Амазонската прашума се соочува со низа притисоци кои би можеле да доведат до колапс на екосистемот од големи размери во 2050 година, според ново истражување кое предупредува на страшни последици за регионот и светот.
Амазонија, каде што е присутна повеќе од 10 отсто од светската биолошката разновидност, помага да се стабилизира глобалната клима преку складирање еквивалент од дведецениски емисии на јаглероден диоксид што ја загреваат планетата.
Но, стресот од уништувањето на шумите, сушата, пожарите и зголемувањето на температурите ја намалија способноста на Амазонската прашума да издржи удари, а научниците предупредуваат дека тоа може да предизвика таканаречена „пресвртна точка“, испраќајќи го клучниот екосистем во неповратна транзиција во наредните децении.
Во најновата студија објавена во списанието „Природа“, меѓународна група од научници проценила дека помеѓу 10 и 47 проценти од Амазонија ќе бидат изложени на стрес до 2050 година, што може да доведе до голема промена на екосистемот. Ова може да предизвика критичниот екосистем да престане да го апсорбира, па дури и да го ослободи јаглеродот што го складира, што дополнително ќе го поттикне глобалното затоплување и ќе ги интензивира неговите ефекти.
- Се приближуваме до потенцијална пресвртна точка од големи размери и можеби сме поблиску до тоа (и локално и системски) отколку што претходно мислевме - вели водечкиот автор на студијата, Бернардо Флорес, од Универзитетот „Санта Катарина“ во Бразил.
Истражувачите користеле информации од компјутерски модели, набљудувања и докази од промените во Амазонија, илјадници години наназад, за да ја мапираат сложеноста на шумските системи и да ги идентификуваат клучните причини за стрес. Потоа ги анализирале овие стресни фактори - вклучително и глобалното затоплување, годишните врнежи, должината на сушната сезона и уништувањето на шумите - за да видат како би можеле да дејствуваат поединечно или заедно за да предизвикаат повратни информации што би можеле да доведат до голем колапс. До 2050 година Амазонија може да се соочи со невидени нивоа на воден стрес, велат тие.
Додека некои области би можеле да преминат во савани од бел песок, кои веќе се шират во Амазонија по шумските пожари, други области би можеле да доживеат нееднаква покриеност на дрвја отпорни на оган, прошарани со инвазивни треви. Повлажните области би можеле да останат како деградирани шуми, со помалку видови дрвја и поголем дел брзорастечки растенија, како што е бамбусот.
- Имаме докази дека зголемувањето на температурите, екстремните суши и пожари, може да влијаат врз функционирањето на шумите - смета коавторот на студијата, Адријан Ескивел-Муелберт од Британскиот институтот за истражување на шумите во Бирмингем.
- Огромните реки целосно пресушија, држејќи ги локалните и домородните народи изолирани со месеци, со малку храна и вода. Никогаш не замислував дека луѓето би можеле да доживеат недостиг на вода во Амазонија - изјави Флорес.
Флорес истакна дека судбината на дождовните шуми и последиците од нивната загубат се глобална грижа.
- Дури и ако амазонските земји се обврзат на нула уништување на шумите и ја постигнат оваа цел во наредните децении, овој огромен напор може да биде залуден ако целиот свет не се заложи за драстично намалување на емисиите на стакленички гасови - заклучува тој.
Извор: Okvir.net
Фото: Freepik