Под кодното име „Објект 505“, подземниот аеродром Жељава, на границата меѓу Хрватска и Босна и Херцеговина, во близина на Плитвичките Езера, од една, и Бихаќ, од друга страна, не престанува да го буди интересот на љубопитните.
Воениот гигант со тунели долги 3.500 метри, широки 20 метри и високи 8 метри е најголемиот подземен аеродром на Балканот. Изградбата започнала во 1955 година, а во 1968 година креацијата на Драгослав Соботка била подготвена за Југославија.
За најскапиот југословенски проект биле издвоени милијарди долари за да може да прими дури 120 авиони со екипаж и целосен арсенал оружје, како и огромни резерви гориво, храна, лекови и сето она што би било потребно во случај на катастрофа. Со сопствени извори на струја и вода, војската би можела да опстане еден месец во изолација од надворешниот свет. Воената тврдина била дизајнирана да издржи и атомска бомба.
Жељава бил користен и за време на Татковинската војна, а по војната бил само куп бетон опкружен со мински полиња. На почетокот на војната во соседна Босна и Херцеговина, ЈНА одлучила да го уништи подземниот комплекс и во 1992 година поставила 56 тони експлозив. Бихаќ се тресел, а громот од длабочините на Пљешивице најавил катаклизмична сцена од пламен и чад на хоризонтот.
Филмот „Хјустон, имаме проблем“ на словенечката режисерка Жига Вирац ги поттикна мистериите поврзани со Жељава и една од најголемите теории на заговор од Студената војна и Југославија.
Документарецот се занимава со темата како Тито ја продал југословенската вселенска програма на Американците, која била развиена во најголема тајност токму во подземјето на аеродромот, за потоа да биде испратен првиот човек на Месечината. Според оваа теорија, Жељава би бил најголемиот скриен вселенски центар во Европа.
Но, НАСА ја демантира оваа приказна и нагласи дека е апсурдно да се верува дека тогашниот претседател Џон Кенеди би можел да купи што било од Југославија, а камоли вселенска програма.
И покрај опасностите од мини, отровни гасови и полиција, Жељава привлекува авантуристи кои возат по пистите и влегуваат во тунелите. Дали постои надеж дека ќе стане комплекс за концерти или други настани, останува да дознаеме во иднина.
Извор:
Punkufer.dnevnik.hr
Фото:
Instagram