Некои од најсреќните земји во светот се и родово најрамноправни. Исланд, Финска, Шведска, Норвешка и Нов Зеланд се првите 10 земји во две клучни рангирања: годишната листа на Светскиот извештај за среќа на најсреќните земји во светот и Глобалниот извештај за родова еднаквост на Светскиот економски форум, кој ги рангира земјите на таа основа.

Иако никој од овие извештаи не е ажуриран од 2023 година, овие земји со години водат во постигнувањето родова еднаквост и зголемувањето на среќата на нивните жители.

Мрежата за решенија за одржлив развој на ОН, организацијата која стои зад Светскиот извештај за среќа, користи шест фактори за оценување на среќата на земјите: социјална поддршка, приход, здравје, слобода, дарежливост и отсуство на корупција.

Светскиот економски форум ги споредува родовите разлики меѓу земјите земајќи ги предвид четирите критериуми: економска можност, ниво на образование, здравје и опстанок и политичко зајакнување.

Не е случајно што и најсреќните земји во светот се залагаат за родова еднаквост во социјална и економска смисла.

Како нордиските земји ги користат социјалните политики за промовирање на родовата еднаквост и среќата?

Нордиските земји, Исланд, Шведска, Финска и Норвешка, имаат некои од најдарежливите политики за платено родителско отсуство во светот.

Во Норвешка новите родители имаат право на вкупно 49 недели отсуство со целосна плата или 59 недели со 80 отсто од платата. Од тоа, 15 недели се резервирани за мајката, 15 за таткото, а преостанатите 19 недели можат да ги поделат како што сакаат.

Грижа за децата

Пристапот до грижа за деца во некои од овие земји е уште еден ресурс што жителите го припишуваат на подобрувањето на благосостојбата на жените и семејствата.


Напредок во однос на еднакви плати може да значи посреќни жени

Некои од најсреќните земји во светот воведоа мерки за намалување на родовиот јаз во платите. Експертите велат дека таквите напори би можеле да им помогнат на работниците да се чувствуваат посигурни и позадоволни од нивните кариери.

Во август, владата на Нов Зеланд воведе закон со кој се бара од големите компании да ги пријават разликите во платите меѓу половите во обид да го направат работното место поправедно. Иако не е јасно кога и дали таквото законодавство би можело да биде донесено, Нов Зеланд веќе има една од најниските родови разлики во платите во светот, од околу 14 отсто, според Светскиот економски форум.

Пред шест години Исланд воведе политика која бара од организациите со повеќе од 25 вработени да докажат дека еднакво ги плаќаат мажите и жените на исти позиции.

Додека Светскиот економски форум го става јазот во платите меѓу мажите и жените во Исланд на 21 отсто, други извори, вклучително и ОЕЦД, го ставаат поблиску до 10 отсто.

Ако компаниите покажат дека ги плаќаат своите вработени еднакво без разлика на полот, добиваат сертификат. Почнувајќи од 2020 година, сертификацијата стана услов за работодавците со 25 или повеќе работници, а компаниите без сертификат се соочуваат со дневна казна, вели Инес Вагнер, истражувач во Институтот за социјални истражувања во Осло.

Стратегии и политики за подобрување на еднаквоста

Инес Вагнер го проучувала влијанието на политиката за транспарентност на платите на Исланд врз благосостојбата на работниците и открила дека и вработените и менаџерите пријавиле поголемо задоволство од работата и доверба на работното место по нејзиното спроведување.

- Луѓето генерално се посреќни на работа ако чувствуваат дека се фер платени. Овие политики, исто така, претставуваат преседан за охрабрување на вработените да се залагаат за себе и да соработуваат за да создадат поздрава, поправедна работна средина - посочува таа.

Постојат и други стратегии што овие земји ги користат за да промовираат еднаквост на работното место. Финска, Исланд и Шведска им нудат на своите граѓани бесплатна универзитетска школарина, што овозможува еднаков пристап, вели Клаудија Бернхард-Отел, професорка по организациска психологија на шведскиот универзитет во Стокхолм.

- Истражувањето покажа дека најсреќните земји често се оние каде што јазот меѓу најбогатите и најсиромашните е најмал. Земјите кои се високо рангирани во однос на среќата и родовата еднаквост успеаја да изградат средина во која луѓето чувствуваат дека можат да успеат и имаат поддршка во нивните образовни или професионални активности - објасни таа.

Најсреќните земји, дури и најдобрите земји за жени, се далеку од совршени. На пример, на Исланд, десетици илјади жени учествуваа во еднодневен штрајк во октомври во знак на протест против постојниот јаз во платите меѓу половите и родовото насилство со кое се соочуваат исландските жени.

Извор: CNBC
Фото: Krysta Alexa