Мнозинството луѓе во САД имале ковид-19 барем еднаш - веројатно повеќе од 70 отсто од земјата, рече во четвртокот координаторот за одговор на ковид-19 на Белата куќа, Ашиш Џа, цитирајќи податоци од Центарот за контрола и превенција на болести.

Многумина биле заразени повеќе пати. Според една студија која разгледувала 257.000 американски ветерани кои се заразиле со ковид-19 барем еднаш, 12 отсто имале реинфекција до април и околу 1 отсто биле заразени трипати или повеќе.

Ова покренува очигледно прашање: Што го спречува тоа малцинство да се разболи?

Експертите за болести бараат неколку предиктивни фактори надвор од индивидуалното однесување, вклучително и генетиката, имунитетот на Т-клетките и ефектите од воспалителни состојби, како алергии и астма.

Но, иако експертите дознаваат повеќе за причините зошто луѓето можат да бидат „подобро опремени“ за да избегнат ковид, тие предупредуваат дека некои од овие одбрани можеби нема да се спротивстават на најновата верзија на омикрон, БA.5, која е неверојатно добра во ширењето и избегнувањето на заштитата од вакцини.

- Ако мислите дека имате инфекција и некоја од лошите работи што се случуваат потоа, тоа навистина е производ на два различни фактори: вирусот и човекот - вели Невил Сањана, биоинженер од Центарот за геном во Њујорк.

Генетиката може да го намали ризикот од ковид

Во 2020 година истражувачите од Универзитетот во Њујорк идентификуваа мноштво гени кои можат да влијаат врз подложноста на една личност на коронавирусот. Конкретно, тие откриле дека инхибирањето одредени гени кои кодираат рецептор познат како AЦE2, кој му овозможува на вирусот да навлезе во клетките, може да ја намали веројатноста за инфекција кај една личност.

Сањана, кој го спроведе тоа истражување, процени дека од 100 до 500 гени може да влијаат врз чувствителноста на ковид-19 на места како што се белите дробови или носната празнина.

- Генетиката најверојатно многу придонесува во заштитата од ковид-19. Никогаш не би рекол дека тоа е единствениот придонесувач - вели Сањана.

Во јули, истражувачите идентификуваа заеднички генетски фактор кој може да влијае врз сериозноста на инфекцијата со коронавирус. Во студија на повеќе од 3.000 луѓе, две генетски варијации го намалија изразот на генот наречен OAС1, кој е дел од вродениот имунолошки одговор на вирусни инфекции. Тоа беше поврзано со зголемен ризик од хоспитализација на ковид-19.

Зголемувањето на експресијата на генот треба да има спротивен ефект - намалување на ризикот од тешка болест - иако тоа не мора целосно да ја спречи инфекцијата.

- Многу е природно да се заразите откако ќе бидете изложени. Нема магична заштита од тоа. Но, откако ќе се заразите, како ќе реагирате на оваа инфекција, тоа е она што ќе биде засегнато од вашите генетски варијанти - вели Људмила Прокунина-Олсон, водечки истражувач на студијата и шеф на Лабораторијата за геномика на Националниот институт за рак.
Сепак, Бенџамин Теновер, професор по микробиологија на Медицинскиот факултет „Гросман“, вели дека ќе биде тешко за научниците да посочат одреден ген одговорен за спречување на инфекцијата со ковид.

Т-клетките може да се сетат на минатите средби со коронавирусот

Покрај овој нов коронавирус, САРС-КоВ-2, четири други коронавируси најчесто ги инфицираат луѓето, обично предизвикувајќи благи до умерени болести на горните дишни патишта како обичната настинка.

Една неодамнешна студија посочи дека повторената изложеност или повремени инфекции од овие коронавируси од обична настинка може да обезбедат одредена заштита од САРС-КоВ-2.

Истражувачите открија дека Т-клетките, тип бели крвни зрнца кои препознаваат и се борат против напаѓачите, се чини дека препознаваат САРС-КоВ-2 врз основа на минатото изложување на други коронавируси. Значи, кога некое лице кое било заразено со коронавирус на обична настинка подоцна ќе биде изложено на САРС-КоВ-2, можеби нема да се разболи.

Но, таа меморија на Т-клетките веројатно не може целосно да го спречи ковид.

Иако астмата се сметаше за потенцијален фактор на ризик за тежок ковид на почетокот на пандемијата, поновите истражувања покажаа дека воспалението од низок степен од состојби како алергии или астма може да има заштитна корист.

- Ќе слушнете приказни за некои лица кои се разболуваат и имаат целосни симптоми на ковид и дека спиеле покрај партнерот цела недела во тој период без да ги заразат. Луѓето мислат дека мора да имаат одреден генетски отпор на тоа, но голем дел од тоа може да биде ако партнерот покрај нив има повисок од нормалниот инфламаторен одговор во нивните бели дробови - рече Теновер.

Студијата во мај покажа дека алергијата на храна го преполови ризикот од инфекција со коронавирус кај речиси 1.400 домаќинства во САД. Астмата не го намали ризикот од инфекција кај луѓето во студијата, но исто така не го зголеми.

Една теорија, според истражувачите, е дека луѓето со алергии на храна изразуваат помалку AЦE2 рецептори на површината на клетките на нивните дишни патишта, што го отежнува навлегувањето на вирусот.

- Бидејќи има помалку рецептори, ќе имате или инфекција со многу понизок степен или едноставно ќе имате помала веројатност да се заразите - вели Тина Хартерт, професорка по медицина и педијатрија на Медицинскиот факултет на Универзитетот „Вандербилт“.

Студијата се одржа од мај 2020 година до февруари 2021 година, пред да се појави омикронската варијанта. Но, Хартерт рече дека БA.5 најверојатно нема да ја елиминира вкрстената заштита од алергии.

Теновер верува дека индивидуалното однесување, повеќе од генетиката или Т-клетките, е клучниот фактор.

- Ни за секунда не помислувам дека имаме нешто посебно во нашата генетика што би нѐ направило отпорни - вели тој.

Сега е општо познато дека ковид беше полесно да се избегне пред омикрон, кога мал процент од заразените луѓе беа одговорни за поголемиот дел од ширењето на вирусот. Студија од 2020 година, на пример, покажа дека 10 до 20 отсто од заразените луѓе сочинуваат 80 отсто од преносите.

Но, омикрон и неговите подваријанти ја направија секоја социјална интеракција поризична за сите вклучени.

Особено БА.5 ги зголеми шансите луѓето кои досега избегнувале ковид да се разболат.