Меѓутоа, не само учениците, туку сите што имаат желба треба да читаат разновидна белетристика, односно жанрови од која било област на интерес. Нормално, оној што сака реалистични романи, ќе избегнува авантуристички или криминалистички романи итн. Читањето е личен избор и треба со задоволство и спокојство да се реализира. Никогаш да не читате ако тоа ви создава досада или ако ве оптоварува. Едноставно, одбирајте го тоа што ќе го задоволи вашиот апетит. Така се станува посреќен и позадоволен човек, со изградени навики, принципи, ставови. Ќе наведам еден пример на моја драга и почитувана колешка, веќе пензионирана професорка по македонски јазик и литература, која и на 70 и кусур години чита со задоволство, и тоа што ќе стигне. Значи, таа ја негува својата професионална ориентација во читање, макар, ете, и во пензионерските денови. Ако за неа е желба да чита, зошто да не е и за другите? Е, сега, ова прашање отвора неколку одговори.

Ќе кажам: како за учениците, така и за сите други (нормално, со ретки исклучоци) дека читањето одамна е излезено од мода и интерес. Денес, не само што во училиштата ни се носат готови прераскажани лектири и дела, било да се спуштени од интернет или некој близок ги прераскажал, така е и со писмените работи, есеи и сл., за кои треба да се мисли со своја глава, па да се пристапи на ракотворење. Повторувам, секоја чест на ретките исклучоци. Меѓутоа, со таа навика слабо стоиме, односно воопшто не ја негуваме. Како рекле: „Гледај колку можеш полесно да поминеш“. Но, таа е најстрогата грешка од која започнува неписменоста. За жал, така стојат работите. Наместо да се потрудиме, да завртиме некоја страница, што ќе остане во трајно сеќавање и знаење, гледаме на нечесен начин да прикажеме туѓ „труд“. Тоа трае во континуитет, па ако сака наставникот да провери дали навистина ученикот чита, тоа најлесно ќе го долови. 

И потоа се лутиме на очигледната вистина, односно на фактот дека навистина не се чита. Истото важи и за сите други, преокупирани со социјалните мрежи, кои немаат време да посветат на читање книга оти, нели, досадно е, измачувачки е тоа. Велам, секоја чест на одговорните (на прсти се бројат) читатели во животот, кои сфатиле што значи читањето. Во нив лежи вистинското богатство - знаење, односно сокриена е сета мудрост и вештина на комуницирање. Ако нешто се прави со вистинско задоволство, сигурно ќе значи придобивка во животот, односно напредок со кој ќе се оди само напред. Кој разбира и сфаќа, тој учи и не се штеди. А, за да знаеме нешто, односно добро да го проучиме, треба да го прочитаме полека, со внимание, со интерес. Посакувам моите и сите други ученици што повеќе да читаат, за подобро да се разбираат меѓусебно, а секако да имаат јасен видик за светот во кој живеат.

„Злосторство и казна“ од Достоевски е денешната реалност, или „Чичко Горио“ од Оноре де Балзак. Романи на кои со задоволство се навраќам и ги препрочитувам, оти таа реалност сите ја живееме. Колку книжевноста од странски класици, да не ги занемариме и нашите постмодернисти, меѓу кои ќе го посочам мојот професор Венко Андоновски, ни е очигледна, доволно е само да ја земеме в раце.

Летниот распуст и летните одмори се во тек, па да бидеме умни и нешто да читнеме. Нема да згрешиме, туку ќе го направиме правилниот избор, што многумина сметаат дека е непотребен. Точно е дека човекот учи додека е жив, па ајде на тоа да ја надоврземе и желбата за читање. Верувам дека секој може да биде доследен на книжевните страници од кои најсовршено се стекнува животно (професионално) искуство.