Комарците добиваат нов противник: Лек кој се издава на рецепт и веќе се користи за лекување на ретка генетска болест кај луѓето, може да ја направи крвта на една личност отровна за комарците кои се отпорни на инсектициди, а се носители на маларија. Новото истражување открило дека истиот лек, нитизинон, може дури и да ги убие комарците што едноставно слетуваат на површина испрскана со хемикалијата.

Наодите би можеле да отворат нови патишта за запирање на ширењето на болести како маларија и денга треска, особено бидејќи сè повеќе популации на комарци еволуираат за да станат отпорни на традиционалните методи на превенција. Сепак, дали луѓето доброволно ќе ги понудат своите тела како мамка, останува помалку јасно.

-Оваа студија покажува дека нитизинонот покажува нов начин на дејствување различен од сегашните инсектициди, со специфично насочување кон процесите на варење на крвта - пишуваат истражувачите.

Токсична крв

Нитизинонот е фармацевтски лек добиен од токсин што природно се наоѓа во австралиското растение калистемон. Првично наменет за употреба како хербицид, лекот е насочен кон неесенцијална аминокиселина наречена тирозин, која игра важна улога во производството и регулирањето на хормоните. Истражувањата кон крајот на 20 век открија дека нитизинонот е ефикасен и во лекувањето на тирозинемија тип I и алкаптонурија, две ретки генетски нарушувања кои ја нарушуваат способноста на телото да го метаболизира тирозинот. ФДА го одобри лекот во 2002 година за лекување на оние кои страдаат од овие состојби.

Но, истиот процес што им помага на луѓето да го метаболизираат тирозинот, исто така, делува како еден вид саботажа на аминокиселините за комарците што цицаат крв. Порано оваа година, истражувачите открија дека комарците што се хранат со крвта на луѓето што земаат нитизинон умираат во рок од неколку часа од нивниот оброк. И додека пациентите обично земаат нитизинон во релативно високи дози, истражувачите открија дека токсичниот ефект врз комарците се јавува дури и кога лекот се зема во значително помали количини.

Процесот на труење блокира ензим што им е потребен на комарците за да ги обработуваат протеините и аминокиселините во крвта. Воведувањето на нитизинон го нарушува нивното варење и ефикасно го затнува дигестивниот систем на комарците. Со други зборови, лекот ја зема способноста на комарците да претвораат протеини од човечка крв и ја насочува против нив.

Но, новите наоди во студијата сугерираат дека истиот овој процес на труење би можел да функционира и без да се администрира нитизинон на луѓето. Во нивните тестови, истражувачите изложиле неколку видови комарци на површини третирани со нитизинон и четири други „ХППД“ инхибитори, пред и откако инсектите се хранеле со примерок од крв. Според студијата, комарците го апсорбирале нитизинонот преку своите стапала.

Во текот на неколку часа, нитизинонот имал слични ефекти на труење врз комарците, како и врз оние што ја пиеле третираната крв. Во секој случај, изложеноста на нитизинон предизвикала парализа. Сите засегнати комарци, исто така, потемниле. Иако истражувачите се уверени дека процесот функционира, тие сè уште не се сосема сигурни зошто. Останува нејасно како нитизинонот се апсорбира преку стапалата на комарците, или зошто другите три слични лекови не дале исти смртоносни резултати.

Нова алатка за борба против отпорни комарци


Наодите за нитизинонот нудат охрабрувачки знак дека можеби веќе постојат ефикасни алтернативи за контрола на популациите на комарци.