Активностите на човекот оставаат траги низ целиот свет - микропластика и хемикалии можат да се најдат на Арктикот, а пластичниот отпад може да се најде во средината на Тихиот Океан.

Но, на оваа сериозна листа се додаваат и траги од 13 состојки кои често ги има во кремовите за сончање и другите производи за лична нега. Имено, овие траги беа пронајдени во снежната покривка на пет арктички глечери во архипелагот Свалбард.

- Првпат е забележано присуство на некои од овие хемикалии во снегот на Свалбард - објаснува Маријана Дамико, научник од Универзитетот Ка Фоскари во Венеција.

Иако ова откритие може да предизвика загриженост, истражувањата како ова се прв чекор кон разбирање каде се наоѓаат таквите загадувачи и од каде потекнуваат, по што научниците можат да развијат стратегии за управување со проблемот и да се запре загадувањето.

Некои од овие состојки веќе се пронајдени на Антарктикот и Арктикот: во површинските води, морската вода и отпадните води во близина на истражувачките станици и во снегот.

- Сепак, малку се знае за примарните извори на загадување во оддалечените области и главните процеси на пренос - пишува Дамико.

Истражувачите разгледале 13 вообичаени состојки во производите за лична нега, вклучително и мириси кои се наоѓаат во сапуните и шампоните и УВ-филтрите што се користат во кремовите за сончање, како што е бензофенон-3.


Сите глечери, освен еден од земените примероци, имале повисоки концентрации на УВ-филтри во снегот наталожен во зима отколку во снежните наноси во други годишни времиња. Два УВ-филтри, бензофенон-3 и октокрилен, исто така ги имало повеќе на врвот на глечерот, откриваат истражувачите.

Со оглед на честите посети на истражувачите на глечерите, истражувачката станица во близина на Нов Олесун би можела да биде дополнителен локален извор на загадување. Но, врз основа на овие обрасци, научниците се сомневаат дека хемикалиите што апсорбираат УВ-зраци веројатно биле пренесени од далечните арктички глечери со помош на ветерот.

На пример, арктичката магла е добро познат систем за загаден воздух со големина на африканскиот континент и се акумулира над Европа во текот на зимските месеци.

Потребни се дополнителни истражувања за да се утврди дали загадувачите пронајдени во снегот на Арктикот се под или на потенцијално еколошко токсично ниво.

Загриженоста на Дамико и нејзините колеги е дека кога снегот се топи, дури и ниските нивоа на загадувачи може да предизвикаат зголемување на концентрациите во низводните водотеци и морските средини. Но, хемикалиите се однесуваат различно во ладни средини отколку во потоплите региони, па затоа се потребни специфични  истражувања за да се разберат влијанијата.

Некои земји не сакаат да ризикуваат. Палау, мала пацифичка островска земја, се одлучи за внимателен пристап забранувајќи ја употребата на бензофенон-3 и други УВ-филтри во кремовите за сончање поради загриженоста за потенцијалните негативни ефекти врз коралните гребени.

Извор: Science Alert
Фото: Graham Colby