претседателот повторно му се јавил на Путин и му рекол дека ќе биде в.д претседател и објаснил како ќе се одвиваат работите.


- Не сакаше гледачите да ги видат неговите солзи. Татјана му пријде на својот татко, го фати за рака и заедно плачеа, но тој набрзо се опорави. „Сега знаете зошто ве поканив овде денес. Долго размислував за ова“, рече тој - пишувале руските медиуми.

- Грижи се за Русија - му рекол тогаш на Путин. А останатото е историја.

Разликата меѓу двајцата лидери е што Елцин му веруваше на тесен круг роднини, пријатели и бизнисмени, додека Путин не функционира на тој начин.


20 години подоцна, Путин сѐ уште е на власт, или како премиер или како претседател на Русија.

За тоа време, тој создаде систем на моќ што се вртеше околу него. За време на неговото владеење, Русија стануваше сѐ поавторитарна држава, со помалку демократски права и слободи, наведува Би-би-си.

- Елцин веруваше дека има мисија, а тоа е она што го мисли и Путин. Елцин се гледаше себеси како Мојсеј, сакаше да ја извади земјата од комунистичкото ропство. Мисијата на Путин е да се врати назад во времето. Тој сака да се одмазди за, како што рече, „најголемата геополитичка катастрофа на 20 век“, а тоа е падот на СССР. Заедно со неговата свита, составена од поранешни офицери на КГБ, тој верува дека распадот на Советскиот Сојуз е дело на западните разузнавачки служби. Но, не жалам за ништо. Очигледно е дека Русите му веруваат на Путин - посочува Јумашев.

Како што вели, примерот на Елцин е лекција за сите руски претседатели дека треба да ги предадат своите должности и да им го отворат патот на помладите генерации.

Кога Елцин поднесе оставка на 31 декември, Путин беше назначен за в.д. истиот ден, тој ги доби сите привилегии на претседателската влада, вклучувајќи го и „нуклеарниот куфер“.

Тој напиша новогодишно обраќање до народот на Русија и потпиша указ со кој се гарантира заштита на неговиот претходник од кривично гонење, како и значителни материјални придобивки за него и за неговото семејство.

Путин победи на првиот круг од изборите на 26 март 2000 година и официјално ја презеде функцијата на 7 мај истата година.

Новинарот Леонид Млечин сметал дека Елцин го избрал 31 декември како датум на заминување поради неговата симболика - Русија ќе влезе во новиот милениум со нов претседател.

Извор: 24sedam.rs
Фото: Screenshot/YouTube