Нашиот пазар на станови сѐ повеќе станува пазар на капитал. Сѐ повеќе луѓе купуваат втор, трет, петти стан во кој никогаш нема да преноќат, туку го купуваат како чувар на вредноста и како недвижност со која ќе добијат капитална добивка, вели Небојша Нешовановиќ, експерт за недвижности и директор во компанијата CBRE.
На неодамнешен настан во Србија тој истакна дека на купувачите на недвижности, како и на сите финансиски инвеститори, им се важни две нешта - нивниот финансиски инструмент да е ликвиден и да има раст на капиталната вредност, односно од него да заработи што повеќе.
- Најликвидни станови се оние со 45 до 55 квадрати со една спална соба. Кога ги гледаме проектите од пред 10 или 15 години, таквите станови сочинуваат 30 отсто од зградите, а сега во проектите ги има повеќе од 60 отсто затоа што се продаваат најлесно и најбрзо, најликвидни се и имаат најголем раст на вредноста. Инвеститорите сакаат да заработат пари. Тие гледаат да му угодат на пазарот, а пазарот моментално е таков што тоа се финансиски инвеститори кои не се грижат многу за квалитетот на социјалната инфраструктура, за зеленилото околу блокот што се гради, за вкупниот коефициент на изградба, колку бетон ќе има тука, како ќе се живее еден ден - затоа што тие никогаш нема да живеат тука - вели Нешовановиќ.
Тој тврди дека пазарот на станови одамна не е пазар за луѓе кои купуваат за живот и, според него, тоа е нешто што мора да се смени. Прво, мора да се помести инвестицискиот капитал од пазарот на станови кон пазарот на капитал. Исто така, експертот додава дека е потребно даночно да се обесхрабри одржувањето на голем број станбени недвижности и луѓето да се охрабрат да инвестираат на берза.
- Ако моментално имате 100 мали стана, ќе плаќате 0,4% од вредноста на секој стан. Значи, плаќате релативно мал данок, наместо да се соберат тие станови и вие како физичко лице да имате огромна вредност на становите и да плаќате по максимална стапка од 2%. Тоа е еден елемент со кој се обесхрабрува чување на капиталот во станови и со даночни олеснувања тој може да се пренасочи кон берзата - вели Нешовановиќ.
Небојша Нешовановиќ
Фото: CBRE
Експертот смета дека друг сегмент е отворање нови големи простори за градење, како што е Нов Белград, кои ќе можат да ги задоволат потребите за живот за да се намали притисокот не само на центарот, туку на целиот град.
-Трет дел е што мораме да го решиме проблемот со издавање градежни дозволи, што веројатно е најтешко нешто - вели експертот.
Нешовановиќ се осврна и на инвеститорскиот урбанизам.
-Секој урбанизам е инвеститорски со тоа што немојте да ги обвинувате инвеститорите. Тие го градат не она што го сакаат, не постојат некои злобни луѓе кои сакаат да ни го уништат градот и да направат грди згради. Тоа се луѓе кои сакаат да заработат пари и на пазарот ќе го испорачаат она што пазарот го бара. Ако пазарот бара објекти кои се на работ на кичот или се кич - такви објекти и ќе добие - потенцира експертот.
Според него, сосема е нереално пред архитектите да се поставува задача да го сменат вкусот на општеството, односно да ги променат зградите кои ќе се градат.
-Не можат сите архитекти да работат на објекти со убав дизајн бидејќи секогаш ќе се најде некој што ќе прифати да го работи она што го бара инвеститорот - заклучува Нешовановиќ.
Автор:
Gradnja.rs
Извор: Игор Цониќ
Насловна фотографија: Pixabay