Кога зборуваме за нашето расположение и хормоните на среќата, серотонинот и допаминот често се користат заедно. Познато е дека тие влијаат врз тоа како се чувствуваме. И двата се невротрансмитери кои се клучни за регулирање на расположението и емоционалната благосостојба. Тие влијаат врз чувството на среќа, задоволство и стабилност. Јасно е дека има сличности меѓу нив. Но, постојат и некои клучни разлики помеѓу серотонинот и допаминот.
Што е серотонин?
Серотонинот е невротрансмитер клучен за регулирање на расположението, апетитот и спиењето. Помага при чувството на благосостојба и релаксација, влијаејќи врз емоционалната стабилност, вели психијатарот Панкај Б. Бораде. Ниските нивоа на серотонин се поврзани со депресија и анксиозност, што ја истакнува неговата улога во одржувањето на менталното здравје.
Што е допамин?
Допаминот е невротрансмитер поврзан со системот за наградување во мозокот, мотивацијата и задоволството. Тој игра клучна улога во зајакнувањето на однесувањето и моторните контроли. Тоа е хемиски гласник во мозокот кој управува со мотивацијата, движењето, меморијата, расположението, спиењето и регулирањето на однесувањето. Нарушувањата во нивоата на допаминот се поврзани со здравствени состојби како што се Паркинсоновата болест и шизофренијата, што ја истакнува нивната важност во целокупното ментално функционирање.
Кои се сличностите помеѓу серотонинот и допаминот?
Серотонинот и допаминот често се нарекуваат „хормони на среќа“ поради нивната улога во стимулирањето позитивни емоции и пријатни искуства. Тие придонесуваат за чувство на радост, задоволство и мотивација. Нивните сличности се следните:
1. И двата хормона се невротрансмитери во мозокот
Серотонинот и допаминот се хемиски гласници кои носат сигнали помеѓу нервните клетки во мозокот, олеснувајќи ја комуникацијата во централниот нервен систем, вели д-р Бораде.
2. Тие играат важна улога во регулирањето на расположението
И двата влијаат врз чувствата на среќа и задоволство. Тие се важни кога станува збор за регулирањето на расположението и емоционалната благосостојба и стабилност.
3. Влијаат врз аспектите на однесувањето и емоциите
Серотонинот и допаминот влијаат врз различни аспекти на однесувањето и емоционалноста. Тие придонесуваат за мотивација, задоволство и општо ментално функционирање.
4. Вклучени се во нарушувања на менталното здравје кога се небалансирани
Нерамнотежата во нивото на серотонин и допамин е поврзана со нарушувања на менталното здравје како депресија, анксиозност, апатија и шизофренија. Ова ја нагласува нивната улога во одржувањето на менталната благосостојба.
5. Тие се предмет на сложени интеракции со други невротрансмитери
Серотонинот и допаминот не дејствуваат изолирано. Нивните функции се под влијание на интеракциите со другите невротрансмитери, нагласувајќи ја сложеноста на хемиската сигнализација на мозокот.
Кои се разликите помеѓу допаминот и серотонинот?
Иако постојат сличности помеѓу двата хормона, постојат и некои разлики меѓу нив.
1. Функција
Серотонинот првенствено функционира во регулирањето на расположението и спиењето, придонесувајќи за емоционалната стабилност, вели д-р Бораде. Допаминот се фокусира на системот за наградување и мотивацијата на мозокот, зајакнувајќи го однесувањето и влијаејќи врз задоволството и желбата.
2. Импликации
Ниските нивоа на серотонин се во корелација со депресијата, додека вишокот може да доведе до серотонински синдром, потенцијално опасна за живот реакција. Ниските нивоа на допамин, пак, се поврзани со апатија, додека покачените нивоа се поврзани со шизофренија.
3. Неврални патишта
Серотонинот работи главно во лимбичкиот систем, влијаејќи врз емоциите, вели д-р Бораде. Допаминот дејствува на мезолимбичните и мезокортикалните патишта, влијаејќи врз мотивацијата и наградата.
4. Физички ефекти
Серотонинот влијае врз апетитот и варењето. Допаминот влијае врз моторичката контрола и координација.
5. Нормални нивоа
Серотонинот обично се движи од 101 до 283 нанограми на милилитар. Допаминот варира и се движи од 0,28 до 0,60 нанограми на милилитар. Нормалните нивоа варираат од поединец до поединец, а дијагнозите се засноваат на симптоми, а не на апсолутни нивоа. Важно е да се напомене дека проблемите не се предизвикани од апсолутен недостиг, туку од функционална дисрегулација.
Нерамнотежата во нивото на серотонин и допамин може значително да влијае врз менталното здравје. Затоа, редовното следење и соодветните интервенции се клучни за одржување оптимално ментално здравје.
Извор: Eklinika.telegraf.rs
Фото: Freepik