X
 19.11.2017 Наука

Научни откритија добиени благодарение на близнаците

Близнаците веќе долго време ја фасцинираат научната заедница и обичните луѓе. И додека приказните за телепатија се интересни, близнаците го држат клучот за една поважна мистерија: природата наспроти одгледувањето и воспитувањето.

Хопер го води истражувачкиот центар на Универзитетот во Мелбурн уште од 1990 година. „Близнаците ни овозможуваат совршено да контролираме една од главните варијабли во нашето здравје - генетиката. Тогаш можеме да ја разјасниме улогата што ја играат факторите на животната средина.

На пример, проучувањето на паровите близнаци каде едниот пуши, а другиот не, открива дека употребата на тутунот е главна причина за остеопороза.

Лансирана во 1982 година, центарот има повеќе од 35.000 парови близнаци во својата база на податоци. За одбележување на својата 35 годишнина, професорот Хопер наведува некои од најзначајните откритија откриени со неговите истражувања.

1. Идентификување на генетскиот и епигенетскиот ризик од рак на дојка

„Преку изучување на паровите близнаци го идентификувавме првиот ген кој влијае и врз мамографската густина и врз ризикот од рак на дојка“, вели Хопер.

Неговиот тим открил дека монозиготните (идентични) близнаци биле слични во мамографската густина, што го предвидува идниот ризик од рак на дојка. Дизиготичните (не-идентичните) близнаци биле половично слични, што укажува на главната генетска улога која лежи во овој фактор на ризик.

Следниот чекор е да се дознае зошто средината во матката влијае на ризикот од рак на дојка.

2. Епилепсијата може да се наследи

Пред 20 години, научниците мислеле дека епилепсијата била стекната болест, предизвикана од повреди над главата или тешко раѓање.

Но професорите Сем Берковиќ и Ингрид Шефер од Универзитетот во Мелбурн пронашле генетска основа за специфични форми на епилепсија, трансформирајќи како епилепсијата е дефинирана и третирана.

„Истражувањето спроведено на близнаците е навистина фундаментално во овие откритија. Открива кои од многуте видови на епилепсија има генетска основа, а кои не“.

Тимот ги проучувал паровите близнаци во кои едниот близнак имал епилепсија, а другиот не, и ги споредил податоците за повреди или компликации при раѓањето. Немало докази што сугерираат дека акушерските компликации предизвикале епилепсија.

3. Животната средина во матката влијае на нашето идно здравје

Релативно ново поле на епигенетиката што го проучува ефектот на околината врз начинот на кој работат нашите гени. Важна област е метилацијата, процесот со кој се вклучуваат и исклучуваат гените.

Областа им помага на истражувачите подобро да ги разбера влијанијата на факторите на живеењето, како што се исхраната и стресот врз нашето здравје и како истите може да се пренесат низ генерации.

Со споредување на нивото на епигенетски разлики кај идентичните и неидентичните близнаци, вонредниот професор Џеф Крег од детскиот истражувачки институт „Мардок“, заедно со неговиот тим покажа дека искуствата во матката помагаат да се одреди епигенетскиот профил со кој се раѓаме.

Ова може да објасни зошто идентичните близнаци, и покрај тоа што ја имаат истата ДНК, честопати се соочуваат со различни здравствени состојби. Ова покажува дека нашето здравје е обликувано од животната средина уште од самиот почеток на зачнувањето.

4. Здраво стареење на мозокот

Австралиското истражување на близнаците, предводено од невропсихијатарот Перминдер Сачдев од Универзитетот во Нов Јужен Велс, ги следело близнаците постари од 65 години за да се испита здравото стареење на мозокот.

Со споредување на идентични и неидентични близнаци, истражувачите учат кои гени и фактори на животниот стил предизвикуваат когнитивен пад или когнитивна еластичност во подоцнежниот живот.

Со совршено контролирање на генетските фактори, резултатите се многу попривлечни отколку ако истражувачите проучувале случаен примерок од општата популација, со оглед на тоа колку генетскиот ризик за когнитивен пад се разликува кај луѓето.

5. Математиката и вештините за читање во голема мера се генетски

Професорот Брајан Бирн од Универзитетот во Нова Англија ги анализирал резултатите од истражувањето спроведено на над 3.000 близнаци во нивната трета, петта и седма година од животот.

Неговиот тим открил дека до 75 отсто разлики во детските способности во математика, читање и спелување, и до 50 отсто од нивните разлики во вештинтие за пишување се должи на генетските разлики.

„Постои аргумент дека ако гените се важни, тогаш околината не е важна“, вели Хопер.

Всушност, спротивното е точно. Факторите на окружувањето и генетските фактори се размножуваат еден со друг. Дали децата се генетски склони да бидат добри ученици или не, им е потребна средината да ги поддржува за да се максимизираат нивните таленти.
Подготвил: Тамара Гроздановски

Издвојуваме

Слични вести од Fakulteti.mk

Наука