Иако употребата на готовина во Европа постепено опаѓа, повеќе од половина од сите плаќања сè уште се извршуваат со банкноти. Сепак, нејзиното учество е значително пониско кога се гледа вредноста на трансакциите.

Според анкетата на Европската централна банка спроведена во 2024 година на 40.000 учесници, 52 отсто од сите трансакции во еврозоната се извршени во готовина. Меѓутоа, кога се гледа по вредност, овој процент паѓа на 39.

Во 14 од 20 земји на еврозоната готовината е најчесто користен метод на плаќање, со удел меѓу 45 и 55 отсто во половина од нив. Употребата на готовина варира од 22 отсто во Холандија до 67 отсто во Малта.


Северна и Западна Европа, вклучувајќи ги Холандија (22 отсто), Финска (27 отсто), Луксембург (37 отсто), Белгија (39 отсто) и Франција (43 отсто), веќе преминуваат кон дигитално плаќање.

Меѓу четирите најголеми економии во ЕУ, Франција е единствената под просекот на еврозоната (52 отсто), додека Германија е малку над него со 53 отсто.

Портпарол на Холандската централна банка вели дека холандските потрошувачи ги сметаат бесконтактните плаќања преку дебитна картичка или паметен телефон за побрзи од готовинските. Дополнително, трговците таму прифаќаат и готовина и картички, делумно благодарение на пониските провизии и банкарските кампањи за поттикнување дигитални плаќања на мали износи.

Готовината и понатаму значајна по вредност

Гледано по вредност, готовината учествува со 39 отсто во еврозоната, но со големи разлики по земји: од 17 отсто во Холандија до 59 отсто во Литванија.

Земји со над 50 отсто од вкупната потрошувачка во готовина се Литванија (59 отсто), Словачка (56 отсто), Словенија (56 отсто), Австрија (56 отсто), Малта (54 отсто) и Хрватска (51 отсто).

Во средниот опсег се Италија (49 отсто), Португалија (47 отсто), Шпанија (45 отсто), Ирска (44 отсто), Кипар (43 отсто) и Грција (42 отсто).

Во само шест земји уделот на готовина е 35 отсто или помал: Холандија (17 отсто), Финска (28 отсто), Луксембург (29 отсто), Германија (30 отсто), Франција (34 отсто) и Белгија (35 отсто).

Иако Литванија има највисока употреба на готовина, Латвија има само 36 отсто, што покажува големи разлики дури и меѓу соседни земји.

Картичките доминираат кај плаќања над 50 евра

Интересно е што Германија и Австрија, иако културно блиски, значително се разликуваат. Во Австрија готовината и понатаму е популарна, додека Германија постепено преминува кон дигитални плаќања.

Овие податоци покажуваат дека, по вредност, готовината сè уште е важна во Централна, Источна и Јужна Европа, додека Северна и Западна Европа повеќе се потпираат на дигитални методи.

ЕЦБ утврдила и дека готовината најчесто се користи за мали износи, додека картичките се главен избор за плаќања над 50 евра.

Зошто луѓето сè уште користат готовина?

На прашањето за предностите на готовината во однос на картичките, анкетираните најчесто го истакнувале следното:

Готовината е анонимна и ја штити приватноста - 41 отсто;
Со готовина подобро ги следам трошоците - 35 отсто;
Трансакциите со готовина се извршуваат веднаш - 30 отсто.

Дополнително, 28 отсто одговориле дека користат готовина затоа што е прифатена во повеќе ситуации, а околу 20 отсто сметаат дека е полесно или побрзо плаќањето. Само 18 отсто веруваат дека готовината е побезбедна.

Постојат и генерациски разлики: младите под 40 години користат готовина за помалку од половина од своите плаќања, додека лицата над 65 години извршуваат 57 отсто од трансакциите во готовина.

Извор: Euronews.com 
Фото: Freepik